Донбассни «бўлиш»ни айтган Трамп, сулҳни бузган Исроил ва тунаб кетилган Лувр музейи – кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Ғазода сулҳ можароси

19 октябр куни Исроил армияси сулҳни бузиб, яна Ғазодаги Рафаҳ шаҳрига зарбалар берди. Маҳаллий ОАВларга кўра, ҳужум Ҳамас аъзоларининг Рафаҳда исроиллик ҳарбийларга ҳужумига жавобан амалга оширилган.

Ўз навбатида, Ҳамас вакиллари тинчлик келишувларига содиқ эканини таъкидламоқда. Шу билан бирга, Рафаҳдаги ҳужумнинг нишони исроиллик ҳарбийлар эмас, балки Ҳамасга қарши бўлган маҳаллий милиция етакчиси экани ҳақида хабарлар тарқалмоқда.

Исроил армияси маълум қилишича, Ҳамас танкка қарши ракета учиргач ва аскарларга ўт очгач, бутун сектор бўйлаб жойлашган гуруҳнинг нишонларига — дала қўмондонлари, жангчилар, туннел ва қурол омборларига зарба берилган.

Ҳамаснинг ҳарбий қаноти эса ўт очишни тўхтатиш шартномасига содиқ қолаётганини, Рафаҳда юз берган тўқнашувлардан бехабар эканини ва март ойидан бери у ердаги гуруҳлар билан алоқа қилмаганини билдирди.

Маҳаллий манбалар ва тиббиёт расмийларига кўра, ҳужумларда камида 26 киши, жумладан, бир аёл ва бир бола ҳалок бўлган. Нусейрат ҳудудида кўчирилган фуқаролар жойлашган собиқ мактаб ҳам урилган.

Шундан сўнг, АҚШнинг босими билан Исроил армияси якшанба куни Ғазода ўт очишни тўхтатиш режими қайта кучга кирганини маълум қилди. АҚШ президенти Доналд Трамп ўзи воситачилик қилган сулҳ кучда қолаётганини айтди. Унинг сўзларига кўра, бузилишларга «Ҳамас раҳбарияти аралашмаган бўлиши мумкин».

«Эҳтимол, раҳбарият бунга алоқадор эмасдир», - деди у Air Force One бортида журналистларга. «Қандай бўлмасин, бу масала қаттиқ, аммо адолатли тарзда ҳал қилинади».

АҚШ вице-президенти Ж.Д.Вэнс сўзларига кўра, Ҳамасни тўлиқ қуролсизлантириш учун «баъзи Форс кўрфази араб давлатлари жойларга кириб, тартиб ва хавфсизликни таъминлаши» талаб этилади.

Исроил хавфсизлик манбаси АҚШ босими остида Ғазога ҳуманитар ёрдам душанбадан қайта кириши режалаштирилганини билдирди.

Ғазода «барқарор тинчлик» тўғрисидаги битим 13 октябр куни имзоланганди. Исроил секторни ўққа тутишни тўхтатди, Ҳамас эса ўз қўлидаги барча исроилликларни қўйиб юборди ҳамда ҳалок бўлганларнинг жасадларини топширишни бошлади. Ўшандан бери томонлар бир-бирини келишув шартларини етарли даражада бажармаганликда бир неча бор айблаган.

Бундан ташқари, Ҳамас бир неча бор қолган жасадларни ушлаб туриш ниятида эмаслигини, бироқ кўмилган таналарни топиш учун махсус техник ускуналар кераклигини билдирди.

Лувр музейини тунаб кетишди

19 октябр куни эрта тонгда ниқоб кийган ўғрилар Париждаги Лувр музейига кран ёрдамида юқори қават ойнасини синдириб кирди. Улар Франция қироллик заргарлик коллекцияси жойлашган залда бебаҳо буюмларни ўғирлаб, мотоциклларда қочиб кетди.

Лувр — «Мона Лиза» асарига мезбонлик қилувчи, 2024 йилда 8,7 миллион ташрифчи қабул қилган дунёдаги энг машҳур маданий масканлардан биридир.

Париж прокурори Лор Бекконинг маълум қилишича, ўғрилар якшанба куни эрталаб, музей одамларга очилган пайтда бинога киришган. Уларнинг сони тўрт нафар бўлган, улар қуролсиз, аммо қўриқчиларни темир кесувчи «болға арра»лар билан қўрқитган. Жиноят 6-7 дақиқа ичида амалга оширилган. Ўғрилар жами тўққизта нишонни мўлжалга олган, уларнинг саккизтаси ўғирланган. Тўққизинчи буюм — Наполеон III рафиқасининг тожини эса улар қочиш жараёнида тушириб юборган. Фақат шу тожнинг ўзи ўнлаб миллион еврога тенг.

Воқеани тергов қилиш иши йирик ўғриликлар билан шуғулланувчи махсус полиция бўлимига топширилган.

«Ҳозирча барча эҳтимоллар ўрганилмоқда. Жиноят эҳтимол буюртма асосида — хусусий коллекционер учун амалга оширилган бўлиши мумкин. Агар шундай бўлса, ўғирланган асарлар яхлит ҳолда қайтарилиши эҳтимоли бор», - деди Париж прокурори.

Урушни тугатиш учун Донбассни «бўлиш» керак

АҚШ президенти Доналд Трамп Financial Times нашрининг «бутун Донбассни Россияга беришга чақиргани ҳақидаги» хабарини рад этди. Бунинг ўрнига, урушни тугатиш учун Украина минтақасини ҳозирги фронт чизиғи бўйлаб «бўлиш» керак, деди Трамп.

