Кубилюс: ЕИнинг РФ бўйича стратегияси — “қийин масала”

Европарламентнинг собиқ депутати ва Литванинг собиқ бош вазири Андрюс Кубилюс 3 ноябр куни Брюсселда ўтган “Россия урушга қарши қўмитаси” анжуманида ЕИнинг Россияга нисбатан стратегияси эскирганини тан олди ва янгисини ишлаб чиқишга чақирди. Унинг таъкидлашича, айнан шундай стратегия келажакда Европада барқарор тинчликни таъминлашга боғлиқ.

«Агар Европанинг узоқроқ келажагига назар ташласак, асосий савол Россиянинг тақдири ва, айтайлик, 15–20 йилдан кейин унинг қандай кўриниш олишида қолади. Шу асосда энг муҳим масала ҳал бўлади: Европада барқарор тинчлик яратиш имконияти бўладими ёки Европа авторитар, ҳужумкор режим таҳдиди соясида доимий равишда “ноодатий ҳолат”да яшашга тайёр бўлиши керакми. Менинг тушунишимча, бу — энг муҳим савол», — деди Кубилюс анжуманда сўзлар экан.

Литванинг собиқ бош вазири ЕИнинг Россия бўйича амалдаги долзарб стратегияси масаласини “қийин масала” деб атади, чунки ҳануз расман 2015 йилги стратегия амал қилади, “унда ҳали ҳам Кремл режими билан яхши муносабатларни сақлаш истаги бор”.

Кубилюс таъкидлашича, ЕИ Россия Федерацияси президенти Владимир Путин лавозимида қолаётган бир пайтда барқарор тинчлик ҳақида ўйлай олмайди. “Демак, шу асосда Европа стратегиясини қуриш керак”, — деди у.

«Европа қитъасида барқарор тинчлик фақат Россия нормал ривожланиш йўлига қайтган тақдирдагина мумкин», — деди литвалик сиёсатчи. Унга кўра, бундай қайтишда россияликларга — жамиятга ёки элитага — Европа стратегияси ёрдам бериши керак. «Бу эса фақат Путиндан кейин амалга оширилиши мумкин», — дея қўшимча қилди у.

Собиқ европарламентарий, шунингдек, ЕИ Россияни “нормал давлат”га айланишида ёрдам бериш стратегиясига алоҳида эътибор қаратиши лозимлигини урғулаб ўтди. «Ҳатто Россияни трансформация қилишга ёрдам бериш эҳтимоли бир фоиз бўлса ҳам, бунга инвестиция қилиш керак», — деди Кубилюс.

Унинг сўзларига кўра, бундай стратегия, аввало, ЕИ билан рус жамияти ўртасида тўғри коммуникацияни ўз ичига олиши лозим. Хусусан, Кубилюснинг ишонч билдиришича, россияликларга РФнинг ҳозирги траекторияси «жуда салбий» эканини очиқ айтиш керак: «Глобал ривожланишдан ўзини четга сураётган Россия ҳеч нарсага эриша олмайди».

Шу билан бирга Андрюс Кубилюс Россияда муқобил вариант борлигини ҳам тан олди: «Агар Россия нормалроқ давлатга айланса, у ҳолда глобал имкониятлар очилади».

Иккинчидан, деб ҳисоблайди собиқ евродепутат, ЕИ “Путиндан кейинги Россия билан муносабатлар қандай кўриниш олади?” деган масалани ва Брюссел Россиянинг “нормал давлат”га айланаётганини қандай мезонлар билан аниқлашини муҳокама қилиши керак.

Кубилюс, шунингдек, “Украинанинг муваффақияти” “Россия жамияти учун, бутун постсовет макон учун” намуна бўлиши мумкинлигини таъкидлади, чунки бундай намуна “Европа интеграцияси, Европа воситалари” ёрдамида муваффақиятли давлатга айланиш мумкинлигини кўрсатади.

Якунда Литванинг собиқ бош вазири “Россия урушга қарши қўмитаси” Европада фаол ишлаши кераклигини, шунда ЕИнинг РФга нисбатан янги стратегиясини ишлаб чиқиш мумкин бўлишини айтди.

“Россия урушга қарши қўмитаси” анжумани Брюсселда 2–3 ноябр кунлари бўлиб ўтди.