Китобсеварлар учун Ўзбекистон ёшлар иттифоқидан 27 туҳфа

Ўзбекистон ёшлар иттифоқи ташаббуси билан Ўзбекистон Республикаси Мустақиллигининг 27 йиллигига бағишлаб Ўзбекистон ёшлар иттифоқидан 27 туҳфа сифатида «Ёшлар кутубхонаси» доирасида бадиий китоблар чоп этилди.

«Ёшлар кутубхонаси» лойиҳаси 2017 йилда Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгаши томонидан ишга туширилганди. Лойиҳа ёшлар ўртасида китоб мутолааси ва китобхонлик маданиятини ошириш, таълим муассасаларининг бадиий китобларга бўлган эҳтиёжини қондиришда кўмаклашиш мақсадида ташкил этилганди.

Жорий йилда Ўзбекистон ёшлар иттифоқи Марказий Кенгаши томонидан лойиҳа учун 10 миллиард сўм маблағ ажратилган. Лойиҳа доирасида ҳар бир китоб камида 10 минг нусхада чоп этилиб, республикадаги барча мактаб, коллеж, академик лицей ва олий таълим муассасалари кутубхоналарига бепул тарқатилади. 2018 йил охирига қадар ҳар бир таълим муассаса кутубхонасига 100 номдаги бадиий китоблар етказиб берилиши режалаштирилган.

Лойиҳа доирасида 2018-2019 йилларда чоп этиладиган 200 номдаги китоблар рўйхати Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси, Матбуот ва ахборот агентлиги, Халқ таълими вазирлиги ҳамда Олий ва ўрта махсус таълим вазирликлари тавсияси асосида шакллантирилган.

2018-2019 йилларга мўлжалланган нашр режаси 200 номдаги бадиий китоб бўлиб,  жумладан, жаҳон адабиётига оид 65 дона, ўзбек адабиётида доир 135 дона нодир асарлар чоп этилиши режалаштирилган. Бу китобларнинг 45 фоизи 20 ёшдан катталар учун, 25 фоизи 7-14 ёшдаги болалар учун ҳамда 30 фоизи 15-20 ёшдаги ўсмирлар учун чоп этилади. Қолаверса, бадиий асарларнинг 50 фоизи замонавий адабиёт, 15 фоизи классик адабиёт, ХХ аср адабиёти эса 35 фоизни ташкил этади.

Қуйида таълим муассасалари учун махсус чоп этилган китоблар рўйхати билан танишишингиз мумкин:

Алишер Навоий, «МАҲБУБ УЛ-ҚУЛУБ»

Алишер Навоийнинг «МАҲБУБ УЛ-ҚУЛУБ» («Қалблар севгилиси») асари 1501 йилда умри давомидаги бутун ҳаётий кузатишлари асосида ёзилган. Асар ўзаро боғлиқ 3 қисмдан иборат. 1-қисм 40 фаслни (боб) ўз ичига олади. Бунда Алишер Навоий ўз даврининг типик вакиллари ҳаётини тасвирлаган. 10 бобдан ташкил топган 2-қисмда яхши ва ёмон, мақтовга сазовор ва нафратга лойиқ хислатлар тафсилоти берилган. 3-қисмга масал ва ҳикматлар киритилган. Ҳар бир жумла ўзаро қофиядош. Шу боисдан ҳар бир ижтимоий табақа аниқ тасвирланган. Асарнинг сажъда ёзилиши унга алоҳида бадиий нафосат бағишлаган. Асарга байтлар, рубоийлар киритилиб, улар улуғ шоир ва мутафаккирнинг ҳаёт ҳақидаги хулосаларини мужассамлаштирган. Ушбу китоб орқали халқимиз орасида аллақачон нақлга айланиб улгурган Навоийнинг ҳикматли сўзларидан ҳам баҳраманд бўласиз.

Ғиёсиддин Хондамир, «МАКОРИМ УЛ-АХЛОҚ»

Ғиёсиддин Хондамирнинг «Макорим ул-ахлоқ» («Олижаноб хулқлар») асари буюк ўзбек шоири ва мутафаккири, давлат ва жамоат арбоби Алишер Навоийнинг ҳаёти, адабий, илмий ва ижтимоий-сиёсий фаолияти тўғрисидаги қимматли манба ҳисобланади. Асарнинг қўлингиздаги таржимаси афғонистонлик навоийшунос Абдулғаффор Баёний томонидан 1981 йили Кобулда босмадан чиққан нашри асосида амалга оширилган.

