Chevrolet Onix: Braziliyada «tug‘ilib», Chin yurtida dovruq qozongan va O‘zbekistonga kelgan mashina

UzAuto Motors kompaniyasi Chevrolet Onix avtomobili 2022 yil oxirida to‘liq siklda ishlab chiqarila boshlanishi, 2023 yil boshida sotuvga chiqishini ma'lum qildi.

Xo‘sh, yangi modeldagi bu avto boshqalaridan o‘zining qay jihatlari bilan ajralib turadi? Chevrolet Onix ilk bor ishlab chiqarilgan Braziliyada uning savdosi qanday bo‘lyapti? Quyida shular va avtomobilning yaratilish tarixi haqida so‘z boradi.

O‘zbekistonda Chevrolet Onix haqidagi ilk xabarlar 2016 yilda paydo bo‘lgandi. O‘shanda Braziliyada General Motors kompaniyasi tomonidan ushbu mamlakatda ishlab chiqarilayotgan Chevrolet Onix hetchbeki va Chevrolet Prisma sedanining yangilangan modellari taqdimoti o‘tkazilgani haqida xabarlar berilgandi.

O‘sha paytda bir kun kelib ushbu avtomobillar O‘zbekistonda ham ishlab chiqarilishi haqida hali hech qanday gap yo‘q edi. 2019 yilga kelibgina bizda ham Chevrolet Onix avtomobili ishlab chiqarilishi mumkinligi haqida xabarlar tarqala boshlaydi. Ijtimoiy tarmoqlarda 2019 yil 24 sentabr kuni Intellektual mulk agentligiga Chevrolet Onix savdo belgisini ro‘yxatga olish to‘g‘risida General Motors LLC US’dan murojaat kelib tushgani haqida xabarlar tarqalgandi. Shundan so‘ng o‘zbekistonliklar Chevrolet Onix rusumli avtomobillarga qiziqa boshlashdi.

Chevrolet Onix

Chevrolet Onix AQShning dunyoga mashhur General Motors avtomobilsozlik kompaniyasi brendi hisoblanadi. B sinfiga (shaharda yurishga moslashgan o‘rtacha kattalikdagi avtomobillar turkumi shunday ataladi) mansub ushbu avtomobil ilk marta General Motors’ning Braziliya bo‘limi konstruktorlari tomonidan yaratilgan.

So‘ng, 2012 yildan boshlab (sedan 2013 yildan boshlab) General Motors’ning Braziliyaning Riu-Grandi-du-Sul shtatidagi Gravatai shahrida joylashgan zavodida ishlab chiqarila boshlangan.

Chevrolet Onix General Motors’ning Gamma II platformasi asosida hetchbek va sedan ko‘rinishlarida ishlab chiqarilgan. U General Motors tarkibiga kiruvchi turli kompaniyalar tomonidan ishlab chiqarilayotgan bir qator modellarga yaqin va ularning izdoshi hisoblanadi.

Jumladan:

• Gamma II platformasida Chevrolet Onix bilan birgalikda Chevrolet Spark / Holden Barina Spark (2010 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Sail (2010—2014 oralig‘ida ishlab chiqarilgan);
• Chevrolet Aveo II / Chevrolet Sonic / Holden Barina (2011 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Cobalt (2011 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Opel Mokka / Vauxhall Mokka / Buick Encore (2012 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Spin (2012 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Onix (2012 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Prisma Mk II (2013 yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Trax (2013 — yildan hozirgacha ishlab chiqarilmoqda);
• Chevrolet Aveo RS (2010 yildan ishlab chiqarila boshlangan);
• Cadillac Urban Luxury Concept (2010 yildan ishlab chiqarila boshlangan) kabi avtomobillar ishlab chiqarilgan.

Braziliyadagi zavodda avval Chevrolet Onix’ning 5 eshikli hetchbek ko‘rinishidagi rusumi ishlab chiqarilgan. Oradan bir yil o‘tib, 2013 yilda uning sedan ko‘rinishidagi rusumi ham tayyorlana boshlagan. Faqat u Chevrolet Onix emas, balki Chevrolet Prisma nomi bilan sotilgan. Boshqa mamlakatlarda esa Chevrolet Onix nomi ostida savdoga chiqarilgan.

