OAV: Vengriya Ukrainani moliyalash bo‘yicha YeIning “B rejasi”ni to‘smoqda

Vengriya Ukrainaga ko‘maklashish maqsadida yevroobligatsiyalar chiqarish imkoniyatini rasman inkor etdi. Bu qadam Yevroittifoqni ehtimoliy “B reja”dan mahrum qiladi: agar YeI Kiyevga 165 milliard yevro miqdorida kredit ajratish uchun muzlatilgan Rossiya davlat aktivlaridan foydalanishning huquqiy usulini topa olmasa, aynan shu variant zaxira yo‘l bo‘lishi mumkin edi. Bu haqda juma kuni, 5 dekabr kuni, Politico nashri Yevropa diplomatlari orasidagi manbalarga tayanib xabar berdi.

Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, Budapeshtning yetti yillik YeI budjeti bilan ta’minlanadigan, 90 milliard yevro miqdordagi qo‘shma yevroobligatsiyalar chiqarish g‘oyasidan voz kechgani Germaniya kansleri Fridrix Mers va Belgiya bosh vaziri Bart de Vever o‘rtasida Bryusselda kechki ovqatda bo‘lib o‘tgan uchrashuvdan atigi bir necha soat oldin ma’lum bo‘lgan. Ushbu uchrashuvda aynan kredit masalasini muhokama qilish rejalashtirilgan edi.

“Men Belgiya bosh vazirining xavotirlari va e’tirozlarini juda jiddiy qabul qilaman, — dedi Mers kechki uchrashuv arafasida jurnalistlarga. — Men uni fikridan qaytarishni emas, balki biz taklif qilayotgan yo‘lning to‘g‘riligiga ishontirishni xohlayman”. Kansler shu maqsadda rejalashtirilgan Norvegiya safarini bekor qildi.

Diplomatik doiralardagi ikki manbaning Politico’ga ma’lum qilishicha, yevroobligatsiyalar Ukraina uchun moliyalashning muqobil manbaiga aylanishi mumkin edi. Berlin taklifiga ko‘ra, Belgiyani muzlatilgan Rossiya mablag‘larini Ukrainaga o‘tkazishga ko‘ndirish maqsadida YeI mablag‘larining 25 foizi miqdorida kafolat berish nazarda tutilmoqda. Biroq nashr eslatishicha, de Vever Belgiya butun summaga yoki undan ham ko‘proq miqdorga to‘liq sug‘urtalanishiga oid YeIning kengroq kafolatlarini talab qilmoqda.

3 dekabr kuni Yevrokomissiya Ukraina budjetiga 2026 yil apreligacha qo‘shimcha mablag‘ kiritishni kafolatlash uchun aktivlar bilan ta’minlangan variantlardan biri sifatida yevroobligatsiyalar chiqarishni taklif etdi. Rossiya tajovuziga qarshi kurashayotgan Ukrainani qo‘llab-quvvatlash maqsadida YeI budjeti hisobidan qo‘shimcha qarz olish uchun esa 27 ta a’zo davlatning barchasi tomonidan bir ovozdan qabul qilingan qaror talab etiladi.

AQSh rasmiylari Yevrokomissiyaning muzlatilgan Rossiya aktivlarining bir qismini Ukrainaga reparatsion kredit berish uchun foydalanish rejasiga qarshi chiqishga bir qator YeI davlatlarini ko‘ndirishga harakat qilmoqda. Bu haqda 5 dekabr kuni Bloomberg agentligi vaziyatdan xabardor Yevropa diplomatlarining so‘zlariga tayanib xabar berdi.

Agentlik ma’lumotlariga ko‘ra, AQSh rasmiylari bir qator Yevropa mamlakatlari vakillariga ushbu aktivlar Moskva va Kiyev o‘rtasida ehtimoliy tinchlik kelishuvini tuzish uchun zarur bo‘lishini, shuning uchun ularni urushni davom ettirish uchun ishlatib bo‘lmasligini aytgan. Noyabr oyi oxirida xuddi shu argumentni Belgiya bosh vaziri ham keltirgan: uning so‘zlariga ko‘ra, Yevroittifoq rejasi potensial tinchlik kelishuvi imkoniyatlarini xavf ostiga qo‘yishi mumkin.

OAV ma’lumotlariga ko‘ra, AQSh prezidenti Donald Tramp ilgari surgan Ukraina bo‘yicha tinchlik muzokaralari doirasida YeIda muzlatilgan Rossiya aktivlarini Qo‘shma Shtatlarga o‘tkazish masalasi ham muhokama qilingan. Kansler Fridrix Mers bu rejaga qarshi chiqdi: u buni “Yevropa ichki masalasi” deb atadi va ushbu mablag‘larni AQShga o‘tkazish uchun “hech qanday iqtisodiy imkoniyat” mavjud emasligini ta’kidladi.