Ушбу асар Алишер Навоийнинг сермаҳсул адабий ва илмий фаолияти билан биргаликда, унинг мамлакатнинг сиёсий барқарорлиги, ижтимоий-иқтисодий ривожланиши ҳамда илм-фан, маданият, адабиёт ва санъатнинг тараққиётига қўшган улкан ҳиссаси, олижаноб хулқлари, юксак инсоний фазилатлари тўғрисида маълумотлар беради.

Ўткир Ҳошимов, «ЎЗБEКЛАР»

Ўзбекистон халқ ёзувчиси Ўткир Ҳошимов номи «Баҳор қайтмайди», «Дунёнинг ишлари», «Нур борки, соя бор», «Икки эшик ораси», «Тушда кечган умрлар» каби қисса, роман ва теран ҳикоялари билан аллақачон мухлислар қалбидан мустаҳкам жой олган таниқли адибдир. Воқеаликни ҳаёт ҳақиқатига омихта қилиб, асар қаҳрамонларининг ички оламини ҳар томонлама мукаммал, тўғри ва аниқ тасвирлаш, унга ўқувчини ишонтира билиш адиб ижодининг таянч нуқтаси ҳисобланади. Адибнинг ушбу тўпламига киритилган сара ҳикояларда ҳам инсон тақдири, унинг ўй-хаёлларининг нозик қирралари ўзининг бадиий ифодасини топган. «Ўйлар» рукни остида қаламга олинган мавзуларда эса, инсоф, андиша, увол каби инсонга хос одоб-ахлоқ, маънавий олам, миллий қадриятлар, шўро даври адолатсизликлари дадил ёритилган ва мавзулар ҳар бир виждони уйғоқ инсонни баҳсга чорлайди. Ҳазил-мутойиба, жарангдор қаҳқаҳага бой ҳажвий ҳикоялар турмушда учраб турадиган нохуш иллатларни фош этиш билан бирга китобхон лабида ширин табассум уйғотади.

Адиб «... китоб ёзсангки, уни ўқиган китобхон ҳамма нарсани унутса, асар қаҳрамонлари ҳаёти билан яшаса ...» деб орзу қилади. Ўйлаймизки, ушбу тўплам ана шу орзулар маҳсули бўлиб, сиз азиз китобхонларни ўйлашга, мулоҳаза қилишга чорлайди.

Шукур Холмирзаев, «ЎН САККИЗГА КИРМАГАН КИМ БОР»

Адибнинг 1965 йилда чоп этилган юксак бадиий асарида ҳаққоний ҳаёт акс эттирилган. Шунинг учун ҳам ўқувчи унда ўзини топади, ўзининг аксини кўради, ҳаяжонланади, қувонади, йиғлайди, изтиробга тушади. Бир сўз билан айтганда, асар қаҳрамонлари билан яшайди. Таниқли ёзувчи Шукур Холмирзаевнинг ушбу қиссаси авлодлар қисматига, аниқроғи ўз авлоди – тенгқурлари ҳаётига бағишланган бўлиб, воқелик илк муҳаббат изтироблари тарихида тасвирланади. Ўқувчи қалбига ана шу тарзда кириб боради.

Одил Ёқубов, «УЛУҒБEК ХАЗИНАСИ»

Ўзбекистон халқ ёзувчиси Одил Ёқубовнинг 1974 йилда ёзилган «Улуғбек хазинаси»  романида улуғ ўзбек  астрономи Улуғбек ва унинг ўғли Абдулатиф ўртасидаги зиддиятларни кўрсатиб, прогрессив ва реакцион кучлар орасидаги курашларни тасвирлайди. «Улуғбек хазинаси» романи ўқувчиларга яхши таниш. Асарда Мирзо Улуғбекнинг шахсий ҳаёти, фожиавий қисмати ҳақида ҳаяжон билан ҳикоя қилинади. Шунингдек, асарга Улуғбекнинг истеъдодли шогирди, машҳур олим Али Қушчининг улуғвор образи ҳам киритилган.

Чингиз Айтматов, «АСРНИ ҚАРИТГАН КУН»

Ёзувчи Чингиз Айтматов барча асарларида бўлгани каби, мазкур асарида ҳам ўз анъанасига содиқ ҳолда муайян ҳаётий воқеалар тасвирини ривоятлар фонида тасвирлаганки, асарни ўқиганимизда, ҳаёт турмуш тасвири қаердан бошланадию, ҳайратомуз тахайюл рамзлари, фантастика қаерда тугашини билмай қоламиз. Адибнинг «Асрни қаритган кун» романи маънавий-руҳий покланиш палласида инсонга ўз-ўзини англаш дарсидан сабоқ бериши, шубҳасиз. Роман қаҳрамонлари сиз-у биз, воқеалар эса ўтмишимиз ва бугунимиздир.

