FT: ЕИ санкциялари узайтирилса, АҚШ Киевга 50 млрд доллар беришга тайёр

Қўшма Штатлар Украинага 50 миллиард доллар миқдорида кредит беришга тайёр, бу қарз Россиянинг Европа Иттифоқида музлатилган активларидан олинган даромадлар ҳисобига тўланади, бунда Европа Иттифоқи Москвага қарши урушга қарши санкцияларни номаълум муддатга узайтиради. Бу ҳақда 5 июн, чоршанба куни Financial Times газетаси ушбу масала муҳокамасига оид ҳужжатларга таяниб хабар берди.

«Қўшма Штатлар тўловларни қайтаришини таъминлаш учун Вашингтонга ЕИ Россия активларига қўйилган санкцияларни уруш охиригача узайтириши керак, бу санкциялар ҳар олти ойда тугайди ва уларнинг узайтирилиши Европа Иттифоқида бир овоздан маъқулланишини талаб қилади», - дейилади нашрда. 

Шу билан бирга, санкциялар режимидаги ҳар қандай бундай ўзгариш Европа Иттифоқига аъзо барча давлатлар раҳбарлари, жумладан, «санкцияларга вето қўйиш ҳуқуқини қатъий ҳимоя қиладиган» Венгрия бош вазири Виктор Орбаннинг розилигини талаб қилади, дея тушунтиради журналистлар. 

Таъкидланишича, АҚШнинг кредит таклифи FT томонидан кўришга муваффақ бўлган Европа Иттифоқи муҳокама ҳужжатида мавжуд. Муаллифларнинг таъкидлашича, ушбу ҳужжат 5 июн куни Европа Иттифоқи молия вазирларининг онлайн-учрашувида муҳокама учун тақдим этилди. 

Украинага кейинги молиявий ёрдам вариантлари 

Уларга кўра, Вашингтон келаси ҳафта Италияда бўлиб ўтадиган G7 саммити олдидан келишувга эришишни талаб қилмоқда. Россия Федерациясининг музлатилган активларидан олинадиган фойдани молиялаштириш механизми Украинани қўллаб-қувватлашнинг марказий элементига айланиши кутилмоқда. Кредитнинг аниқ тафсилотлари, жумладан, тўлов муддати, фоиз ставкаси, тўғридан тўғри ёки Жаҳон банки каби воситачи орқали берилиши ҳали аниқланмаган. 

Бироқ, Вашингтон бундай кредит беришни Европа Иттифоқи Россия Федерациясининг музлатилган активларидан тушган маблағни кредитни тўлаш учун ишлатиши шарти билан боғлайди ва «Россия Федерацияси Марказий банкининг 2012 йилда музлатиб қўйилган активлари Россия Украинадаги урушдан кўрган зарарни қоплашга рози бўлмагунча Европа Иттифоқида блокда қолишини» кафолатлайди. 

Нашрнинг таъкидлашича, агар активлардан тушган даромад талаб қилинадиган тўловлардан кам бўлса ёки Европа Иттифоқи санкцияларни узайтириш бўйича келиша олмаса, тўловлар учун жавобгарлик АҚШда қолади. Шунинг учун Вашингтон G7 ҳамкорлари билан таваккалчиликларни бўлишиш имкониятларини қидирмоқда. Вариантлардан бири Европа Иттифоқи ва бошқа G7 аъзоларини Украинага у ёки бу юрисдикцияда музлатилган Россия активларидан олинадиган даромад билан кафолатланган икки томонлама кредитлар беришга жалб қилишни ўз ичига олади. 

Бироқ, бундай чора ҳам Европа Иттифоқи аъзолари томонидан бир овоздан маъқулланишини талаб қилади, чунки гап умумий бюджетдан фойдаланиш ҳақида кетяпти, дея таъкидлайди нашр. Шу муносабат билан бундай ёндашувни тезда амалга ошириш мумкин эмас.

Киевни Россиянинг ЕИдаги активларидан тушган даромад билан таъминлаш 

Европа Иттифоқи Россиянинг 210 миллиард еврога яқин активларини музлатиб қўйди. 2024 йилда улардан тушум 3 миллиард еврогача етиши кутилмоқда. Белгиядаги Euroclear депозитарийи 2023 йил учун музлатилган Россия активларидан 4,4 миллиард евро, 2024 йил бошидан эса 1,6 миллиард евро миқдорида даромад қайд этди. 

Май ойида Европа Иттифоқи Россия Марказий банкининг музлатилган активларидан тушган маблағдан Украинани қўллаб-қувватлаш ва тиклаш учун фойдаланишни маъқуллади. 21 май куни Еврокомиссия ушбу маблағларни 2024 йил июлидан бошлаб Киевга ўтказиш мумкин бўлишини, тўловлар йилига икки марта амалга оширилишини маълум қилди.