Chevrolet Onix General Motors’ning Braziliyadagi konstruktorlik byurosi tomonidan yaratilgan deyilsa-da, avtomobil ishqibozlari uni bugungi kunda General Motors’ning turli zavodlarida ishlab chiqarishdan olib tashlangan to‘rt silindrli 1,0 va 1,4 l dvigatelga ega Chevrolet Aveo modeli platformasida loyihalashtirilgan deb hisoblashdi (ushbu model O‘zbekistonda Chevrolet Nexia-3 T250 nomi bilan ishlab chiqarilmoqda).

Umuman olganda, General Motors tomonidan Gamma II platformasida ishlab chiqarilayotgan avtomobillarning aksariyati tashqi dizaynda bir-biriga o‘xshab ketadi.

Braziliyada Chevrolet Onix va Chevrolet Prisma ishlab chiqarilar ekan, bu ikki model nafaqat ushbu mamlakatning o‘zida, balki Janubiy Amerikaning aksariyat davlatlarida muvaffaqiyat bilan sotiladi. Braziliyadagi zavoddan chiqarilgan Chevrolet Onix va Chevrolet Prisma avtomobillariga ikki xil — benzin va etil spirti (etanol) bilan harakatlanadigan dvigatellar o‘rnatiladi.

Ma'lumot uchun: Janubiy Amerikada etil spirti — etanol ko‘p ishlab chiqarilgani bois transport vositalarining aksar qismi shu yonilg‘i turida harakatlanadigan dvigatellar o‘rnatib chiqariladi.

2016 yilda Chevrolet Onix va Chevrolet Prisma’ning ko‘rinishi yangicha qiyofaga ega bo‘ldi. Kuzovlarda sezilarli o‘zgarishlar qilindi. Modellarning ko‘rinishi biroz o‘zgardi. Bundan tashqari, ularga yanada zamonaviy multimedia uskunalari o‘rnatila boshlandi. Mashinalarning salonlari ham chiroyli va mukammal ko‘rinishga keltirildi.

2017 yilda esa Chevrolet Onix va Chevrolet Prisma modellarining ko‘rinishi yana o‘zgartirildi. Har ikki modelga Android Auto va Apple CarPlay turidagi sensorli ekran o‘rnatildi. Shuningdek, har ikki modelning tashqi va ichki ko‘rinishlari o‘zgartirildi. Shundan so‘ng ular Chevrolet Onix Joy va Chevrolet Prisma Joy nomlari bilan sotuvga chiqariladi.

2019 yilda Xitoyda Chevrolet Onix va Chevrolet Onix Plus modellari ishlab chiqarila boshlanadi. Bu Braziliyada ishlab chiqarilgan Chevrolet Onix va Chevrolet Prisma modellarining yangilangan variantlari edi. Shuningdek, Braziliyadagi zavodlar ham ishlashda davom etdi va ularda ishlab chiqarilayotgan modellarning nomi qisqartirilib Chevrolet Joy va Chevrolet Joy Plus deb nomlandi. Chevrolet Prisma nomi tarixda qoldi.

Chevrolet Onix’ning texnik tavsiflari:

Ishlab chiqarish boshlangan yil: 2012 yil (Chevrolet Prisma 2013 yil);

Ishlab chiqarayotgan davlat: Braziliya

Kuzov turi: hetchbek — 5 eshikli (5 o‘rinli), sedan (Chevrolet Prisma) — 4 eshikli (5 o‘rinli);

Platforma: GM Gamma II;

Dvigatel hajmi: 78 (benzin), 80 (etanol), 98 (benzin), 106 (etanol) ot kuchiga teng. 1,0 va 1,4 litr;

Transmissiya: mexanik uzatma qutida — 5–6 bosqichli, avtomat uzatma qutida — 6 bosqichli;

Uzunligi: hetchbek — 3930 mm (2017 yildan 3933 mm), sedan — 4275 mm (2017 yildan 4282 mm);

Eni: 1705 mm;

Balandligi: 1480–1484 mm (2017 yildan 1474–1478 millimetr);

G‘ildirak bazasi: 2528 mm;

Og‘irligi: 1008-1091 kg (2017 yildan 1011-1074 kg, Chevrolet Prisma 1021-1119 kg (2017 yildan 1028-1085 kg);

Yuk ko‘tarish quvvati: 453 kg;

Yonilg‘i bakining sig‘imi: 54 litr;

Yangilangan Chevrolet Onix’ning texnik tavsiflari

Ishlab chiqarish boshlangan yil: 2019 yil;