ЎЗБEК ХАЛҚ ЭРТАКЛАРИ

 

Эртак Маҳмуд Қошғарийнинг 1074 йилда ёзилган «Девону луғот-ит-турк» асарида «этук» тарзида қўлланган. Шундан кўринадики, эртаклар қадим ўтмишга бориб тақалади.

Ушбу китобга жамланган «Ўзбек халқ эртаклари»да бир неча юзлаб авлодларни камолга етказган, болалик мураббийига айланган афсонавий эртаклар жамланган. Уларда ёлғон гапирма, ўғирлик қилма, номард бўлма, ҳеч кимнинг ҳақига хиёнат қилма, яхшилик қилгувчилардан, ҳеч бўлмаганда яхшилик истагувчилардан бўл, каби оддий ҳақиқатлар мужассам. Бу ҳақиқатлар ҳар бир даврнинг ва ўша даврга мансуб одамларнинг юрагига, қалбига кўзгу тутишдан ҳеч толиқмайди.

Тоғай Мурод, «ОТ КИШНАГАН ОҚШОМ»

Тоғай Муроднинг асарларини насрдаги поэзия дейишади. Унинг ижодида поэтик тил билан ёзилган «От кишнаган оқшом» қиссаси алоҳида ўрин тутади. Хўш, бу қисса қайси жиҳатлари билан эътиборингизни жалб этади? Қисса қаҳрамони Зиёдилла сиз ва биз билган, бироқ ўзимизни билмаганга олиб юрган, эътибор бермаган одамларимиз тоифасидан. Бир қарашда Зиёдилла чапанитабиат, тўпори қиёфасида гавдаланса, бироқ қалб қиёфаси билан китобхонни ўзига тортади. Тоғай Муроднинг ушбу қиссаси шеърдай ўқилади, катта бир асардек таассурот қолдиради. «Оти бор одамнинг қаноти бор» дейди ёзувчи. Ёзувчининг бадиий маҳорати, жонивор билан ўзаро суҳбатлашув услуби асар охиригача сизни ўзидан узоқлаштирмайди. Зиёдилла дастлаб ўзининг жисмоний камситилганига ўксинади, охир-оқибат «Зиёдилла кал»га кўникади. Ҳатто «Зиёдилла кал» демаган почтачи билан уришади. «Ҳар тўкисда бир айб» деганларидек, Зиёдилла характерида зиддиятли томонлар ҳам бор. У бироз аразчи, бироқ арази ўзига ярашган. Энг муҳими, у содда. Ҳаммани ўзи сингари деб билади. Ниҳоят бунинг азобини ҳам тортади. Академик А.Сахаров «Жамиятни фақат маънавий заминларга суяниб юксалтириш мумкин» деганди. Бировнинг шодлиги билан қувониб, кулфати билан қайғу чекадиган Зиёдиллага ўхшаган маънавияти бой кишилар камайиб бораётганига асарни ўқиб яна бир бор амин бўласиз.

Саъдий Шерозий, «ГУЛИСТОН»

Саъдий Шерозийнинг «Гулистон» асари фақат форс адабиётининг эмас, башарият адабиётнинг мулкидир. Ушбу асар 1634 йилдаёқ француз ва бошқа тилларга таржима қилинган эди. Машҳур адиблар Гёте, Гюго ва Пушкин ўз даврида бу асардан қаттиқ таъсирланишган.

Асар фалсафий – дидактик руҳда ёзилган бўлиб, унда турли кўринишдаги ахлоқий масалаларга урғу берилади. «Ёмон бўлма, ёлғон гапирма, бировга озор етказма» каби оддий, бироқ муҳим ҳақиқатлар турфа ҳикоятлар орқали бадиий акс эттирилган.

