Самарқандда тадбиркорларнинг ҳуқуқларини бузганлар қандай жазоланмоқда?

22 август куни ўтказилган тадбиркорлар билан очиқ мулоқотида президент томонидан бугунги кунда ўзини ечимини кутаётган 5 та йўналиш бўйича ташаббус ва таклифлар эълон қилинди. Президент бошқа соҳалар қаторида Бизнес омбудсман олдига ҳам қатор вазифалар қўйди.

Жумладан, икки ой муддат ичида Бизнес омбудсман Солиқ қўмитаси билан биргаликда илк марта хато қилган кичик бизнес вакилларига нисбатан жазо чораси қўлламаслик, шунингдек солиқ жарималари миқдорини улар томонидан тўланаётган солиқ миқдорига мутаносиб равишда белгилаш бўйича Адлия вазирлиги билан биргаликда тадбиркорларнинг таклифларини чуқур ўрганиб, текширувларнинг муддатларини қисқартириш, молиявий хато ва камчиликларнинг минимал чегаравий миқдорини белгилаш, текширув жараёнларипдан тадбиркорни хабардор қилиш ва шикоятларни очиқ-ошкора кўриб чиқиш бўйича қонун лойиҳаларини ишлаб чиқади.

2023 йилдан эътиборан тадбиркорлар мурожаатларини 24 соат қабул қиладиган крауд-сорсинг платформаси — Тадбиркор виртуал офисини ишга туширилади. Бизнес омбудсман ушбу тизим орқали тадбиркорлар мурожаатларини қабул қилиши, ижросини назорат қилиши ва тадбиркорлар ҳуқуқларини бузганларни жазолаб бориши белгиланган.

Очиқ мулоқотда жорий йил 1 ноябрдан ҳар қандай текширишлар фақат ва фақат Бизнес омбудсманда янги ишга тушириладиган электрон платформа орқали амалга оширилиши, барча турдаги текширувлар Бизнес омбудсман томонидан мувофиқлаштирилиши кераклиги таъкидланди.

Хўш, жойларда Бизнес омбудсман девони қандай ишламоқда? 2022 йилнинг ўтган даврида Бизнес омбудсман девонининг Самарқанд вилоятида фаолият кўрсатувчи ходимларига жами 321 та мурожаат келиб тушгани маълум қилинди. Мурожаатларнинг 279 таси кўриб чиқилган, 85 таси қаноатлантирилган, 194 та мурожаат юзасидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилган.

Келиб тушган мурожаатларнинг асосий қисми ер ва бинолар, солиқ муносабатларига оид, суд қарорлари, суд ва бошқа органлар қарорлари ижроси, рухсатномалар, лицензиялар ва ҳужжатларни расмийлаштириш, банк, молия ва кредит масалалари, инфратузилма билан боғлиқ, суриштирув-тергов масалаларига оид мурожаатларни ташкил қилди.

Мурожаатларни ўрганиш жараёнида уларда келтирилган важлар чуқур ўрганилмоқда. Вакил девони ходимлари томонидан «Business» МЧЖнинг (номи ўзгартирилган) лицензия олишда юзага келаётган тўсиқ борасида қилган мурожаати ўрганиб чиқилди.

Мазкур мурожаатни ўрганиш давомида Таълим сифатини назорат қилиш давлат инспекцияси Самарқанд вилояти ҳудудий бўлими ходими томонидан тадбиркорнинг мурожаати «Лицензиялаш, рухсат бериш ва хабардор қилиш тартиб-таомиллари тўғрисида»ги қонун талабига зид равишда рад қилингани аниқланиб, ушбу ҳолат бўйича айбдор ходимга нисбатан БҲМнинг 5 баробари миқдорида маъмурий жазо чораси қўлланиши ҳамда тадбиркорга тегишли лицензия расмийлаштириб берилиши таъминланган.

Шунингдек, «Binokor» МЧЖнинг (номи ўзгартирилган) унга берилган рухсатномалар Қурилиш бош бошқармаси томонидан бир тарафлама бекор қилинганидан норози бўлиб қилган мурожаатини ўрганиш натижаларига кўра, вилоят қурилиш бош бошқармасининг ноқонуний чиқарилган қарори бекор қилинган ва тадбиркорга берилган рухсатномалар ўз кучида қолдирилиши таъминланган.

Бизнес омбудсман девонининг Самарқанд вилоятида фаолият юритувчи ходимлари томонидан давлат идораларида ўтказилган ўрганишлар ва таҳлиллар, шунингдек мурожаатларни кўриб чиқиш натижаларига кўра тадбиркорларнинг ҳуқуқларини бузган 20 нафар шахсга нисбатан маъмурий баённомалар тузилиб, ваколат доирасида маъмурий жавобгарликка тортиш ҳақида қарорлар қабул қилинган. Шунингдек, 66 нафар шахсга нисбатан расмийлаштирилган маъмурий ҳуқуқбузарлик  тўғрисидаги баённомалар кўриб чиқиш учун суд ва бошқа идораларга юборилган.

Жорий йилнинг ўтган даврида ўтказилган ўрганишлар давомида давлат идоралари ходимлари томонидан 1066 та ҳолатда тадбиркорларнинг ҳуқуқлари бузилишига йўл қўйилгани аниқланиб, ушбу қонунбузилишларга йўл қўйган ходимларга нисбатан тегишли тартибда маъмурий ва интизомий жазо чоралари қўлланган.

Хулоса ўрнида шуни таъкидлаш лозимки, тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишни таъминлаш, бу борада аниқланган қонунбузилиш ҳолатларини зудлик билан бартараф этиш ҳамда айбдор шахсларнинг жавобгарлик масаласини ҳал этиш келгусида ҳам Бизнес омбудсман ходимлари фаолиятининг устувор йўналишларидан бири бўлиб қолаверади.