Қўлбола бомбалар ва ўқ отиш майдонидаги машғулотлар. Полиция Бонди-Бичдаги ҳужум тафсилотларини очиқлади

14 декабр куни Сиднейдаги Ҳанука байрамида пляжда содир бўлган отишма оқибатида 15 киши ҳалок бўлди ва ўнлаб одамлар яраланди.

24 ёшли Навид Акром 59 та жиноят, жумладан, 15 та қотиллик ва битта террорчилик ҳаракатида айбланмоқда. Иккинчи ўқотар – унинг отаси Сажид Акром воқеа жойида полиция билан отишмада ҳалок бўлган.

Ҳужжатларга кўра, улар ҳужумни бир неча ой давомида «пухталик билан» режалаштирган ва отишмадан икки кун олдин пляжга разведка учун боришган.

Ўтган ҳафта суд ҳужумдан омон қолганларнинг шахсий маълумотларини ҳимоялаш мақсадида полициянинг фактлар баён этилган маълумотномасини эълон қилишни вақтинча тақиқлади. Душанба куни бу тақиқ олиб ташланди ва ҳужжатлар айрим истиснолар билан эълон қилинди.

Эълон қилинган материалларда гумондорларнинг ҳужумдан олдинги ҳаракатлари акс этган бир нечта видеоёзувларнинг тафсилотлари мавжуд.

Октябр ойида мобил телефонга олинган видеолардан бирида ушбу шахслар ИШИД гуруҳи байроғи тасвири олдида ўтиргани акс этган. Видеода улар ҳужум мотивлари ҳақида гапиргани ва «сионистларнинг ҳаракатлари»ни қоралагани эшитилади.

Полиция маълум қилишича, октябр ойида олинган яна бир видеода ота ва ўғил «овлоқ жойда ўқотар қуролдан фойдаланишни ўрганишгани» кўрсатилган. Видеоёзувда улар «милтиқдан ўқ узиши ва тактик ҳаракатларни амалга оширгани»ни кўриш мумкин, дея қўшимча қилди ҳуқуқ-тартибот идоралари вакиллари.

12 декабр куни кечқурун олинган видеокузатув камераси орқали олинган видеода ушбу ота ва ўғил Бонди-Бич яқинида автомобилда кетаётганини кўриш мумкин.

«Айбланувчи ва унинг отаси С.Акром автомобилдан тушиб, пиёдалар кўпригидан атрофни кўздан кечирган. Улар икки кун ўтиб шу ердан одамларни ўққа тутган. Полиция бу разведка ва террорчилик актини режалаштириш бўлганини тасдиқлайди», – дейилади ҳужжатда.

Ҳужум куни соат 02:00 атрофида кузатув камералари икки эркакнинг Сидней Кэмпси чеккасидаги ижарага олинган уйдан чиқиб, «адёлга ўралган узун ва бесўнақай нарсалар»ни машинага жойлаштирганини қайд этган.

Ҳужжатларда қайд этилишича, адёл ичида иккита бир стволли милтиқ, Beretta винтовкаси, тўртта қўлбола портловчи қурилма ҳамда ИШИД байроқлари бўлган.

Полиция маълумотларига кўра, соат 17:00 лар атрофида ушбу шахслар ижарага олинган уйни тарк этган. Бошқа кадрларда эса улар соат 18:50 да пляжга етиб келиб, байроқларни машинанинг олд ва орқа ойналарининг ички томонига ўрнатишганини кўриш мумкин.

Шундан сўнг улар машинадан ўқотар қуроллар ва портловчи моддаларни олиб, пиёдалар кўприги томон йўл олишади.

Полиция тахминича, улар айнан шу ердан одамлар томон портловчи қурилмалар – қувур бўлакларидан ясалганн ва теннис тўпи шаклидаги учта қўлбола бомбани улоқтирган, бироқ уларнинг ҳеч бири портламаган.

Бироз вақт ўтгач, улар оломонга қарата ўт очишади. Ўн тўрт киши воқеа жойида ҳалок бўлади. Яна бир киши олинган жароҳатлари оқибатида шифохонада вафот этган.