Иоганн Волфганг Гёте, «ЁШ ВEРТEРНИНГ ИЗТИРОБЛАРИ»

Жаҳон адабиёти тарихида муҳим ўринга эга бўлган улуғ немис шоири Иоганн Волфганг Гёте умри сўнгида насрий асар ёзишга жазм этган. Бунинг самараси ўлароқ «Ёш Вертернинг изтироблари» романи дунёга келган. Бу романда Гёте ўз даври учун долзарб бўлган ҳаётий муаммоларни кўтариб чиқди. Феодал-дворян реакцияси ҳукм сурган немис муҳитида илғор ёшлар ўз қобилияти ва иқтидорини сарф қилиш имконидан маҳрум. Уларнинг олижаноб интилишлари бўғиб ташланган. Асар қаҳрамони Вертер – бюргер оиласидан чиққан истеъдодли ёш йигит. У замонасига кўра жуда яхши маълумот олган, мумтоз адабиётни, айниқса, Гомер асарларини севиб ўқийди. Қалби олижаноб ҳис-туйғуларга бой. Вертер – табиатнинг эркин фарзанди. Асар Вертернинг завқ-шавқи, изтироби, қайноқ муҳаббати ҳақида.

Чингиз Айтматов, «ОҚ КEМА»

Ушбу асар сўз заргари Чингиз Айтматовнинг яна бир ижод намунаси бўлиб, «Оқ кема» қиссасида поклик ва адолат, хунрезлик ва унинг аҳлоқий илдизлари, миллий анъаналар ва инсоний қадриятлар талқинига бағишланган. Асарда ўқувчи нурдай тоза орзулар оғушида яшовчи, Она буғу ҳамда Оқ кема ҳақидаги эртакларнинг эртак эмас, чин эканига астойдил ишонган ва уларнинг рўёбга чиқишига кўз тутган Бола; ниҳоятда ҳалол, самимий ва ҳақгўй бўлишига қарамай қизи, набираси тинчлиги ва осойишталиги деб ўзларига қарам ва муте бўлиб қолган, шу боис, ҳатто Она буғуни ўлдиришгача бориб етган Мўъмин бобо; одам қадри-ю табиат, миллий қадрият-у, урф-одат барчасига бир пул деб қарайдиган ваҳшийсифат Ўрозқул сингари образларга дуч келади. Она буғунинг ўлдирилиши натижасида барча орзу умидлари чилпарчин бўлган Боланинг балиққа айланиб, Оқ кемага етиш мақсадида сувга тушиб нобуд бўлиши рамзига ёзувчи тоза умид ва инсоний покликни, маънавий тубанликка қарши исённи, баркамолликни улуғловчи катта эстетик маънони сингдирган. Яна бир кўнгилга яқин китобнинг дунёга келиши ва уни мириқиб ўқиш имкони сизга муборак бўлсин, азиз ўқувчи.

Луқмон Бўрихон, «ҚУЁШ ҲАЛИ БОТМАГАН»

Таниқли ёзувчи Луқмон Бўрихон бир қатор роман қисса ҳамда ҳикоялари билан китобхонлар эътиборини қозонган. «Қуёш ҳали ботмаган» қиссасида адиб ёшларнинг турфа саргузаштлари, ҳаёт сўқмоқларида дуч келган синовлари, жасорат, мардлик ва муҳаббат можароларидан ҳикоя қилади. Адиб қаламга олган воқеалар ўтган асрнинг саксонинчи ва тўқсонинчи йилларда замона зайли туфайли тоғдан чўлга кўчирилган Кенгсой қишлоғида бўлиб ўтади. Асар бош қаҳрамони Норсоатнинг оиласи отасининг вафотидан сўнг марҳумнинг дўсти, чўлдаги хўжалик раиси Қувондиқ акани қора тортиб даштда ташкил топган совхозга кўчиб келишади. Шу орада посёлкада кутилмаган воқеа содир бўлади. Тирноққа зор уста Абил ва Улдон чеча Танзила исмли қизчани асраб олишади. Қиссани мутолаа қилар экансиз, беихтиёр болалик ва ўспиринлик пайтларингиз ёдингизда қайта жонланади. Асарда тилга олинган барча қаҳрамонлар сиз учун бегона эмас, сиз уларни яхши танийсиз. Норсоатнинг Танзилага бўлган илк муҳаббати юрагингизда ажабтовур хотираларни уйғотади. Қизга юрагидаги оташин севгисини изҳор этмоққа маъшуқ учун нақ беш йил кетди. Қиз бечора биргина шу сўзни қанчалар интиқиб кутмади, дейсиз. Шу ўринда сиз Давронни ҳам ёқтириб қоласиз. Унинг қайсарлиги, дангаллиги, мардлиги ва метин иродасига қойил қоласиз. Унинг баъзида ҳаддан ошириб юборган хурмача қилиқлари ҳам ўзига қанчалик ярашган. Шу қилиқлари бўлмаса, образ тўлақонли чиқмас эди.