Ishlab chiqarayotgan davlat: Braziliya, Xitoy (Shandong, SAIC-GM ), Meksika (San-Luis-Potosi). (Xitoyda Chevrolet Prisma sedani ham Chevrolet Onix nomi bilan ishlab chiqarilmoqda)

Kuzov turi: hetchbek — 5 eshikli (5 o‘rinli), sedan (Chevrolet Prisma) — 4 eshikli (5 o‘rinli);

Platforma: GM Gamma II;

Dvigatel hajmi: 116, 123 va 125 ot kuchiga teng. 1,0 va 1,2 litrli;

Transmissiya: mexanik uzatma qutida — 5–6 bosqichli, avtomat uzatma qutida — 6 bosqichli;

Uzunligi: hetchbek — 4160 mm, sedan — 4474 mm;

Eni: 1730 mm;

Balandligi: 1471 mm;

G‘ildirak bazasi: 2550 mm (sedan 2600 mm);

Og‘irligi: 1120 kg;

Yonilg‘i bakining sig‘imi: 54 litr;

Chevrolet Onix ilk ishlab chiqarilganda ikki xil edi: biri 1,0 litr (benzin — 78 ot kuchi, etanol — 80 ot kuchi) hajmiga, ikkinchisi 1,4 litr (benzin — 98 ot kuchi, etanol — 106 ot kuchi) hajmiga ega dvigatel bilan jihozlangan.

Keyinchalik, 2016 va 2017 yilda avtomobilning yangilangan rusumi taqdim etilganda dvigatellar quvvati ham sezilarli oshirilgan. Xitoyda va Meksikada ishlab chiqarilayotgan mashinalar 1 va 1,2 hajmdagi 116, 123 va 125 ot kuchi quvvatiga ega dvigatellar bilan jihozlanib chiqarilmoqda.

Bugungi kunda General Motors’ning Braziliyadagi zavodlari Janubiy Amerika bozori uchun, Meksikadagi zavodlari AQSh, Kanada va Karib havzasi davlatlari uchun va Xitoydagi zavodi Xitoy hamda Janubiy-sharqiy Osiyo mamlakatlari uchun avtomobil ishlab chiqarmoqda.

Chevrolet Onix Braziliyada

Braziliyada ilk avtomobillar 1925 yilda General Motors tomonidan Chevrolet modeli ostida ishlab chiqarilgan. Bugungi kunda ham mazkur kompaniya bu mamlakatdagi avtomobilsozlik sanoatida yuqori o‘rinni egallaydi. Kompaniya Braziliyada Chevrolet Onix modeligacha ham ko‘plab turdagi avtomobillarni ishlab chiqargan va muvaffaqiyat bilan sotib kelgan.

Braziliyaliklar o‘z avtomobilini 1956 yilga kelib ishlab chiqargan. Shuningdek, dunyoning boshqa kompaniyalari ham Braziliyada o‘tgan asrning 50-yillaridan keyin avtomobil ishlab chiqara boshlagan. Ungacha bu mamlakatda faqat General Motors kompaniyasining Chevrolet modellari ishlab chiqarilgan.

Chevrolet Onix Braziliyada 2012 yilda xetchbek va 2013 yilda sedan ko‘rinishida ishlab chiqarila boshlangan bo‘lsa, 2014 yilda u ushbu mamlakatda eng ko‘p sotilayotgan avtomobillar ro‘yxatiga kiradi. Oradan 1-2 yil o‘tib Janubiy Amerikaning yana bir qancha mamlakatlarida ommalasha boshlaydi. O‘tgan yillar davomida Onix xetchbeki va Prisma sedani braziliyaliklar eng ko‘p xarid qilgan avtomobillar ro‘yxatida yuqori o‘rinlarni egallaydi.

Masalan, 2017 yilda Braziliyada 188 662 dona Chevrolet Onix avtomobillari sotiladi va ushbu model eng ko‘p sotilgan avtomobillar orasida 1-o‘rinni egallaydi. Shundan so‘ng, ketma-ket uch yil davomida ushbu model Braziliyada eng ko‘p sotilgan avtomobil bo‘lib turibdi.

Jumladan, ushbu mamlakatda 2018 yilda 210 462 dona, 2019 yilda 268 073 dona, 2020 yilda 218 758 dona Chevrolet Onix avtomobillari sotilgan va eng ko‘p sotilgan avtomobil markalari orasida birinchi o‘rinni egallagan.

