Трамп Россия ва Украина ҳақида: «Баъзида болаларга бироз муштлашишга қўйиб берган маъқул»

Америка президенти ушбу икки давлатни паркда муштлашаётган икки болага ўхшатди.

Унинг сўзларига кўра, у яқинда Россия президенти билан телефон орқали мулоқотда ҳам худди шу таққослашни қўллаган. Трамп урушни тўхтатиш қийин эканига ишонч ҳосил қилганини тан Олди, буни мамлакатлар ўртасида адоват, Владимир Путин ва Володимир Зеленский ўртасида эса нафрат кўплиги билан изоҳлади.

«Икки ёш бола баъзан ақлдан озганлардек уришади. Улар бир-бирини ёмон кўради ва уришади, сиз эса уларни ажратишга ҳаракат қиласиз. Улар бир-биридан ажралишни истамайди, баъзида уларни бироз вақт уришишга қўйиб берган маъқул», – деди у.

Трамп Оқ уйга президентликдаги дастлабки 24 соатда Украинадаги урушни тўхтатиш ҳақидаги ваъда билан қайтганди. Кейинроқ у бунга яна ярим йил кераклигини айтди, апрел ойида эса агар бундай битимга эришиш мумкинлигининг аниқ белгиларини кўрмаса, тинчлик жараёни билан шуғулланишни бутунлай тўхтатиш билан таҳдид қилди. Пайшанба куни у урушни тўхтатиш қийин бўлганини яна бир бор тан олди.

Россияга қарши янги санкциялар қўлланадими ва қачон, деган саволга Трамп мужмал жавоб берди: «Биз битим тузмаётганимизни кўрадиган бўлсам, булар тўхтамайди». Унинг сўзларига кўра, дедлайн унинг «миясида».

«Бу тўхтамаслигини кўрсам, биз жуда қаттиққўл бўламиз. Бу иккала давлатга ҳам таъсир қилиши мумкин. Танго учун икки киши керак», деган у.

Трампнинг сўзларига кўра, у Путин билан охирги мулоқоти чоғида уни Украинанинг Россиядаги ҳарбий аэродромларга берган зарбаларига жавоб қайтармасликка чақирган.

«Мен „ Бундай қилма, бундай қилмаслигинг керак, тўхташинг керак“, дедим», – деди Трамп журналистларга ва Путин унга жавоб беришдан бошқа иложи йўқлигини айтганини қўшимча қилди.

Оқ уй раҳбари Путин билан бир соат-у 15 дақиқа давом этган телефон суҳбатини «яхши», аммо «дарҳол тинчликка олиб келмайдиган» мулоқот деб атаган.

Трамп Оқ уйдаги биринчи муддатида «Шимолий оқим-2» газ қувури қурилишига қарши санкциялар киритганини эслатди ва 2022 йилда президент бўлганида уруш бошланмаган бўлиши, бунинг учун «имконият нол» бўлганини айтиб, яна бир бор ўзидан олдинги президент Жо Байденни танқид қилди.

Украинани қўллаб-қувватлаш давом эттирилиши ҳақидаги саволга Трамп ижобий жавоб берди.

«Ҳа, мен Украина биланман. Биз яқинда нодир металлар бўйича катта келишувга эришдик», – деди у.

Фридрих Мерц, ўз навбатида, Трампни Украинадаги урушга чек қўйиш учун Россияга босимни кучайтиришга чақирди.

«Украинани қўллаб-қувватлаганимизни ва Россияга босимни кучайтиришга интилаётганимизни биласиз», – деди у.

Мерц Трамп буни қила оладиган асосий шахс эканини таъкидлади.

Кутилганидан илиқроқ кечган учрашув

Мерс бўлажак учрашувга «катта хотиржамлик ва хурсандчилик билан» ёндашмоқда, деди учрашувдан олдин унинг матбуот котиби Штефан Корнелиус Трамп ва Мерц муносабатларини «жуда яхши» деб таърифлаб.

Шунга қарамай, кўплаб оммавий ахборот воситалари канцлерни Овал кабинетда «пистирма» кутаётган бўлиши мумкинлигини тахмин қилишди: Трамп бир неча бор Оқ уйнинг ўзида Украина президенти Володимир Зеленскийдан тортиб Жанубий Африка раҳбари Сирил Рамафосагача бўлган хорижий етакчиларгани ноқулай аҳволга солиб қўйганди.

Афтидан, хавотирлар ўзини оқламади: давлат раҳбарлари бир-бирларини самимий қутлади. Трамп Германияни мудофаа харажатларини ошириш режалари учун мақтади, Мерц эса Германия ва АҚШ ўртасида кўплаб ўхшашликлар борлигини айтди ва шу кунларда Америка қўшинларининг Нормандия туширилганига бир йил тўлишини эслатди ва Германия нацизмдан халос бўлгани учун АҚШдан қарздор эканини қайд этди.

New York Times нашри Трамп Мерц билан Германияда сўз эркинлиги масалаларини муҳокама қилмоқчи эканини ёзганди – бу мавзуни унинг маъмурияти Европа етакчилари билан мулоқотда мунтазам равишда кўтаради. Хусусан, Германия ички разведка хизмати «Германия учун муқобил» ўта ўнг партиясини экстремистик деб тан олганида, АҚШ давлат котиби Марко Рубио бу қадамни «ниқоб остидаги тирания» деб атаганди. У ҳам, вице-президент Жей Ди Вэнс ҳам, Трампнинг собиқ маслаҳатчиси Илон Маск ҳам ушбу партияни очиқчасига қўллаб-қувватлаган. Ўшанда Мерц АҚШ ҳукуматига Германия ички сиёсатидан «сезиларли даражада узоқроқ туриш» кераклигини айтганди. Шу билан бирга, феврал ойида унинг ўзи АҚШ маъмуриятини «Европа тақдирига бефарқлиги» учун танқид қилган эди.

Мерц Вашингтондаги учрашув арафасида журналистларга Трамп Германия ички сиёсати мавзусини кўтаргудек бўлса, «ўз позициясини жуда аниқ баён қилиши»ни айтган. «Бизнинг Америка билан иттифоқимиз Европа хавфсизлиги, эркинлиги ва фаровонлигининг энг муҳим омили бўлган, бор ва шундай бўлиб қолади», – деб ёзди у Х ижтимоий тармоғида. AFP агентлиги ёзишича, канцлер Овал кабинетдаги аввалги «пистирмалар»нинг видеоёзувларини ўрганиб чиққан ва хотиржамликни сақлаб, Трампга сўз беришга имкон бериш керак, деган хулосага келган. «Жуда узоқ гапирмаслик муҳим. Гапни қисқа қилиш ва унга гапириш имконини бериш керак», – деди Мерц яқинда Германия телевидениеси билан суҳбатда.

Брукингс институтининг Германия-Америка муносабатлари бўйича мутахассиси Констанце Штелценмюллер BBC билан суҳбатда бундай «Зеленский услубидаги пистирма»ни эҳтимолдан йироқ деб атади, аммо бошқа сценарийни тахмин қилди: бу Ирландия бош вазири Михол Мартиннинг Оқ уйга ташрифига ўхшайди, шундан сўнг унинг сиёсий рақиби – собиқ UFC жангчиси Конор Макгрегор ҳам Оқ уйга ташриф буюрганди.

Шундан кейин «Германия учун муқобил» ёки Алис Вайдел (партия раҳбари) билан ҳар қандай алоқа Германияда провокация сифатида қабул қилинади, дея қўшимча қилди у.