Асар кенг китобхонлар ҳамда ўсмир-ёшларга мўлжалланган.

Нодар Думбадзе, «ЭЛЛАДА»

Ушбу мажмуада аллақачон жаҳон адабиёти дурдоналарига айланган бир неча асарлар жамланди. Ўзига хос услубда битилган ушбу асарлар ўқувчиларимизга манзур бўлади, деган умиддамиз. Асарнинг бош қаҳрамони Янгули — сухумилик грек Христа Александридининг ўғли. Ҳикоя қишлоқдаги барча болаларга муштумзўр Янгули ҳукмронлик қиладиган Чалбаш дарёси бўйидаги Венециан кўчасига Жамолнинг келиши билан бошланади. Жамол Янгули билган бошқа болаларга ўхшамасди. У иродали, айни пайтда ўзига ҳукм ўтказишларига йўл қўймайдиган даражада мағрур бола эди. Янгулининг қалбида ота-бобоси туғилган Греция эмас, ўзи ўсиб улғайган Сухуми Ватан тимсолида эди. Оқибатда у ўзини бу ватани учун, Жамолдан қизғониб аёвсиз муштлашган Сухумиси учун қурбон қилди. Гарчи муаллиф томонидан Янгулининг кемадан сакрагани ёки греклар минган кеманинг ҳалокатга учрагани ойдинлаштирилмай, мавҳумроқ тарзда қолдирилган бўлса-да, юрагидаги меҳр туйғуси сабаб  Ватанидан айрилишни истамаган Янгулининг ўзини кемадан сувга отиши орқали Она ватанга муҳаббат ва садоқат моҳирона акс эттирилган. Янгулидаги бу фидойилик уруш асоратлари ҳақидаги бўлак кўпгина асарлардан фарқли ўлароқ ҳаққоний ва самимий ифода топган. Ўзининг кичкина ватани – Венициан кўчасига беқиёс меҳр билан яшаган Янгули, ватани учун ҳар қандай  қурбонликка шубҳасиз қодир эди…

Ғафур Ғулом, «ШУМ БОЛА»

«Шум бола» — ўзбек ёзувчиси ва шоири Ғафур Ғулом қаламига мансуб қисса. Муаллиф асарни 1936-йили ёзган. Қисса бир неча марта нашр қилинган. Қиссада ижодкорнинг болалиги, 20-аср бошидаги Тошкент ҳаёти тасвирланган. Ғафур Ғуломнинг мазкур қиссаси турфа ҳангомаларга бой асар. Ундаги ичакузди сюжетлар замирида даврнинг жиддий муаммолари, оғриқли нуқталари тилга олинган. Қиссада шум бола, яъни Қоравой ҳаёти ҳикоя қилинади. Қоравой уйидан кетиб қолиб, ўзининг топқирлиги, зукколиги, шўх-шаддодлиги туфайли турли саргузаштларни бошидан кечиради. Шум бола бир гал ўғриларга, бир гал ҳар бир гапга «иннайкейин?» деб жавоб қайтарувчи бойга, бир гал гиёҳванд муллаларга дуч келади. Ахийри оила соғинчи уни ўз уйига етаклаб боради. Қисса ўткир ҳажвий асар бўлиб, ҳақиқий воқеалар ва шахслар тақдирига асосланган. Асар марказида ёзувчининг ҳаётидан олинган кўп фактлар турган бўлса-да, у автобиографик эмас. Унда ҳақиқий тарихий фактларга нисбатан бадиий тўқима, фантазияси кучли ёзувчи ўзи яшаган даврнинг қиёфасини маҳаллалардаги ҳаёт тарзини, иш ва ишсизлик, қашшоқлар ва бойлар ҳаётини тасвирлаган. Сиз ҳам асар давомида ёзувчи билан бирга Тошкент маҳаллалари бўйлаб сафарга чиқасиз.

