«Davlat qarzi bo‘yicha yangi qonunda tashqi qarzning YaIMga nisbati bo‘yicha limitlar ko‘rsatib o‘tiladi» – Odilbek Isoqov

«Joriy yilning 1 aprel holatiga ko‘ra, davlat qarzi 18,2 mlrd AQSh dollarini tashkil qildi. Shundan davlat tashqi qarzi 16,1 mlrd dollar, davlat ichki qarzi 2,1 mlrd dollar ekvivalentini tashkil qildi. Bu butun dunyoda mo‘'tadil hisoblanadi.  

Hozirgi kunda, ya'ni birinchi chorak bo‘yicha davlat qarzining YaIMga nisbati 31,4 foizni tashkil qiladi. 1 yanvardan beri davlat qarzi 600 million AQSh dollariga oshganini ko‘rsatyapti.

Davlat tashqi qarzi portfelini kreditorlar kesimida ko‘rsatadigan bo‘lsak, asosiy kreditor Osiyo taraqqiyot banki (3,9 mlrd dollar), Xitoy Eksimbanki va davlat taraqqiyot banki (3,6 mlrd dollar), Jahon banki (2,7 mlrd dollar), Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi banki (2,7 mlrd dollar), Suveren xalqaro obligatsiyalar (1 mlrd dollar), Islom taraqqiyot banki (0,8 mlrd dollar, boshqa xalqaro moliyaviy tashkilotlar (2,1 mlrd dollar). Ya'ni davlat tashqi qarzi bizda yetarlicha diversifikatsiyalangan. Qarzni bitta mamlakatdan yoki bitta manbadan jalb qilmayapmiz», - deya Odilbek Isoqovning so‘zlarini keltirmoqda Kun.uz muxbiri.

U ichki qimmatli qog‘ozlar bozorini rivojlantirish borasida amalga oshirilgan ishlar haqida gapirdi.

«Davlat ichki qimmatli qog‘ozlar bozorini rivojlantirish maqsadida muntazam obligatsiyalar chiqarib turibmiz. Shu paytgacha qoldiq 1,7 trln so‘mni tashkil qildi va bu 1 yildan 3 yilgacha bo‘lgan muddatda chiqarilgan», - dedi Isoqov.

Uning ma'lumot berishicha, bu yil pandemiya munosabati bilan ko‘proq obligatsiyalar chiqarib ichki bozordan ham mablag‘ jalb qilindi. 3,4 trln so‘m atrofida obligatsiyalar chiqarildi.

Vazir o‘rinbosari qarz portfeli uzoq muddatli ekanini ta'kidladi.

«Davlat qarzi bo‘yicha asosiy ko‘rsatkichlarda davlat qarzining o‘rtacha so‘ndirish davri 9,3 yilni tashkil qiladi. Bu davlat qarzining uzoq muddatli ekanligini bildiradi. Chunki biz davlat qarzini ko‘proq xalqaro moliya institutlaridan jalb qilganmiz. Ayrim muddatlar 30 yilgacha, imtiyozli davrlar 10 yilgacha muddatlarga jalb qilingan. Davlat tashqi qarzi bo‘yicha o‘rtacha foiz stavkasi 2,4 foizni tashkil qiladi.

Qarz portfelimiz uzoq muddatli. Masalan, 10 yildan uzoq muddatli portfel 37 foizni tashkil qiladi, 6 va 10 yilliklari 33 foizni tashkil qiladi. Jami davlat qarzining 70 foizi 6 yil va undan uzoq muddatlarga olingan”, - dedi Odilbek Isoqov.

U davlat tashqi qarzining YaIMga nisbati bo‘yicha ishlab chiqilgan xulosaga to‘xtaldi.

“Xalqaro valuta jamg‘armasining klassifikatsiyasiga ko‘ra ishlab chiqqanimizda davlat tashqi qarzining YaIMga nisbati 55 foizgacha bo‘lishi kerak degan xulosaga keldik. Bu bir qancha ssenariy, stress testlar asosida ishlab chiqilgan yuqori ko‘rsatkich hisoblanadi. Hozirgi kunda davlat qarzi bo‘yicha yangi qonunni ishlash arafasida turibmiz. Bu qonunda albatta mana shu limitlarni ko‘rsatib o‘tamiz”, - dedi moliya vaziri o‘rinbosari.

Ma'lum qilinishicha, davlat tashqi qarzi asosan energetika sohasi (4,8 mlrd dollar), transport infratuzilmasi (2,1 mlrd dollar), qishloq xo‘jaligi (1,8 mlrd dollar) va boshqa sohalar uchun olingan.