80 yil oldin Yaponiya Perl-Harborga hujum qilgandi va AQSh urushga tortilgandi. Fotolar

1941 yil oxirigacha AQSh Ikkinchi jahon urushida betaraflik saqlab qolayotgandi.

«Kaliforniya» linkoriga torpedo borib tegishi. Bu hujum oqibatida uning ekipaji a'zolaridan 98 kishi halok bo‘lgan, zarbadan teshilgan kema uch kun o‘tib cho‘kib ketgan. 1944 yilda kema yuqoriga ko‘tarilgan, ta'mirlangan va yana flot tarkibiga qaytarilgan.
United States Office of War Information / Library of Congress

1941 yilning 7 dekabrida Yaponiya oldindan urush e'lon qilmasdan AQShning Havayi orollaridagi Perl-Harbor harbiy-dengiz bazasiga hujum uyushtiradi. Hujumdan asosiy maqsad Amerika flotining zarbdor qismini ishdan chiqarish edi — bu orqali Yaponiya Janubiy-Sharqiy Osiyoni jiddiy qarshiliksiz egallashda vaqtdan yutishni maqsad qilgandi.

Amerikaliklar Yaponiyadan 6,5 ming km masofada joylashgan orolga hujum qilishlarini kutmagan — harbiy kemalar va samolyotlar jangovar shay holatda emasdi. Hujum kunida Perl-Harborda asosiy nishon sifatida nazarda tutilgan birorta aviatashuvchi bo‘lmagan bo‘lsa-da, Amerika floti uchun zarar sezilarli darajada bo‘ladi: sakkiz linkor cho‘kib ketgan, 2403 kishi halok bo‘lgan. Yaponiya 64 uchuvchi va 29 samolyotini yo‘qotgan. Bir kun o‘tib AQSh rasman Yaponiyaga urush ochgan. Keyingi yarim yillikda, AQSh bu zarbadan tiklanish bilan band bo‘lganida Yaponiya Tinch okeanining Osiyo qismidagi qirg‘oqlarini egallashda jiddiy muvaffaqiyatlarga erishadi.