 Аҳмад Аъзам, «АСҚАРТОҒ ТОМОНЛАРДА»

Аҳмад Аъзам қатор қиссалари, «Гулистонга сафар» романлари билан адабиётимизда ёрқин из қилдирган катта истеъдод эгаси. Ушбу китобга ёзувчининг энг сара қиссалари жамланган. Ўзига хос усул, нуқтайи назар ўқувчиларни сира бефарқ қолдирмайди. Аҳмад Аъзамнинг «Асқартоғ томонларда» қиссасида сюжет ва характер ўзаро шундай муносабатда тартиблаштирилган. «Асқартоғ томонларда» қиссасини автобиографик асар деб олсак, янглишмаймиз. Бу воситалар асар сарлавҳаси «Асқартоғ томонларда» - Аҳмад Аъзам қиссасининг рамзий фалсафий номи. Бундай дейишимизнинг боиси ҳали китобхон асар контекстидан хабардор бўлмай туриб, бу номни маълум бир жойда кечган воқеа-ҳодисалар ҳақида деган тасаввур пайдо бўлади.

Пауло Коэло, «Алкимёгар»

Пауло Коэлонинг 1988 йилда ёзилган ушбу романи дунё миқёсидаги бестселлер романлардан биридир. Асарнинг асосий воқеалари андалусиялик Сантягонинг кўрган туши асносида ривожлантирилади. Инсоннинг Ердаги умри мобайнида амалга оширадиган ишлари нималардан иборат? Ўз тақдири йўлидан бориб, кўнглига туккан орзу-умидларини амалга ошириши учун инсонга энг зарур нарса нима?.. «Алкимёгар» романи мана шундай кўламли, мазмунан фалсафий, моҳиятан эса оддий инсоний муаммо ҳақида. Асар муаллифи — ҳозирги замоннинг машҳур ёзувчиси бразилиялик Пауло Коэло. «Алкимёгар» Ричард Бахнинг «Оқчарлоқ Жонатан» ёки «Шарпалар» асарларига ўхшамайди. Экзюперининг «Кичик Шаҳзода»сига ҳам ўхшаш томонлари жуда кам. Бироқ негадир «Алкимёгар»ни ўқиганда беихтиёр ўша ривоят-қиссалар ёдга тушади. Зотан, бу асар айнан ҳозирги замон китобхонлари учун ёзилгандек ва «Алкимёгар»нинг турли давлатлар арбоблари-ю, машҳур санъаткорлар ҳамда ҳозирча бир юз ўн етти мамлакатдаги миллионлаб адабиёт мухлислари томонидан севиб ўқилиши шундан далолатдир.

Асар ўқувчини «Дунёнинг қалби»ни тушунишга, ўз тақдир сўқмоғидан юришга ўргатади. Асарни ўқиш жараёнида, воқеалар силсиласида унинг асосида шарқ фалсафаси, тасаввуф мужассам эканлигининг гувоҳи бўласиз.

Абдулла Қаҳҳор, «АНОР»

Ушбу китобда бадиий сўз устаси Абдулла Қаҳҳор ҳикоялари ва бир қиссаси жамланган. Ёзувчи ихчам ва кичик ҳажмли ҳикояларда мураккаб характерли инсонлар образини яратади. Бир неча авлодлар томонидан севиб ўқилган ва бугун ҳам севимли бўлиб қолаётган ушбу асарлар ёшу қарига бирдек манзур бўлади.

Ойбек, «Болалик хотираларим»

Ушбу китобда ўтган аср бошларидаги ҳаёт тарзи акс эттирилган. Севимли ёзувчингиз Мусо Тошмуҳаммад ўғли Ойбекнинг қалтис тузум даврида кечган болалиги, эски мактаб ва у ердаги ўқитиш тизими, ёш Ойбекнинг бола дунёси билан дунёга қарашлари тасвирланган. Ушбу асарни ўқиркансиз беихтиёр ўтган аср ҳаёти кўз ўнгингиздан ўтади, қаҳрамонлар кечинмаларини ҳис этгандек бўласиз.

Эркин Воҳидов, «ҚИЗИҚУВЧАН МАТМУСА»

Турли жанрларда ижод қилган севимли шоиримиз Эркин Воҳидов ҳажвий шеърларни ҳам маромига етказган. Ушбу китобда эл севган шоирнинг турли йилларда ёзилган шеърлари жамланган. Шеърлардаги енгил кулги, тил жозибаси, тиниқ кайфият эътиборингизни тортади, халқона тилда ёзилган шеърлардан иборат ушбу китоб жавонингиз тўридан ўрин олишга муносиб.

