Зеленский: РФ нефт секторига босимни кенгайтириш керак

Зеленский АҚШ президенти Доналд Трампнинг РФ нефт секторидаги энг йирик компаниялар — «Роснефть» ва «Лукойл»га нисбатан жорий этган санкцияларини «катта қадам» деб атади. Украина президентига кўра, шунга ўхшаш босим фақат шу икки компанияга эмас, балки бутун секторга қўлланиши лозим.

«Бундан ташқари, биз дронлар ва ракеталардан фойдаланган ҳолда, бевосита Россия нефт секторини нишонга олувчи ўз босим кампаниямизни ўтказяпмиз», — деди Зеленский. Шу фонда у яна бир бор АҚШни Киевга узоқ масофали Tomahawk («Томагавк») ракеталарини беришга чақирди — у аввалроқ бу ракета «Россияда қўрқинч уйғотади» деб айтган эди.

НАТО бош котиби Марк Рютте шу матбуот анжуманида Трамп билан Украинага Tomahawk ракеталарини етказиб бериш масаласини муҳокама қилганини, бу ғоядан тўлиқ воз кечилгани ҳақида гапириш эрта эканини таъкидлади.

«Хусусан, “Томагавк”лар ҳақида — президент (Трамп — таҳр.) ва мен буни муҳокама қилдик. Масала президент кўриб чиқишида қолмоқда ва яна бир бор айтаман — буни ҳал қилиш АҚШ ихтиёрида», — дея Рюттенинг сўзларини Reuters келтиради. У шунингдек, Украинага қўллаб-қувватловчи ҳар бир иттифоқчи давлат қайси турдаги қуролни етказишни ўзи ҳал қилишини, «Томагавк»ларсиз ҳам АҚШ Киевга салмоқли ҳарбий ёрдам бериб келаётганини урғулади.

Рютте, шунингдек, АҚШнинг «Лукойл» ва «Роснефть»га нисбатан санкциялари РФ президенти Владимир Путинга нисбатан босимни кучайтиришини қайд этди. Унга кўра, Россия раҳбарининг «пули, қўшинлари ва ғоялари» тугаб бормоқда, Украинага иттифоқчилар томонидан кўрсатилаётган қўллаб-қувватлаш эса самарали бўлиб қолмоқда.

Украинага қўшимча ёрдам беришга тайёр мамлакатлардан ташкил топган «кўнгиллилар коалицияси» таркибида 33 давлат бор; хусусан, ЕИ аъзолари, шунингдек, Буюк Британия, АҚШ, Япония, Туркия, Канада, Австралия, Янги Зеландия. Лондон саммитида шахсан ёки онлайн тарзда Буюк Британия бош вазири Кир Стармер, НАТО бош котиби Марк Рютте, Дания бош вазири Метте Фредериксен, Нидерландия бош вазири Дик Схоф ва бошқа етакчилар, жумладан Франция президенти Эммануэл Макрон иштирок этди. 

Стармер саммит доирасида Путин томонидан яна олға сурилган — Россия қўшинлари ҳали куч билан эгаллай олмаган Донбасс ҳудудларини жангсиз топшириш каби — «аҳмоқона талаблар»ни «тўла инқироз» деб атади. У Украинага кўпроқ узоқ масофали қурол-яроғ беришга ҳамда Европада музлатилган рус активлари бўйича келишувга эришиб, «Украина мудофаасини молиялаш учун миллиардлаб фунтларни очиш», мамлакатни «қишга борганида имкон қадар кучли позициялар» билан таъминлаш тарафдори эканини билдирди.

Стармернинг чақирувини унинг даниялик ҳамкасби Метте Фредериксен қўллаб-қувватлади. «(ЕИда музлатилган РФ активлари — таҳр.) бўйича ечимни Рождествогача топиш учун иш олиб боришимиз керак — шунда кейинги йилларда Украинани молиялашни таъминлаймиз», — деди у.

ЕИда музлатилган рус активларини Украина манфаати йўлида тўлиқ ишлатиш имкониятини муҳокама қилишга бир неча ой керак бўлди. Гап — Киевга 140 млрд евро миқдорида кредит бериш, уни ушбу активлар билан таъминлаш ҳақида кетмоқда, унинг қайтарилиши эса уруш тугагач, Россия томонидан тўланадиган репарациялар ҳисобига амалга оширилади. Бироқ танқидчиларни Москва реакцияси хавотирга солмоқда — у жавобан РФдаги Европа компаниялари активларини миллийлаштириши мумкин, чунки Путин бу ҳақдаги қонунни аввалдан имзолаб қўйган. Берлинда таъкидланишича, фақат немис компанияларининг Россиядаги активлари 100 млрд евродан ортиқни ташкил қилади.