Рютте Минск келишувларининг такрорланишига йўл қўймасликка чақирди

Украина учун келгуси қўллаб-қувватлашни шундай таъминлаш керакки, Россия унга бошқа ҳеч қачон ҳужум қилолмасин, деди НАТО бош котиби Марк Рютте 2 декабр, сешанба куни Брюсселда бўлиб ўтган матбуот анжуманида, Киев учун алянс томонидан берилиши мумкин бўлган хавфсизлик кафолатлари ҳақида DW мухбири саволига жавоб берар экан.

У амалга оширилаётган тинчлик музокаралари доирасида “биз Минск келишувлари билан йўл қўйган хатони такрорламаслигимиз керак, чунки Россия орадан бир неча йил ўтгандан кейин, 2022 йилда ўзининг асоссиз, тўлиқ миқёсдаги ҳужумини бошлаб, яна бир бор уриниб кўришга қарор қилди”, дея таъкидлади.

НАТО бош котиби тушунтиришича, музокаралар давом этаётган бир пайтда у уларда муҳокама қилинаётган масалаларни ошкор қилишни маъқул кўрмайди. Шу билан бирга, у бу муҳокама бир неча ойдан бери давом этаётганини эслатиб ўтди.

«Бу муҳокамаларнинг жиҳатларидан бири Франция ва Буюк Британия раҳбарлигидаги “кўнгиллилар коалицияси” бўлиб, у узоқ муддатли отишмаларни тўхтатиш ёки, бундан ҳам яхшироғи, Украина бўйича тўлиқ тинчлик келишувига эришиш, шунингдек Украинани шундай қўллаб-қувватлаш масалаларини муҳокама қилиш учун тўпланмоқдаки, натижада Россия бошқа ҳеч қачон унга ҳужум қила олмасин», — деди Рютте.

У, шунингдек, август ойида АҚШ хавфсизлик кафолатларини таъминлашда иштирок этишга ваъда берганини, аммо ҳанузгача бу кафолатлар қай тарзда бўлиши очиқчасига аниқлаб берилмаганини эслатди. Рюттенинг фикрича, Украина учун асосий хавфсизлик кафолатларидан бири “биринчи мудофаа” сифатида унинг ўзининг кучли қуролли кучлари бўлиши керак.

Украинанинг ўзи Киев учун хавфсизликнинг энг муҳим кафолатларидан бири деб ҳисоблайдиган НАТОга аъзо бўлиши масаласига тўхталар экан, Шимолий Атлантика алянси раҳбари бу қадамнинг қайтарилмаслигини эслатди: «Сиз НАТОнинг Вашингтондаги саммити якунларини кўрдингиз, у ерда Украина алянсга қўшилиш йўлида қайтарилмас йўлга чиққанлиги очиқ-ойдин баён этилган эди».

Шу билан бирга, у НАТО аъзолари орасида Украинага аъзо бўлиш бўйича ҳали ҳам тўлиқ бирдамлик мавжуд эмаслигини тан олди. «Шу сабабли, келгуси тинчлик келишуви ҳақида сўз кетар экан, қандай қилиб Украинанинг ўзини ва бошқалар ёрдамида ҳимояланганини таъминлашимиз мумкинлигини муҳокама қиламиз», — деди Рютте.

Унинг сўзларига кўра, алянс ўз хатти-ҳаракатларини америкаликлар билан яқин мувофиқлаштирмоқда ва «ушбу тинчлик келишуви имзоланиши учун НАТО сифатида қўлимиздан келганича ёрдам беряпмиз». Унинг таъкидлашича, дастлабки 28 банддан иборат тинчлик режаси энди мавжуд эмас.

3 декабр куни Брюсселда, шунингдек, НАТОга аъзо мамлакатлар ташқи ишлар вазирлари ва Украина ташқи ишлар вазири Андрей Сибиха иштирокида НАТО–Украина кенгаши мажлиси ҳам бўлиб ўтиши режалаштирилган.