Замонни иккига бўлган кун

21-асрда ҳам дунё тинчигани йўқ – урушлар бўлиб турибди, аммо Украинанинг бошига тушган савдо постсовет давлатлари учун фавқулодда кўп нарсани англатувчи, воқеликнинг кутилмаганда қора тарафини очиб ташлаган “янгилик” бўлди.

24 феврал тонгида замонасини ҳис қиладиган ҳар бир киши руҳан параллел воқеликка кўчиб ўтди... чунки биз билган дунё кўпроқ бизнинг хаёлимиз экани, рост дунё эса бошқа – хатарлари вақт ва мақон миқёсида шундоқ ёнгинамизда экани аён бўлди.

Онгимизда ҳосил бўлган барча билганларимизни қайта кўриб чиқишга мажбур бўлдик, ва буни саноқли сонияларда қилишга маҳкум эдик, чунки юз берган ҳодисани ақлимизга сиғдира олмасдик. “Наҳот?”

Зеро, воқелик қанчалик ачинарли бўлмасин, бунчалик эмаслигига ишонар эдик – хаёлимизда қурган дунёмиз биноси эса қоғоз қарталардан қурилган уйча каби қулаб кетди.

2022 йил 24 феврал кунигача Украина ва Россия ўртасида бўлган ишларга нисбатан ҳар кимда ҳар хил фикр бор, аммо бу тонгдан кейин ҳаммаси умумий махражга келди – оқ ва қора ажралди, бошқа барча – хира рангларни ўзига тортиб олди. Украинларнинг бор тарқоқлиги ҳам тарқалиб, ягона миллатга айланди. Ва эндиликда улар фақат ўзлари учун эмас – мустакамлакаликдан чиқиб-чиқолмаётган собиқ совет халқлари ўрнида ҳам курашишяпти, зеро Путин собиқ СССР республикаларини Россиянинг тарихий ерлари деб билади, бу фикрини у 1991 йилдаёқ айтган ва Россия Федерациясига президент бўлгандан кейин “ерларни қайтариш” ғоясини амалга ошириш учун ҳаракат қилиб келгани аён бўлиб турибди. Мустақил давлатларнинг ҳудудий даҳлсизлигини тан олишини тилда айтиб келган бўлса-да.

2022 йил 24 феврал кунигача бўлган ишларнинг кўпи шу кунни яқинлаштириш учун хизмат қилди. Бўлмаса у юз бермасди. Аммо бу тарих, энди – бу кун юз бергандан кейин қилиниши керак бўлган ишларни билиб олмоқ керак.

Мустақиллик – осмондан тушадиган, текин нарса эмаслигини кўриб турипмиз. Текин тушса у ўша заҳоти бой бериб қўйилар экан. Биз билан шу нарса содир бўлди.

Кимдир ҳозир ўзининг мустақиллиги учун курашиб, бирйўла бизнинг мустақиллигимизни ҳам ҳимоя қиляпти. Бизнинг вазифамиз ҳозир – буни тушуниш, холос. 24 феврал буни шарт қиляпти. Кеча бу унчалик тушуниб етилмаган бўлса ҳам, бугун буни тушуниш вожиб бўляпти. Кеча баъзи ишлар англанилмай қилинган оддий жиноят мақомида бўлган бўлса, 24 феврал бундай ишларни фавқулодда мумкинмас қилди.

Нима демоқчиман?

24 февралдан олдин қилиб юрилган коррупция билан ундан кейин қилинадиган коррупция ўртасида фарқ бор. Давлат мансабини шу пайтгача суиистеъмол қилиб юрганлар билишлари керакки, энди уларнинг жиноятлари икки дунёда ҳам бошқачароқ тарози билан ўлчанади. Халқ мулкини ўзлаштириб келганлар ишининг энди оғирроқ маънавий асоратлари бўлади.

Энди биз миллат ўлароқ ҳаммамиз: аввал нима ишлар қилиб юрганимиздан қатъи назар, бошимизни қаттиқ силтаб олиб, кўзимизни очмоғимиз ва бирлашиб, ўзгача мақомга ўтмоғимиз лозим. 24 февралнинг ишоралари шу ҳақда. Бу сана шу ҳақда гапиряпти.

Энди ўзбекман, ўзбекистонликман деган барча учун эгнидаги юк бир чандон ортди. Ҳамма ўзини халқнинг бир бўлаги эканини ҳис этиш пайти келди.

Шокир Шарипов