“Юрак тўқимасидан клапан ясадик” – Ўзбекистонда илк бор ноёб юрак операциясини ўтказган кардиожарроҳ

Тошкент давлат тиббиёт университетининг болалар кўп тармоқли клиникасида 6 ёшли беморда дунёдаги энг замонавий юрак жарроҳлиги амалиётларидан бири – органнинг ўз тўқимасидан янги клапан ясаш операцияси амалга оширилди. Мазкур жарроҳлик усули Ўзбекистонда илк бор қўлланди. Кардиожарроҳ Бобур Тўраев амалиёт қандай ўтказилгани ҳақида Kun.uz’га сўзлаб берди.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Жараён беш соатга яқин давом этган. Операцияда уч нафар жарроҳ, наркоз шифокорлари, сунъий қон айланиш аппарати мутахассиси, умумий ҳисобда ўн нафардан ортиқ тиббиёт ходимлари иштирок этган. Жарроҳлик тугагач, бемор юраги эхокардиография орқали текширувдан ўтказилган ва босим ўлчовлари нормал кўрсаткичларда эканлиги тасдиқланган.

“Беморимиз Амирхон исмли 6 ёшли бола туғма уч табақали клапан етишмовчилиги билан олиб келинган эди. Бу клапан юракнинг ўнг бўлмачаси билан ўнг қоринчаси орасида жойлашган ва қон оқимини тартибга солиб турувчи муҳим тузилма ҳисобланади. Аввало, биз мавжуд клапанни даволашга ҳаракат қилдик, бироқ операция давомида уни қайта тиклашнинг имкони бўлмади. Кейин эса Австралиядаги устозларимдан ўрганган технологияни қўллашга қиришдик, яъни юракнинг ўнг бўлмачаси қулоқчасидан тўқима олиб, ундан янги клапан ясадик. Ҳозирда беморнинг аҳволи яхши, реанимациядан олиниб, палатага чиқарилган: болакай ўрнидан туриб, ўйнаб юрибди”, – дейди Бобур Тўраев.

Мутахассиснинг таъкидлашича, жарроҳлик амалиётида қўлланган юрак тўқимасининг кесилиши орган фаолиятини издан чиқармайди, чунки бу жараён фақатгина зарур бўлган анатомик тузилма даражасида амалга оширилади. Шунингдек, ушбу усул трансплантация ва имплантацияда учрайдиган иммунологик рад этилиш (режекция) хавфини минималлаштиради. Беморнинг ўз юрак тўқимаси ёки органи ишлатилгани учун у танага мос тушади ва қон айланиши деярли табиий ҳолатда давом этади, ҳеч қандай жиддий бузилиш бўлмайди. Бу эса тромб ҳосил қилиш хавфини камайтиради ва клапаннинг функционал чидамлилигини оширади.

“Бўлмача юракнинг тўртта камераларидан бири бўлиб, ичида қон тўпланадиган бўшлиқдир. Унинг асосий вазифаси қон келиб тушгач, уни қоринчага ўтказишдан иборат. Ушбу беморимизда уч табақали клапан тўғри ишламагани сабабли ўнг қоринчадан ўнг бўлмачага оқим ортиб кетган. Аслида бундай бўлмаслиги керак: соғлом клапан зич ёпилиб, бўлмачадан қон фақат қоринчага, у ердан эса ўпка артерияларига ўтиши лозим. Аммо клапан етарли даражада ишламагани учун бўлмачадан қоринчага ўтган қоннинг бир қисми яна қоринчадан бўлмачага қайтиб кетган. Натижада бўлмачанинг ҳажми меъёрдан икки-уч баробар катталашган. Операция давомида мазкур бўлмачанинг қулоқчасидан бир парча тўқима олдик, кесилган жой норма даражасидан кичраймади. Бу усул бемор ҳаёти учун ҳеч қандай хавф туғдирмайди”, – дейди кардиожарроҳ.

Мазкур операциянинг уникаллиги шундаки, жараён давомида ҳеч қандай сунъий материал қўлланмайди: органнинг бир қисмидан тайёрланган клапан организм томонидан тезроқ қабул қилинади, инфекция хавфи камаяди ва бемор узоқ муддат соғлом яшаш имконига эга бўлади.

“Ўсмирларга сунъий клапан қўйишнинг бир қатор камчиликлари мавжуд. Энг катта муаммо боланинг ёши ва юрак ўлчамлари ўзгаришида. Кичик ёшдаги бемор учун мос келадиган мини сунъий клапанни топиш анча қийин.

Бундан ташқари, бола улғайиши билан юрак ҳажми ва ўлчамлари ҳам катталашади, бироқ сунъий клапан ўсиш жараёнида иштирок эта олмайди. Оқибатда, у вақт ўтиши билан юрак учун кичик бўлиб қолади ва қайта операция қилиниб, янгисини ўрнатишга зарурат туғилади”, – дейди Бобур Тўраев.

Суҳбат давомида шифокор юрак операцияларини ўтказиш бўйича хорижда ўрганган тажрибалари, болаларда учраётган юрак касалликлари сабаблари ва уларнинг олдини олиш чоралари, фаолиятида кузатилаётган тиббий асбоб-ускуналарининг эскирганлиги муаммоси ҳақида гапириб берди.

Интервюни тўлиқ ҳолда Kun.uz’нинг YouTube’даги саҳифасида томоша қилишингиз мумкин.

Журналист: Диёрахон Набижонова
Оператор ва монтаж устаси: Бобур Анваров