Сажид Акром полициячилар билан отишма пайтида отиб ўлдирилган. Навид Акром ҳам полиция ўқидан оғир яраланган. Душанба куни уни касалхонадан қамоқхонага ўтказишди.

Янги қонунчилик

Бонди-Бичга қилинган ҳужум ортидан қуролга эгалик қилиш бўйича чекловларни кучайтириш ва яҳудийлар жамоасини кучайиб бораётган антисемитизмдан ҳимоя қилиш учун қўшимча чоралар кўришга чақириқлар пайдо бўлди.

Душанба куни Янги Жанубий Уэлс штати ҳукумати шошилинч равишда парламентни чақириб, «интифадани глобаллаштириш» иборасини тақиқлаш, бир киши эга бўлиши мумкин бўлган қуроллар сонини чеклаш ва полициянинг намойишларга қарши ваколатларини кенгайтириш каби бир қатор янги қонунларни муҳокама қилди.

Янги Жанубий Уэлс бош вазири Крис Миннс баъзилар учун бу ўзгаришлар «ҳаддан ортиқча» кўриниши мумкинлиги, аммо бу жамият хавфсизлигини таъминлаш учун зарурлигини таъкидлади.

Миннс Австралия ва бутун дунёдаги норозилик намойишларида «интифадани глобаллаштириш» шиоридан фойдаланиш «глобал интифадага чақириқ» эканини таъкидлаган: «Бу айнан шуни англатади. Яқин Шарқда эмас, Исроил ёки Ғазода эмас, шу ерда, Сиднейда».

Янги қонунчиликка кўра, полиция акция вақтида намойишчини ҳуқуқбузарлик, шу жумладан, кичик ҳуқуқбузарлик содир этганликда гумонласа, унинг юзидаги ниқобни олиб ташлаши мумкин бўлади. Бунгача полициячилар бунга фақат намойишчи ҳибсга олинганидан кейин қўл уриши мумкин бўларди.

Намойишлар тўғрисидаги янги қонунлар полицияга ибодат жойларида намойишларни чеклаш ва қоидабузарликлар учун қаттиқроқ жазолар қўллаш имконини ҳам беради.

Штатдаги яҳудий ташкилотларини бирлаштирган Янги Жанубий Уэлс яҳудий вакиллари кенгаши президенти Дэвид Оссип «интифада» шиорларини тақиқлаш чоралари нафрат ва провокацияга қарши курашда «бурилиш нуқтаси» бўлганини таъкидлади.

У норозилик намойишлари чоғида полиция ваколатлари кенгайтирилишини ҳам олқишлаган.

Фуқаролик ҳуқуқлари ҳимоячилари ва қуролга эгалик қилиш ҳуқуқи тарафдорларининг фикрича эса, янги қонунлар ўқотар қуролларни ҳам, норозилик намойишларини ҳам ҳаддан ташқари чеклайди.

Янги қонунчиликка кўра, Янги Жанубий Уэлсда лицензия олганлар тўрттадан ортиқ ўқотар қуролга эга бўлиши мумкин эмас, бунда 10 тагача стволга эгалик қилиши мумкин бўлган фермерлар ва спортчи мерганлар учун истисно қилинади.

Шунга ўхшаш қонунлар жорий йил бошида Ғарбий Австралия штатида қуролга эгаликни чеклаш мақсадида жорий этилганди. Мамлакатнинг бошқа қисмларида қурол савдосининг бошқача қоидалари мавжуд, аммо лицензияланган эгаси эгалик қилиши мумкин бўлган бирликлар сони чекланмаган.

Қурол тўғрисидаги қонундаги бошқа ўзгаришлар орасида қурол эгалари учун лицензияни мунтазам равишда узайтириш муддатини беш йилдан икки йилгача қисқартириш, шунингдек, кўпчилик фуқаролар учун очиқ савдода бўлган ўқотар қурол турларини қайта кўриб чиқиш киради.