Joriy yilda Braziliyada yangi avtomobillar savdosi o‘tgan yilning shu davriga nisbatan ancha pasaygan. 2020 yil yanvar-oktyabr oylarida 1 million 814 ming 423 dona yangi avtomobil sotilgan bo‘lsa, joriy yil 10 oyda 1 million 577 ming 408 donani tashkil etmoqda. Savdo ko‘rsatkichlari tushib ketishi Chevrolet Onix avtomobillari sotuviga ham ta'sir ko‘rsatgan. Yil boshidan beri ushbu avtomobillardan 81 215 dona sotilgan va model umumiy reytingda Hyundai HB20 (86 117 dona) va Fiat Strada (85 378 dona)dan keyin 3-o‘rinni egallagan.

Chevrolet Onix Xitoyda

Bugungi kunda Xitoy avtobozori dunyodagi eng yirik bozorlardan biri hisoblanadi. Masalan, 2017 yilda qariyb 29 million dona, 2018 yilda 28 milliondan oshiq, 2019 yilda qariyb 26 million dona, 2020 yilda 25 milliondan oshiqroq yangi avtomobil sotilgan.

Ammo hozircha Xitoyda Chevrolet avtomobillari eng ko‘p sotilayotgan mashinalar o‘nligiga ham kirmaydi. Shu jumladan, Chevrolet Onix ham. Masalan, 2018 yilda Chin yurtida 673 369 ta (umumiy ro‘yxatda 13-o‘rin), 2017 yilda esa 601 731 ta (umumiy ro‘yxatda 14-o‘rin), 2020 yilda esa 310 728 ta (umumiy ro‘yxatda 24-o‘rin) Chevrolet (turli modellari) avtomobillari sotilgan

Ammo shunday bo‘lsa ham Xitoy juda katta bozorligi uchun bu yerda Braziliyadagidan ancha ko‘p Chevrolet avtomobillari sotilgan. Masalan, 2018 yilda sotilgan avtomobillarning 252 108 donasi Chevrolet Onix bo‘lgan va umumiy ro‘yxatda 13-o‘rinni egallagan.

Garchi Xitoyda ishlab chiqarilayotgan Chevrolet Onix General Motors tomonidan yangi model deb ta'riflanayotgan bo‘lsada, avtomobil ishqibozlari uni shu paytgacha dunyoning bir qator mamlakatlarida muvaffaqiyatli sotilgan Chevrolet Cavalier modelining takomillashtirilgan varianti deb bilishadi.

Chevrolet Onix O‘zbekistonda

2021 yilda «2022–2024 yillarga mo‘ljallangan investitsiya dasturini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi prezident qarori loyihasi muhokamaga qo‘yildi. Unda «O‘zavtosanoat»ga yangi liniyalar qurish va modernizatsiya ishlari uchun 648,4 mln dollar ajratilishi ko‘rsatilgan. Konsern tomonidan ushbu mablag‘dan 427,7 mln dollar jalb qilinib Asaka shahrida Chevrolet Onix va Tracker rusumidagi avtomashinalarni ishlab chiqarish liniyalarini qurish rejalashtirilgan. Ushbu loyiha 2022 yilning yakuniga qadar ishga tushirilishi kutilmoqda va u yiliga 190 ming dona avtomobil ishlab chiqarishga mo‘ljallangan.

Joriy yil fevral oyida O‘zbekistonga sinov uchun Chevrolet Onixʼning bir necha namunasi olib kelingan va UzAutoMotors’ning bayonotida aytilishicha, ushbu namunalar mahalliy iqlim sharoitlarida sinash va salohiyatli xaridorlarning fikrini o‘rganish maqsadida xarid qilingan.

Narxlar

Braziliyada yangilangan Onix Plus sedani 2019 yilda 14 500–19 200 dollarga sotilgan (modifikatsiyasiga qarab). Xitoyda yig‘ilayotgan Onix esa 89,9 ming yuandan 99,9 ming yuangacha (14–15,5 ming dollar atrofida) sotilmoqda.

O‘zbekistonda Chevrolet Onix avtomobilini ishlab chiqarish 2022 yil oxirida boshlanishi kutilmoqda. UzAuto Motors kompaniyasi Chevrolet Onix rusumli yangi avtomobillarini 9 mingdan 12 ming AQSh dollarigacha bahoda sotuvga chiqarishi aytilgandi.

G‘ayrat Yo‘ldosh tayyorladi.