“O‘tkan kunlar” romani asosida myuzikl yaratiladi

Abdulla Qodiriyning "O‘tkan kunlar" romani asosida myuzikl yaratilmoqda. Bu haqda Xalqaro forumlar saroyida o‘tgan davra suhbatida ma’lumot berildi. Tadbirda Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi kengashi raisining o‘rinbosari Saida Mirziyoyeva, myuziklni yaratish bo‘yicha ijodiy guruh a’zolari hamda OAV vakillari ishtirok etishdi.

Saida Mirziyoyevaning aytishicha, bu myuziklning tomoshabinlar e’tibor markazidagi durdona asarga aylanishi juda muhim.

“Biz uchun o‘zbek xalqi qiyofasi, uning tarixi va madaniyati dong‘ini dunyoga taratishni, o‘zbek adabiyotining jahon manzarasidagi nufuzini oshirishni davom ettirish nihoyatda muhim. Bu qiziqarli, talabgor hamda o‘zaro anglashuv uchun zarur ekanini tushunamiz. “O‘tkan kunlar” romanida gavdalantirilgan XIX asrdagi Markaziy osiyolik kishilarning tarixi hamda muallifning shaxsiy hikoyalari barchani ilhomlantiradi – degan umiddamiz”,— ledi tadbirda nutq so‘zlagan Mirziyoyeva.

Mazkur myuziklni suratga olish ishlari keyingi yil davomida bo‘lib o‘tadi va loyiha o‘sha yil so‘ngida jamoatchilikka namoyish etilishi kutilmoqda.

“Bu loyiha doirasida qator tadbirlar amalga oshiriladi. Myuzikl – juda ham murakkab janr bo‘lib, chunki bunday ko‘rinishdagi sahna asarlari auditoriyaga tushunarli qilib ishlanishi zarur.

Mening fikrimcha, “O‘tkan kunlar” hech qaysi kitobxon, tomoshabinning e’tiboridan chetda qolmagan asar hisoblanadi. Mana uning yozilganiga asr bo‘lsa-da, avlodlar buni sevib qabul qilmoqda. Shuningdek, asardagi voqealar myuziklning janr formulasiga tushishi mumkin. Shuning uchun ham aynan “O‘tkan kunlar” asari tanlab olingan”, – deydi kinoshunos, san’atshunoslik fanlari doktori Nigora Karimova.

Ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu myuziklni yaratish ustida o‘zbekistonlik hamda xorijlik sahna ustalari, dramaturglar, liboslar bo‘yicha rassomlar, aranjirovkachi, xoreograflardan iborat baynalmilal jamoa ish olib boradi.

Aktyorlar tarkibi esa milliy kino va teatr san’atkorlaridan iborat bo‘ladi.

Taniqli sahnalashtiruvchi rejissyor Aleksey Frandetti myuziklning bosh rejissyori hisoblanadi. U 1984 yilda Toshkent shahrida tavallud topgan rejissyor ilk marta 2013 yilda Kirill Serebrennikov bilan hamkorlikda “Bahorning uyg‘onishi” asarini sahnalashtirgan. Frandetti “Rossiya Kultura” telekanalining “Katta myuzikl” loyihasining tashabbuskori sanaladi. Rejissyor ko‘plab mukofotlar, xususan, “Oltin niqob” teatr mukofotini qo‘lga kiritgan bo‘lib, 2022 yildan buyon Moskvadagi “Lenkom” teatrining bosh rejissyori sifatida ishlab kelmoqda.

“Musiqa – murakkab mavzuni tushunarli shaklda taqdim etish mahoratidir. Bu myuziklni shunchalik qiziqarli qilib ishlash kerakki, sahna asari nafaqat markaz shaharlari aholisi, balki viloyatda yashovchilarning ham e’tiborini tortishi kerak. Albatta, bu oddiy vazifa emas, ammo biz bunga tayyormiz.

Bilasizmi, men Buyuk Britaniyada, Yevropaning boshqa mamlakatlari hamda Amerikada, albatta, Rossiyada ham ishladim. Shunda o‘ylab qoldim, nima uchun meni tug‘ilgan joyimga chaqirishmayapti? – deb. Chunki men o‘z “uyim” uchun biror ish qilishni juda ham istagan edim. Vanihoyat, bu kunlar keldi, juda mamnunman”,– dedi film rejissyori.

Uning qo‘shimcha qilishicha, ayni shu myuzikl uchun yosh va hammaga ham mashhur bo‘lmagan ijodkorlarni jalb etish kerak.

“Bir paytlar mening kursdoshlarim: Maksim Matveyev, Katya Vilkova hamda Anton Shagin “Stelyagi” filmida rol ijro etib, hamma yerni yondirishgan edi. Bu tarix yana bir qaytarilishini, ushbu myuziklimizda ko‘pchilikka notanish bo‘lgan, yosh aktyor va aktrisalar bo‘lishini xohlardim. Albatta, ular Toshkentdan bo‘lishi shart emas, istaganlar Samarqand yoki Nukusdan ham kelishi mumkin, bu borada cheklov yo‘q. Chunki biz butun mamlakat bo‘ylab ochiq kastingni o‘tkazamiz”, – dedi u.

Sahna asari barcha uchun maroqli va idrok etish oson bo‘lgan sahna asari bo‘ladi. Unda otalar va farzandlar muammosi, o‘sha davrda mavjud bo‘lgan va hozirgi kunda ham o‘z dolzarbligini yo‘qotmagan ijtimoiy muammolar haqida so‘z boradi.