Xususiy bandlik agentligi «qurbonlari»: Ular Yevropa orzusida edi, ammo «reys» Registonda ushlanib qoldi

So‘nggi bir oy ichida Kun.uz saytida ushbu tashkilot nomi bilan bog‘liq ikkita maqola e'lon qilindi.

Dastlab xorijga qonuniy ishga joylashish umidida mazkur korxonaga pul berib, kuyib qolayotganlar taqdiri, keyinroq esa xuddi shu korxona tomonidan ishga yuborilib, sarson bo‘lib qaytib kelganlar hasrati olib chiqildi. Afsuski, muammoga tegishli tashkilotlar e'tibor qaratmagan shekilli, mana, uchinchi ariza qo‘limizda turibdi. Unda firmadan jabr ko‘rgan yetti nafar fuqaro dardi bitilgan.

Samarqand shahrida joylashgan «AMILEE BAHORA» xususiy bandlik agentligiga borgach, u yerda yig‘ilgan qirqqa yaqin jabrlanganlarni ko‘rib, qo‘limizdagi ariza oxirgisi bo‘lmasligiga amin bo‘ldik. Chunki firma faoliyatidan jabrlanganlar soni tobora ortib bormoqda.

«Bizni eshitadiganlar bormi?!»

Agentlik faoliyatidan norozi bo‘lganlar orasida nafaqat Samarqand, balki Buxoro va Surxondaryo viloyatlaridan kelgan fuqarolar ham bor.

«Mol achchig‘i – jon achchig‘i», degan naql bejiz aytilmagan. Bu iboraning hayotiy aksini shu kunlarda har qancha sovuq jonni achitsa-da, tashkilot eshigida sarg‘ayib turganlar misolida ko‘rish mumkin.

Murojaatchilarning aksariyati bir gapni takrorlamoqda: «Shartnoma muddati 2019 yil 31 dekabrga qadar belgilangan edi. Vaqt tugadi, ammo biz na xorijda ishlayapmiz, na pulimizni qaytarib ololdik!».

Darhaqiqat, pulingni qaytarib beraman degan va'daga ishonib, uzoq-yaqin viloyatlardan kelgan, bir necha haftalarini ko‘chada sarsongarchilik bilan o‘tkazib yuborayotganlar talaygina.

Masalan, buxorolik Maftuna Roziqova ham shartnoma shartlari bajarilganda, bugun turmush o‘rtog‘i bilan Germaniyada ishlab yurgan bo‘lishi kerak edi. U yashab turgan kvartirasini yaxshi niyatlar bilan sotib, pulini agentlikka to‘lagan — eri bilan xorijda yaxshiroq maoshli ish bilan ta'minlashlari uchun.

Dilorom Norbekova ham agentlik bilan 11 mln 880 ming so‘mlik shartnoma imzolagan. Unga ko‘ra, 2019 yilning 31 dekabriga qadar agentlik xorijga ishga jo‘natishi lozim edi. Shartnoma talablari bajarilmagach, D.Norbekova to‘lagan pulini qaytarib olish taraddudiga tushdi. Afsuski, bu ish shartnomada ko‘rsatilganidek «silliqqina» amalga oshmadi.

Urgutlik Komiljon O‘ktamovning aytishicha, u to‘lov qilgan 10 million so‘mning yarmidan kechishi talab qilinyapti. Emishki, to‘langan mablag‘ning yarmi uning xorijga ketishi uchun sarf qilinibdi.

«Bu shartnomani birinchi marta ko‘rib turishim!»

Agentlikda ish qizg‘in davom etmoqda. Bir yoqda pul to‘lab xorijga keta olmayotganlar, bir yoqda yangi «mijozlar»! Agentlik xodimlaridan ushbu murojaatga javob bera oladigan biror mas'ulga xabar berishni so‘radik.

– Kutib turinglar, o‘n besh daqiqada kelib qoladi...

Odatda, bunday vaziyatda hech bir xodim ishonchli ma'lumot bermaydi. Aytilgan «15 daqiqa» shunchaki, «navbatchi javob» bo‘lib chiqadi. Bu vaqtda siz kutishdan bosh tortasiz yoki talabga qarab qo‘shimcha daqiqalar berilaveradi. Bu safar ham shunday bo‘ldi, agentlik mas'ullarini bir soatga yaqin bekorga kutdik.