Анвар Обиджон, «МEШПОЛВОННИНГ ЖАНГЛАРИ»

Анвар Обиджоннинг саргузашт-достон йўсинида ёзилган ушбу қиссаси озодлик ҳақида, озодлик, чин ҳуррият йўлида йўлга отланган ватанпарвар болалар ҳақидадир. Сепкилшоҳнинг аскарлари тинч қишлоқни талаб, кўпчиликни қул ва чўри қилиб ҳайдаб кетишади. Бандилар орасида Мешполвоннинг ярадор отаси ва онаси ҳам бор эди. Қунлардан бир куни Мешполвон ўқловни найза, қозонқопқоқни қалқон, даскаллани қилич қилиб, ота-онасини озод этиш учун чўлоқ хачирда жангга жўнайди... Севимли ёзувчингиз Анвар Обиджоннинг ўзбек халқ достонлари йўлида ёзилган ҳам қувноқ, ҳам мушоҳадаталаб қиссаси ана шу сафар саргузаштлари ҳақида. Унда ўтмиш ва келажак, тарих ва тақдирлар эрк ва озодлик мотивлари ўзаро туташиб кетади. Мешполвоннинг озодлик йўлидаги қаҳрамонликлари бир қарашда Алпомишнинг баҳодирликларини эсга туширади. Асар халқона тилда ёзилгани, қаҳрамонликлар болаларга ёқадиган йўсинда тасвирлангани билан эътиборни тортади.

Носириддин Рабғузий, «ҚИССАСИ РАБҒУЗИЙ»

Рабғузий туркий халқлар адабиётида биринчилардан бўлиб ривоятлардан ҳикоятлар, ҳикоятлардан эса қиссалар яратишни бошлаб берган адибдир. Асар 72 қиссадан иборат бўлиб, уларда дунёнинг яратилиши, пайғамбарлар ҳаёти жуда қизиқарли тарзда ҳикоя қилиб берилган. Қуръони каримдаги баъзи лавҳалар, исломга оид бошқа китоблардан далиллар асарга асос қилиб олинган. Асар мусулмон мўғул бекларидан Носириддин Тўқбуғанинг топшириғи билан ёзилган. Китоб туркий тилда, асосан, насрда, мадҳиялар, баъзи қиссаларнинг хулосалари, лирик кечинмалар ва хотима қисми эса назмда ёзилган. Қуръони каримдаги баъзи лавҳалар, исломга оид бошқа китоблардан ва Абу Исҳоқ Нишопурийнинг «Қисас ул-анбиё»сидан айрим фактлар асарга асос қилиб олинган. Асар анъанавий ҳамд ва наът билан бошланади, сўнг унинг ёзилиш сабаби, муаллиф ҳақида маълумот берувчи қисқа сўзбоши, кейин эса қиссалар келади. Жами 72 қиссадан иборат. Мавзу доирасига кўра, асар қиссалари жуда ранг-баранг. Оламдаги бутун мавжудот эгаси бўлган Аллоҳни улуғлаш, пайғамбарлар ҳаётига доир лавҳаларни эслаш, камтаринлик ва такаббурлик, ота-она ва фарзанд муносабатлари, эрк ва адолат мавзулари шулар жумласидандир. Қиссалар ҳажми турлича: масалан, Юсуф ҳақидаги қисса салкам 100 саҳифани ташкил қилса, Лут ҳақидаги қисса бир неча саҳифадангина иборат. Қиссаларда реал ҳаёт воқеалари билан боғлиқ мавзулар ҳам учрайди. Қиссалар баёнида, персонажлар тасвирида халқ оғзаки ижодининг бевосита таъсири сезилади. Асарда маърифий-дидактик ҳикоятлар ҳам мавжуд (Луқмон ҳикояси ва б.), қиссалардаги ҳикоятларга дунёвий руҳ ҳам сингдирилган

Миркарим Осим, «ТЎМАРИС»

«Тўмарис» ўзбек халқининг қадимий афсоналаридан бири. У мардлик, қаҳрамонлик тимсоли. Тўмарис эрининг ўлимидан сўнг тахтга ўтирган маликадир. Унинг Эрон шоҳи Кир II га қарши кураши афсонадан жой олган. Унда ҳақиқатнинг, адолатнинг, мардлик ва жасурликнинг макр, ҳийла ва ёвузлик устидан қилган ғалабаси эронийлар ва массагетлар ўртасидаги жанг мисолида очиб берилган. Асарда Эрондан келган босқинчилар қўшини билан массагетлар ўртасида шиддатли жанглар тасвирланган. Дастлабки жангда Тўмариснинг ўғли Спарангиз (Спарганис) бошчилигидаги массагетлар ғолиб чиққан. ... Тўмарис ўғлининг ҳалокатидан эсанкираб қолмай, ўз халқининг манфаатини ўйлаб, Кир II дан массагетлар юртидан чиқиб кетишини сўрайди. Бироқ форслар шоҳи рад жавобини бергач, икки ўртада аёвсиз жанг бошланади.