«Ҳаммаси қандай бўлса, шундай қолсин. У аллақачон бўлинган. Менимча, минтақанинг 78 фоизи аллақачон Россия томонидан қўлга киритилган», - деди Трамп журналистларга.

«Кейинчалик улар ўзаро келишувга эришиши мумкин. Аммо ҳозирча можаронинг ҳар икки томони фронтнинг олдинги чизиғида тўхташи керак — уйига қайтиши, жангларни тўхтатиши, одамларни ўлдиришни бас қилиши керак», - деди Оқ уй раҳбари.

Журналистлар билан учрашувда Трамп Ҳиндистон ҳақида ҳам фикр билдирди ва бош вазир Нарендра Моди Россия нефтини харид қилишни чеклашга ваъда берганини эслатди. Агар бу амалга ошмаса, Ню Деҳли «катта божлар» тўлашда давом этади, дея қўшимча қилди Трамп

Аввалроқ FT нашри — Доналд Трамп Вашингтонда Зеленский билан учрашуви чоғида уни Россиянинг шартларини қабул қилишга чақирганини ёзганди. Газета манбасининг сўзларига кўра, Америка етакчиси Зеленскийга келишувга рози бўлиши зарурлиги, «акс ҳолда унга йўқ бўлиб кетиш хавфи таҳдид солаётгани»ни айтган.

Ҳонконгда самолёт ҳалокати

20 октябр куни эрта тонгда Дубайдан келган юк самолёти Ҳонконг халқаро аэропортига қўниш чоғида учиш-қўниш йўлагидан чиқиб кетди. Натижада Boeing 747 русумли самолёт сувга қулаб, қисман чўкиб кетган, бортдаги тўрт нафар экипаж аъзоси омон қолган.

Аммо чўкишдан олдин у аэропорт хавфсизлик ходимлари машинасига урилди ва уни денгизга улоқтирди, икки ходим ҳалок бўлди. Аэропорт бошқаруви раҳбари Стивен Йиу сўзларига кўра, хавфсизлик патрул машинаси йўлакдан ташқаридаги махсус йўлдан ҳаракатланаётган бўлган ва «ҳеч қандай ҳолатда йўлакка чиқмаган». Самолёт эса қўнганидан кейин тўсатдан чапга оғиб, машинага урилган — бу «нормал парвоз йўналишига тўғри келмайди», деди у.

Сувдан чиқариб олинган хавфсизлик ходимлари ҳушсиз ҳолатда топилган — улардан бири воқеа жойида, иккинчиси эса шифохонада вафот этган.

Ҳодиса дунёдаги энг йирик юк ташиш аэропортида содир бўлди. Самолёт Туркиянинг ACT Airlines компаниясига тегишли бўлиб, у Emirates авиакомпанияси номидан парвоз қилган. Ҳозирча авиаҳалокат сабаблари аниқланмоқда — терговга об-ҳаво, йўлак ҳолати, самолёт техникаси ва экипаж иши киритилган.

Ҳонконг ҳаво ҳодисаларини тергов қилиш бошқармаси раҳбари Ман Ка Чайнинг тасдиқлашича, парвоз айнан шу шимолий йўлакка йўналтирилган, бироқ пилот томонидан ҳеч қандай ёрдам сўралмаган. Авиаҳалокатга учраган самолёт 32 йиллик учоқ — у дастлаб йўловчи самолёти сифатида ишлатилган, кейинчалик юк ташишга мослаштирилган.

Покистон ва Афғонистон сулҳ имзолади

Покистон ва Афғонистон якшанба куни Доҳада ўтказилган музокаралар давомида зудлик билан ўт очишни тўхтатиш келишувига эришганини эълон қилди. Бу 2021 йилда «Толибон» Кобулда ҳокимиятни эгаллагандан бери икки қўшни давлат ўртасидаги энг қонли чегарадош тўқнашувлардан кейин содир бўлди. Қатар ташқи ишлар вазирлиги Туркия билан бирга музокараларга воситачилик қилди.

Покистон мудофаа вазири Муҳаммад Асиф «Сулҳ якуний шаклга келтирилди. Томонлар 25 октябр куни Истанбулда яна учрашиб, тафсилотларни муҳокама қилади», - деб ёзди.

«Толибон» матбуот котиби Забиҳулло Мужоҳид эса баёнотида томонлар «тўлиқ ва мазмунли ўт очишни тўхтатиш»га келишганини билдирди.

Икки давлат ўртасида ўтган ҳафта давом этган чегара тўқнашувларида ўнлаб одамлар ҳалок бўлган, юзлаб киши яраланган. Илгари иттифоқчи бўлган икки давлат ўртасидаги ер усти жанглари Покистоннинг Кобулдан «жангарилар»ни жиловлашни талаб қилганидан сўнг бошланган. Покистоннинг айтишича, улар Афғонистондаги хавфсиз ҳудудлардан фойдаланиб, Покистон ичкарисига ҳужумлар уюштирган.

«Толибон» бундай айбловларни рад этди ва Покистон армиясини «Афғонистон ҳақида ёлғон маълумот тарқатиш»да ҳамда ўз давлати барқарорлигини издан чиқаришда айблади. Покистон ҳам бу айбловларни инкор этмоқда.