Agentlik huquqshunosi Jahongir Tohirov bilan telefon orqali bog‘landik. Avvaliga u biz tez-tez shikoyatlar ortidan borayotganimizga g‘alati munosabat bildirdi. Ya'ni, «mehmon qilmoqchi» bo‘ldi. Vaholanki, hozir u jurnalistlarni emas, tashkilotdan jabr ko‘rganlarni mehmon qilsa foydaliroq bo‘lardi.

Xullas, huquqshunos polshalik mehmonlari bilan band bo‘lgani sababli o‘zi kelolmasligini, murojaatchilarning da'vosi esa o‘rinsiz ekanligini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, shartnomada taklif qilingan xizmat muddati 2019 yil 31 dekabr emas, 2020 yil 31 martgacha etib belgilangan. Agar istasak, ikki tomonlama imzolangan shartnomani bizga ko‘rsatishlari mumkinligini bildirdi.

Ochig‘i, murojaatchilar qolib, bu javob bizni ham taajjubga soldi. Nahotki, agentlik ostonasida bir necha haftadan buyon umrini o‘tkazayotganlarning hammasi bu tashkilotga tuhmat qilayotgan bo‘lsa? Nahotki, ularning qo‘llaridagi shartnoma qalbaki, hech qanday qonuniy kuchga ega bo‘lmasa?!

Huquqshunos aytgan ikkinchi shartnomani bizga ko‘rsatishdi. Buni qarangki, unda haqiqatan ham mijozlar yana ikki oydan ortiq kutib turishga majburligi qayd etilgandi... Shubhali tomoni, hamma bilan ham bunday shartnoma imzolanmagan. Masalan, surxondaryolik Dilmurod Xolmurodovga oid bunday hujjatni so‘raganimizda, ko‘rsatib berisholmadi. Vaholanki, uning shartnoma muddati 2019 yilning sentabr oyidayoq tugab ketgan. Qisqasi, ikki tomonlama shartnomaning mazmuni ham «ikki tomonlama». Mijoz qo‘lidagi nusxada boshqa sana, korxonada saqlanayotgan nusxada korxona manfaatiga mos tarzda boshqa sana.

Ta'bir joiz bo‘lsa aytish mumkinki, bu «o‘yin»da nimadir yetishmayapti yoki ortiqcha...

Yana bir holatni tan olishimiz kerak, bu masala Kun.uz saytida birinchi marta ko‘tarilganidan so‘ng, ayrim mijozlarning puli qaytarib berilgan. Ammo hozircha sarson bo‘lganlarning adog‘i ko‘rinmayapti...

Huquq-tartibot idoralariga murojaat qilingan. Ammo...

Murojaatchilar o‘n kun avval Samarqand shahar IIBga mazkur holat bo‘yicha ariza berishganini ma'lum qilishdi. Ammo hozircha huquq-tartibot idoralari vakillari amaliy ish olib boryaptimi, yo‘qmi, bu sarson bo‘layotgan fuqarolarga ma'lum emas.

* * *

Kun.uz bu mavzuga uchinchi marta qaytdi. Vaholanki, avvalgi jurnalistik surishtiruvlarimizda ham tegishli tashkilotlardan bu masalaga e'tibor qaratishlarini so‘ragandik. Xususan, Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi huzuridagi Tashqi mehnat migratsiyasi masalalari agentligi hamda huquq-tartibot idoralari vaziyatga xolis va o‘z vaqtida adolatli baho bermas ekan, odamlar aldanaveradi.

Isomiddin PO‘LATOV,
Kun.uz muxbiri.

Faxriddin HOTAMOV, tasvirchi. 

P.S.: Ushbu maqola tayyorlanayotgan vaqtda xuddi shu muammo bilan yana bir necha fuqaro tahririyatga keldi. Farqi — xorijga ishga yuboraman, deb odamlarning cho‘ntagini qoqib olayotgan firma boshqa ekan. Aynan o‘sha «ssenariy» bo‘yicha. Aftidan, bundaylarning mushugini hech kim «pisht» demayotganidan «ilhomlanayotgan»larning butun bir sinfi shakllanib kelayotganga o‘xshaydi.