Хитой РФдан нефт импортининг деярли ярмидан воз кечди

Sinopec ва PetroChina каби Хитойнинг йирик давлат нефт компаниялари, шунингдек, мамлакатнинг бир қатор кичик хусусий корхоналари АҚШ октябр ойи охирида Россиянинг “Роснефть” ва “Лукойл” концернларига нисбатан санкциялар киритгандан кейин Россиядан ёнилғи етказиб беришларини бекор қилди. Бу ҳақда 3 ноябр куни Bloomberg агентлиги трейдерларга таяниб хабар берди.

Норвегиянинг Rystad Energy консалтинг компанияси баҳолашича, жами бўлиб Хитой кунига 400 минг баррел нефт харидидан воз кечган — бу Хитойга етказиладиган рус нефти кунлик ҳажмининг тахминан 45 фоизи. Қарор айниқса Сибир нефтининг ESPO (ВСТО) сортига қаттиқ таъсир қилди ва унинг нархи кескин пасайди. Агар аввалроқ ноябрда етказиб бериладиган партиялар нархи эталон Brent’га тенг (бир баррел учун 64–65 доллар) ёки энг кўпи билан 0,5 долларга арзонроқ бўлган бўлса, ҳозир чегирмалар 0,5–1 доллар оралиғида, айрим ҳолларда 1,7 долларгача етиб бормоқда. Шу ҳолатда ҳам ESPO’ни декабрда етказиб бериш бўйича шартномалар секин тузиляпти.

Хитойнинг хусусий корхоналари рус нефтини сотиб олишдан қайтишига мамлакатдаги Shandong Yulong Petrochemical компаниясининг Буюк Британия ва ЕИ санкция рўйхатларига киритилиши ҳам таъсир кўрсатди. Энди у ғарб етказиб берувчилари билан ишлай олмагани учун фақат рус ёнилғисини сотиб олишга мажбур.

Октябр охирида, нефт харидларини фақат Хитой давлат компаниялари тўхтатгани ҳақида хабарлар чиққан пайтнинг ўзидаёқ, Reuters хусусий компаниялар ҳам Россия ёнилғисидан воз кечиши мумкинлиги ҳақида тахмин қилганди. Шу билан бирга, келгусида савдо катта эҳтимол билан давом этишини қайд этган: масалан, Ҳиндистоннинг энг йирик нефт концерни Indian Oil Corp (IOC) харидларни қайта тиклади.

АҚШ Молия вазирлиги ҳузуридаги Ташқи активларни назорат қилиш идораси (OFAC) 22 октябр куни “Украинадаги урушни тугатиш бўйича тинчлик жараёнига Россиянинг жиддий қизиқиши йўқ”лиги сабаб қўшимча санкциялар киритди. Янги чекловлар “Лукойл” ва “Роснефть”гина эмас, балки уларнинг 34 та шуъба компаниясига ҳам тааллуқли. Шунингдек, “Лукойл” ва “Роснефть” улуши 50 фоиз ёки ундан юқори бўлган барча компаниялар ҳам блокланади.

Бундан бир ҳафта олдин “Лукойл” ва “Роснефть”га нисбатан санкцияларни Буюк Британия жорий этган эди. Бу чоралар активларни музлатиш, траст хизматлари ва транспорт операцияларига чеклов қўйишни ўз ичига олади. Лондонда таъкидланишича, “Роснефть” ва “Лукойл” Россия ҳукумати учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга соҳада — хусусан, энергетикада — фаолият юритади.