«У жуда қаттиқ музокарачи» — Трамп Си билан учрашув оптимистик ўтганини айтди

АҚШ президенти Доналд Трамп 30 октябр куни Хитой раҳбари Си Жинпинг билан Жанубий Кореядаги ҳарбий аэродромда учрашув ўтказди. Учрашувда икки энг йирик иқтисодиёт ўртасидаги савдо кескинлигини юмшатиш масаласида томонлар оптимистик кайфиятда кўринди.

Жанубий порт шаҳри Бусанда ўтган бу учрашув — Трамп ва Си ўртасидаги 2019 йилдан бери илк юзма-юз мулоқот бўлиб, Трампнинг Жануби-Шарқий Осиё бўйлаб сафарининг якуний нуқтасига айланди.

«Бизда жуда муваффақиятли учрашув бўлади, бунга шубҳам йўқ. Аммо у жуда қаттиқ музокарачидир», — дея Трампнинг сўзларини келтирмоқда Reuters. Си эса Трамп пайшанба куни битим имзоланиши мумкинлигини айтганда, сезиларли ҳиссиёт билдирмади.

Делегациялар билан музокаралар бошида Си таржимон орқали «дунёнинг икки етакчи иқтисодиёти ўртасида вақти-вақти билан низо чиқиши табиий ҳол» эканини айтди.

Унинг сўзларига кўра, бир неча кун аввал икки давлатнинг савдо бўйича музокарачилари «асосий масалаларда ўзаро муҳим келишувга» эришган. «Мен президент Трамп билан Хитой–АҚШ муносабатлари учун мустаҳкам пойдевор яратиш устида ишлашни давом эттиришга тайёрман», — деди Си.

Осиё–Тинч океани иқтисодий ҳамкорлиги саммити доирасида ўтган учрашув қарийб икки соат давом этди. Трамп Си билан яна бир бор қўл сиқишиб, уни машинасигача кузатиб қўйди. Учрашув тафсилотлари ҳали эълон қилинмади.

.@POTUS shakes hands with China's President Xi after their historic meeting in South Korea. pic.twitter.com/O3DOxWIJ7d

— Rapid Response 47 (@RapidResponse47) October 30, 2025

Хитой фонд бозорлари сўнгги ўн йилликдаги энг юқори даражага, юан эса долларга нисбатан бир йиллик максимумга кўтарилди — бу инвесторларнинг савдо таранглигини юмшатиш борасидаги умидлари билан изоҳланмоқда. Шунингдек, сўнгги кунларда жаҳон фонд бозорлари — Уолл-стритдан Токиогача рекорд даражаларга чиқди.

Трамп аввалроқ Си билан келишувга эришиш истиқболи ҳақида бир неча бор оптимистик фикр билдирганди. Бироқ икки мамлакат ўртасидаги иқтисодий ва геосиёсий рақобат кучайиб бормоқда, ҳар қандай савдо сулҳининг қанча давом этиши борасида ҳали кўп саволлар мавжуд.

Бу ойда Пекин юқори технологик соҳалар учун зарур бўлган ноёб ер металлари экспортига кенгайтирилган чекловлар жорий этишни таклиф қилгач, савдо уруши қайта авж олди.

Трамп бунга жавобан Хитой экспортига 100 фоизлик янги тарифлар киритиш, шунингдек, АҚШ дастурий таъминотидан фойдаланган ҳолда Хитойга экспорт қилинадиган маҳсулотларга чекловлар қўйиш билан таҳдид қилди.

Ҳафта охирида икки давлат савдо музокарачилари шошилинч мулоқот ўтказган эди. Унда АҚШ молия вазири Скотт Бессент Пекиннинг ноёб ер металларига қўйилган назоратни бир йилга кечиктириши ва америкалик фермерлар учун муҳим бўлган соя ловияларини қайта харид қилишни бошлашини кутаётганини айтган.

Оқ уй ушбу саммитни Трамп ва Си ўртасидаги келажакдаги бир неча учрашувлар учун бошланғич босқич сифатида кўрмоқда, жумладан, икки давлат раҳбарларининг ўзаро ташрифларини ҳам. Бу узоқ давом этувчи музокараларнинг белгиси сифатида талқин қилинмоқда.

Трамп чоршанба куни АҚШ Хитойга қўйилган тарифларни камайтиришни режалаштираётганини айтганди. Бунинг эвазига Пекин фентанил ишлаб чиқариш учун ишлатиладиган кимёвий моддалар оқимини тўхтатишга мажбурият олади. Фентанил — АҚШда ўлимга олиб келаётган асосий синтетик опиоид модда.

Трамп, шунингдек, АҚШда тақиқланиши мумкин бўлган TikTok ижтимоий тармоғи бўйича ҳам Си билан якуний битим имзолаши мумкинлигини айтди.

Бессентнинг айтишича, Хитой фентанил прекурсорлари оқимини чеклашга ёрдам беришга рози бўлган, бироқ АҚШ бунинг эвазига қандай имтиёзлар берганини очиқламаган. Reutersʼга кўра, Пекин 20 фоизлик фентанил тарифларини бекор қилишни, АҚШнинг илғор технологиялар экспортига қўйилган чекловларини юмшатишни ва Хитой кемаларига жорий этилган янги порт тўловларини бекор қилишни сўрамоқда. Бу тўловлар Хитойнинг кемасозлик, денгиз ташуви ва логистика соҳасидаги глобал устунлигига қарши қаратилган.

Трамп ва Си учрашуви Трампнинг беш кунлик Осиё сафарининг якуний нуқтаси бўлди. Сафар давомида у Япония ва Жануби-Шарқий Осиё давлатлари билан ноёб ер металларига оид келишувларни имзолаб, бу соҳада Хитой монополиясини заифлаштиришни мақсад қилган.