Qurolsiz ham imperiyani yengish mumkinligini isbotlagan inson

Qurolsiz, himoyasiz, ammo haqiqat bilan katta imperiyaga qarshi turdi. U kimnidir mag‘lub etish uchun emas, insonni ozod qilish uchun kurashdi. Uning qo‘lida qurol yo‘q edi, vaqti kelib o‘zi yengib bo‘lmas qudratga aylandi. Bosib o‘tgan yo‘li bugungi siyosatchilar uchun ham saboq: hokimiyatning qiymati zo‘ravonlikda emas, vijdon va xalq ishonchida ekanini o‘z hayoti bilan isbotladi u.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

Bugun “5 daqiqa”da Mahatma Gandining “Mening hayotim” asari haqida gaplashamiz.

* Agar o‘zingni ba’zi o‘rinlarda odobsiz, tarbiyasiz deb his qilsang, shuning o‘zi sening odobli shaxs ekanligingni bildiradi.

* Ojizlar kechirishni bilishmaydi. Kechira olish – kuchlilarga xos fazilat.

* Muhammad payg‘ambarning (s.a.v) g‘oyat dilbar inson ekanligini bilib, hayratdan yoqa ushladim.

Bu so‘zlar dunyoning benihoya taniqli shaxsi, tom ma’nodagi yetakchi darajasiga erisha olgan Mahatma Gandiga tegishli.

“Mening hayotim” Gandining bolalik xotiralaridan boshlanadi. Gandi o‘zidagi xato va kamchiliklarni yashirmaydi: yoshlikdagi qo‘rqoqlik, yolg‘on, hatto ota-onasidan yashirin qilgan ishlarini ham samimiyat bilan tilga oladi. Bu ochiqlik - Gandining butun falsafasining ildizi. Uningcha, insonni poklaydigan kuch - haqiqatni tan olishdan boshlanadi.

Asarda u Londondagi tahsil yillarini, huquqshunos sifatidagi faoliyatini va keyinchalik Janubiy Afrikada hind muhojirlar haq-huquqi uchun olib borgan kurashini bayon etadi. Ana shu yerda Gandi o‘z g‘oyasini topadi: zo‘ravonliksiz qarshilik, ya’ni “satyagraha”. Bu so‘z sanskritda “haqiqatga sodiq turish” ma’nosini beradi.

Dunyoni o‘zgartiradigan falsafa

Bu kuchsizlarning emas, aksincha, ruhiy jihatdan eng kuchli insonlarning yo‘li. Gandi “satyagraha” falsafasi orqali dunyoga shunday ta’limot berdiki, u nafaqat Hindistonni mustaqillikka yetakladi, balki butun insoniyatning siyosiy madaniyatini o‘zgartirdi.

U har bir harakatda ruhiy poklikni birinchi o‘ringa qo‘yadi. Unga ko‘ra, haqiqat yo‘lidagi inson g‘alaba yoki mag‘lubiyat haqida emas, balki adolat va vijdon haqida o‘ylashi kerak.

Bu g‘oya keyinchalik Martin Lyuter King, Nelson Mandela kabi yetakchilar falsafasida ham o‘z aksini topdi. Demak, Gandining “Mening hayotim” asari faqat bir millat uchun emas, butun insoniyat uchun ruhiy-siyosiy dasturdir.

Xatolarni tan olishdan qo‘rqmang

Gandi asarida o‘quvchiga hukm chiqarmaydi, balki o‘zini namoyish etadi. U o‘z hayotini, xato va pushaymonliklarini, shubha va izlanishlarini yashirmay bayon qiladi. Bu samimiyat o‘quvchini u bilan hamnafas qiladi.

U har bir fikrni hayotiy misollar bilan bog‘laydi. Masalan, u vegetarianlikni tanlashi, g‘azabni yengish, soddalik va poklik haqida yozganda, buni shunchaki nazariy fikr sifatida emas, balki o‘z hayotidagi tajriba sifatida ko‘rsatadi.

Asarda diniy mafkuradan ko‘ra insoniylik ustuvor. U haqiqatni faqat bir din yoki bir millat doirasida emas, balki butun bashariyat qadriyati sifatida ko‘radi. Shu bois u “Men haqiqatni izlar ekanman, men Xudoni izlayapman”, deydi.

Haqiqat bilan yashash - haqiqatni aytishdan baland turadi

Asar insonni ichki ozodlikka chaqiradi - ya’ni nafs, qo‘rquv va manfaat ustidan g‘alaba qozonishga. Gandi uchun haqiqat - bu haqiqatni aytish emas, haqiqat bo‘lib yashash. Buni u hayotida isbotladi: kiyinishdan tortib, ovqatlanishgacha, siyosiy qarorlaridan to shaxsiy munosabatlarigacha - hamma narsada bir xillik va rostgo‘ylikni saqladi.

Uning yo‘li - to‘g‘rilik va sabr yo‘li. Asar bizga shuni o‘rgatadi: insonning eng katta g‘alabasi - u boshqalarni emas, o‘z nafsini yengganda bo‘ladi.

Ushbu kitobni quyidagi havola orqali yuklab olib, to‘liq audio shaklda eshitishingiz mumkin.

Isomiddin Po‘latov