O‘zbekistondagi paxta yetishtiruvchi tumanlarning yarmidan ortig‘i to‘liq klaster tizimiga o‘tmoqda

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 12 sentabr kuni davlat byudjyetiga tushumlarni ko‘paytirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlarni to‘liq bajarish, 9 oy va yil yakuni bo‘yicha belgilangan makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarga erishish, paxta-to‘qimachilik sohasida klasterlarni joriy etishni jadallashtirish masalalariga bag‘ishlangan yig‘ilish o‘tkazdi.

Prezident matbuot xizmati xabariga ko‘ra, takroriy maydonlardan kutilayotgan 607 ming tonna eksportbop mahsulotlar, shuningdek, sentabr-oktabr oylarida issiqxonalarda yetishtiriladigan sabzavot ekinlarini eksport qilish bo‘yicha chora-tadbirlar belgilangan.

Bozorlarda narxlar oshishiga yo‘l qo‘maslik, 501 ming tonnadan ortiq qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini zaxira qilish va ularni qish-bahor oylarida xalq talabiga mutanosib ravishda ichki bozorlarga chiqarish bo‘yicha ko‘rsatmalar berilgan.

Yig‘ilishda paxta-to‘qimachilik klasterlari faoliyatini kengaytirish masalasiga alohida e'tibor qaratilgan. 

Joriy yilda 20ta tumanda 164 ming gektar maydonda klaster usulida paxta yetishtirish yo‘lga qo‘yilib, bu tajriba dastlabki natijalarini bera boshlagani aytib o‘tilgan.

O‘zini oqlayotgan bu tizimni yanada kengaytirish maqsadida kelib tushgan takliflar ko‘rib chiqilib, ishlab chiqarish quvvatlari va moliyaviy imkoniyati mavjud bo‘lgan 44 tashabbuskor tanlab olingan. 2019 yilda 61ta klaster tomonidan jami paxta maydonlarining 51 foizida paxta yetishtirish rejalashtirilmoqda. 

Kelgusida paxta yetishtiruvchi 133ta tumandan 70tasi to‘liq klaster tizimiga o‘tadi. Yangi tashkil etilayotgan klasterlar tomonidan 41ta korxona tashkil etilib, 23 mingga yaqin ish o‘rni yaratiladi.

Yangi quvvatlarni tashkil etish va klasterlar faoliyatini yo‘lga qo‘yish natijasida, 2019 yilda ishlab chiqarilayotgan paxta tolasining 78 foizi O‘zbekistonda qayta ishlanadi. Bu 2017 yilga nisbatan 2 marotaba ko‘p degani. 2020 yilga borib, paxta tolasini to‘liq qayta ishlashga o‘tiladi. Tayyor mahsulotlarni ishlab chiqarish ulushi 40 foizdan kamida 60 foizga yetkaziladi. 

«Shuning uchun klasterlar faoliyatiga har tomonlama yordam berishimiz zarur. Paxtachilikda qishloq xo‘jaligining kelajagi, uning iqtisodiy samaradorligi klasterlar bilan bog‘liq. Klasterlar agrar sohani jadal rivojlantirishning «lokomotivi» bo‘lishi kerak», degan Shavkat Mirziyoyev.

Joriy yilda paxta-to‘qimachilik klasterlariga berilgan barcha imtiyozlarni keyingi yillarda tashkil etiladigan klasterlarga ham tatbiq etish, klasterlar faoliyatini yanada kengaytirish zarurligi ta'kidlangan.  

2019-2023 yillarda qishloq xo‘jaligida tomchilatib sug‘orish tizimini bosqichma-bosqich joriy etish dasturini ishlab chiqish, sohaga xalqaro moliya tashkilotlarining imtiyozli kreditlarini jalb qilish bo‘yicha topshiriqlar berilgan.