СамДУ математика факултетининг кечки бўлимида таҳсил олаётган бир гуруҳ талабалар 2020-2021 ўқув йилида якуний имтиҳонлардан ўтолмагани сабабли курсда қолдирилган. Масала шундаки, талабалар имтиҳон баҳолари қўйиладиган махсус муҳрланган қоғоз бўялгани ва баҳолар ўзгартириб қўйилгани ҳақида маълум қилишди.
Талабалар имтиҳон натижалари шаффоф эмаслиги, факультет декани ўринбосари Шаҳзод Қурбонов имтиҳон жараёнида ёлғиз ўзи қатнашгани, имтиҳон натижалари ўз вақтида маълум қилинмагани каби иддаолар билан ректоратдан тортиб, олий таълим вазиригача ёзишган.
Kun.uz’га тақдим қилинган суратларда баҳолар акс этган ведомостнинг ҳолати ҳақиқатан ҳам шубҳали – баҳолар ёнида дастлаб ёзув бўлиб, кейин ўчирилгандек тасаввур уйғонади. Ҳолат бўйича Самарқанд давлат университети математика факультети декани Ҳайдар Рўзимуродовдан изоҳ олдик.
Факультет декани вазиятдан хабардорлиги ва талабаларнинг эътирозидан сўнг шахсан ўзи ҳолатни ўрганиб чиққанини билдирди.
“2020-2021 ўқув йилида кечки бўлимда таҳсил олаётган 3-курс талабаларининг 25 нафари курсдан курсга қолдирилди. Шундан саккиз нафари тўрт ва ундан кўп фанлардан қарздорликка эга. Талабаларни курсда қолдиришга асос бўлган ҳужжат олий таълим вазирининг 2018 йил 9 августдаги “Олий таълим муассасаларида талабалар билимини назорат қилиш ва баҳолаш тизими тўғрисидаги низом” ҳисобланади. Қолган 17 нафар талаба тўрттадан кам қарздорликка эга бўлган ва уларга низомда кўрсатилган муддат берилди. Улар икки мартадан имтиҳон топширишди. Аммо қониқарсиз баҳо олишгани учун 2021 йилнинг 30 октябрида ректорга билдиришнома бердим ва ректор буйруғи билан курсдан қолдирилди.
Талабаларнинг ёзма ишларидаги баҳолар асосий баҳо ҳисобланиб, ўша натижа талабаларнинг баҳоларини қайд этиш қайдномасига кўчирилади. Демоқчиманки, имтиҳон натижаси ўзгартирилган деган гаплар асоссиз. Чунки шахсан ўзим ёзма иш ва ведомостга қўйилган баҳоларни солиштириб чиқиб, уларнинг тўғри қўйилганига ишонч ҳосил қилдим”, деди Рўзимуродов.
Деканнинг қўшимча қилишича, талабаларга баҳолар маълум қилингач, айримлар олган натижасига эътироз билдирмаган. Аммо “йиқилган” талабаларнинг баъзилари имтиҳон натижаларидан қониқмаётганини билдириб, бир неча жойга мурожаат қилишган.
Талабаларнинг яна бир эътирози – декан ўринбосари Шаҳзод Қурбоновнинг якуний имтиҳондаги иштироки бўйича эътироз ҳам қоидага зид эмаслиги маълум қилинди.
“Чунки у якуний назоратларнинг шаффоф ва адолатли ўтишини таъминлаш мақсадида тузилган ишчи гуруҳ аъзоси”, деди декан.
Аммо негадир талабалар имтиҳонда Қурбоновнинг ўзигина иштирок этганидан норози бўляпти.
Умуман олганда, декан талабаларнинг курсда қолдирилиши адолатсиз қарор эмаслигига урғу берар экан, имтиҳонда ёзилган ишлар ва ведомостда қайд этилган баҳолар бўйича факультетнинг математик физика ва функционал анализ кафедрасида ташкил этилган комиссия хулосасини кўрсатди. Демак, бу ерда факультетнинг ўз жамоасидан иборат комиссия хулосасигагина таяниляпти.
Декан тақдим қилган ведомост қоғозларни кўздан кечириш асносида ҳақиқатан ҳам дастлаб қалам билан баҳо қўйилгани ва кейин ўчирилгани кўриниб турибди. Бизни шубҳалантирган ҳолат – икки талабага дастлаб қалам билан “2” баҳоси қўйилгани, аммо ручкада “3” қайд этилгани бўлди. Яъни бу ведомостда баҳолар пасайтирилмаган, аксинча, кўтариб қўйилган, деган тахмин юзага келади. Шундан сўнг декан ведомостга қўйилишига асос бўлган баҳолар талабанинг ёзма иши натижаси, деган гапига таяниб, ўша ишларни кўздан кечирдик. Буни қарангки, айнан ведомостда баҳолари кўтариб қўйилганига шубҳа уйғотган ўша икки талабанинг ёзма иши натижаси ҳам бўялган. Декан буни табиий қабул қилган бўлса-да, бошқа бирор талабанинг ёзма ишида бундай тасодифга гувоҳ бўлмадик.
Университетнинг коррупцияга қарши кураш бўлими раҳбари Рўзиқул Абриев ҳам бу ҳолатдан хабардор эканини маълум қилди. У бизни шубҳалантирган ҳолатларга ўзи ҳам гувоҳ бўлгани ва эътирозларини билдирганини айтди. У “қизил” муҳрли ведомостларга қалам билан ёзиш ёки бўяш мумкин эмаслигини таъкидлади.
Гапнинг лўндасини айтганда, бугун эътироз қилаётган талабалар “беш”га муносиб, деган фикрдан йироқмиз. Улар бир неча фанларни ўз вақтида ўзлаштира олмагани ҳам ҳақиқат. Талабалар яна ортиқча контракт пули тўлаш муаммоси сабаб оғриняпти.
Аммо уларнинг ведомост билан боғлиқ шубҳалари ва эътирозларини ҳам эътибордан четда қолдириб бўлмайди. Чунки унга бўяб ўзгартириш киритилгани экспертиза хулосасисиз ҳам кўриниб турибди. Ведомостга бир неча марта тузатиш киритилган. Ёзма ишлар ҳам шунга монанд бўялган. Бу эътирозларни ўрганган комиссия ҳам айнан шу факультетнинг ўз жамоасидан тузилган.
Хўш, бугун ҳикоя қилинган вазиятда талабалар ҳақми ёки университет вакиллари? Бу саволга Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигидан жавоб кутиб қоламиз.
Исомиддин Пўлатов, Kun.uz мухбири,
Суратлар муаллифи Фахриддин Ҳотамов.