Амир Темур, «ТEМУР ТУЗУКЛАРИ»

«Темур тузуклари» («Тузуки Темурий») «Малфузоти Темурий», «Воқиоти Темурий» номлари билан ҳам атаб келинган. Ушбу асар француз, инглиз, урду, рус ва эски ўзбек тилларида чоп қилинган.

«Темур тузуклари» подшоҳларнинг туриш-турмушлари ва одоб-ахлоқ нормаларини белгилаб берувчи асар ҳисобланади. Асарда жаҳонгир Амир Темурнинг етти ёшидан то ҳаётининг сўнгигача кечган ижтимоий-сиёсий ҳаёти, ҳарбий юришлари, тахт ворисларига васият ва панд-насиҳатлари ихчам баён этилган.

Асарни ўқиган ўқувчи Амир Темур даври ва ўша давр ижтимоий-сиёсий ҳаёти ҳақида тўлақонли тушунчага эга бўлибгина қолмай, муҳим маълумотлардан хабардор бўлади.

«КАЛИЛА ВА ДИМНА»

«Калила ва Димна» узоқ вақтлардан бери ўзбек халқига маълум. Унинг кўп ҳикоятли сўзлари, ажойиб ҳикоялари ҳар хил йўллар билан халқ орасида кенг ёйилиб, оғиздан-оғизга ўтиб келмоқда. Асарнинг ўзбек халқ ижоди ва ёзма адабиётига ҳам таъсири катта. Бу асар неча асрларки, ҳикмат ва масаллар бобида муносиб ўрин эгаллаб келмоқда. Ҳалқ ҳаёти, дарди, аҳли донишлар улуғворлиги, ҳозиржавоблик, донолик акс этгани учун ҳам «Калила ва Димна» таъриф ва тавсифга эга. Ундаги масаллар, ҳикматлар мағзи инсонийлик, олижанобликни улуғлайди. Тарбиявий аҳамияти жиҳатидан ҳам ушбу бебаҳо асар бугунда ўз қийматини йўқотмаган    Бутун дунё халқларининг, жумладан ўзбек халқининг ҳам мулкига айланиб қолган шоҳ асарни қайта ўқиш ҳар бир китобхоннинг орзуси.

Турсуной Содиқова, «ОИЛА ИЛМИ»

Турсуной Содиқованинг ушбу китоби оила мавзусида. Муаллиф куёвлик илми, келинлик илми, қайноталик илми, қайноналик илми ҳақида таъсирчан тушунчалар беради. Муаллифнинг мазкур асари кенг китобхонлар оммасига мўлжалланган бўлиб, турмуш қуриш арафасидаги ёшларга ҳам, оилалиларга ҳам бирдек фойдали ҳисобланади.

Ўлмас Умарбеков, «ОДАМ БЎЛИШ ҚИЙИН»

Ўлмас Умарбековнинг ҳар бир асарида бўлгани каби «Одам бўлиш қийин» романида ҳам ҳаёт нафаси, ҳаётнинг ҳақиқатга тўла нафаси уфуриб турибди. Асар тилининг соддалиги, воқеаларнинг жонлилиги боис бир ўқишдаёқ сизни ўз изидан эргаштириб кетади.

Иқбол Мирзо, «СИЗНИ КУЙЛАЙМАН»

Иқбол Мирзонинг шеърлари халқоналиги, ўйноқилиги ва оҳангдорлиги билан диққатни тортади. Шоир шеърларидаги жарангдорлик, табиий қуйиқ оҳанг, ички ёруғлик руҳингизга ойдинлик элтади. Лирик «мен»нинг дарди ҳам, изтироби ҳам шундай ёруғки, бу шеърларни ўқигач, руҳингизда масъум бир фароғатни ҳис қиласиз. Шоир шеърларидан тартибланган ушбу китоб сизга манзур бўлади деган умиддамиз.

Ўйлаймизки, «Ўзбекистон ёшлар иттифоқидан 27 туҳфа» ҳар қандай таъби нозик китобхон учун  байрамга муносиб туҳфа бўла олди! Таълим муассасангиз кутубхоналаридан ушбу китобларни сўранг ва мутолаа завқидан баҳраманд бўлинг.