Инфографикалар: 1990 йилдан бери Европа қандай ўзгарди

Совуқ урушнинг тугаши, Совет Иттифоқи ва Югославиянинг қулаши билан Европада катта ўзгаришлар юз берди. Янги давлатлар пайдо бўлди ва Европа Иттифоқи кенгайди. Буларнинг барчаси ушбу мамлакатларнинг иқтисодий ва демографик кўрсаткичларида ўз аксини топди.

Аҳоли жон бошига тўғри келадиган ялпи ички маҳсулот мамлакат иқтисодий ривожланишининг асосий кўрсаткичларидан биридир. Ялпи ички маҳсулот Босния ва Ҳерцеговина, Гуржистон, Арманистон ва Озарбойжонда энг кўп ўсган. Италия энг кам ўсишни кўрсатди.

Аҳоли жон бошига тўғриланган соф миллий даромад мамлакат фаровонлигининг яна бир муҳим кўрсаткичидир. Болтиқбўйи мамлакатлари — Литва, Эстония ва Латвия — энг катта ўсишга эга.

Энергиядан фойдаланиш бошқа ёнилғига, масалан, бензинга айлантирилгунга қадар бирламчи энергия қанча сарфланишини акс эттиради. Истеъмолнинг ошиши иқтисодий ўсиш билан боғлиқ бўлиши мумкин, аммо пасайиш қайта тикланадиган энергия манбаларига ўтишни кўрсатади. Туркия энергия истеъмоли ўсиши бўйича яна дунёда етакчи бўлди.

Қазиб олинадиган ёнилғи энергияси истеъмоли истеъмол қилинадиган умумий энергиянинг қанча қисмини кўмир, нефт, нефт маҳсулотлари ва табиий газдан ташкил этишини кўрсатади. Бу кўрсаткич Дания, Латвия ва Эстонияда энг кўп пасайган.

ЯИМга нисбатан давлат қарзи Украина, Буюк Британия ва Францияда энг кўп ошди.

Аҳолининг умумий сони ҳуқуқий мақоми ёки фуқаролигидан қатъи назар, мамлакатнинг барча аҳолисини ҳисобга олади. Кипр, Ирландия, Исландия ва Туркия аҳолиси 1990 йилдан 2024 йилгача энг кўп ўсган.

65 ва ундан катта ёшдаги аҳолининг улуши мамлакатдаги жами аҳолининг қайси ёш гуруҳига тўғри келишини кўрсатади. Энг катта ўсиш Босния ва Ҳерцеговина, Албания ва Хорватияда кузатилди.

Шифокорлар сонининг ўзгариши соғлиқни сақлашдан фойдаланиш имкониятлари қандай ўзгариб бораётганини кўрсатади. Ушбу кўрсаткич умумий амалиёт шифокорлари ва мутахассисларни ўз ичига олади. Энг катта ўсиш Хорватия, Туркия ва Ирландияда кузатилди.

«Қасддан одам ўлдириш» индикаторига эҳтиётсизлик ёки ўзини ҳимоя қилиш мақсадида содир этилган қотилликлар кирмайди. 1994 йилдан 2019 йилгача одам ўлдириш даражаси Эстония, Гуржистон ва Болгарияда энг кўп камайди.

Туғилганда кутилаётган умр кўриш, агар ҳозирги ўлим даражаси ўзгармаган бўлса, янги туғилган чақалоқ ўртача қанча яшашини кўрсатади. Бу кўрсаткич Озарбойжон, Арманистон, Туркия ва Эстонияда энг кўп ошган.

Барча Европа мамлакатларида туғилиш камайди. Минг кишига туғилиш даражаси Албания, Косово ва Озарбойжонда энг кўп пасайган.