“Аляскадан аниқ натижа кутаётганимиз йўқ” – хорижий экспертлар Тошкентда йиғилди

Дунёнинг турли давлатларидан ақл марказлари экспертлари Тошкентда йиғилди. Улар Марказий Осиёда интеграция ва хавфсизлик алоқаларини муҳокама қилмоқда. Kun.uz экспертлардан Аляскада бўлиб ўтувчи Трамп-Путин учрашувидан нима кутаётгани ҳақида ҳам сўради. Кўпчилик бу музокара урушни тўхтатишига ишонмайди. Улар ўзлари келишиб олишсин, дейди Ўзбекистон собиқ ташқи ишлар вазири Владимир Норов.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Минтақа давлатларидан ташқари, АҚШ, Буюк Британия, Швейцария, Озарбойжондан келган ақл марказлари вакиллари фикрича, Марказий Осиёни ташқаридан бўлувчи таҳдидлардан – фақатгина бирлашув қутқаради.

“Украинада уруш бошланганидан ва Россияга қарши мисли кўрилмаган санкциялар қўлланганидан бери Ғарбдаги давлатлар, хусусан Европа ва АҚШ Хитойдан Марказий Осиё, Каспий денгизи ва Кавказ орқали Европага юк ташиш йўлларига кўпроқ қизиқиш билдирмоқда. Бу Ғарбнинг Марказий Осиёга бўлган қизиқишини бутунлай ўзгартириб юборди”, дейди швейцариялик эксперт Франц Марти.

Охирги йилларда Марказий Осиё+ форматлари кўпайди, деярли барча гигант давлатлар билан минтақа ўз диалогига эга. Ўзбекистон собиқ ташқи ишлар вазири Владимир Норовга кўра, минтақа давлатлари бундай кучлар билан гаплашишга кичкиналик қилади ва умумий гаплашган маъқулроқ. Бироқ таниқли дипломат Аляскада ўтувчи Трамп-Путин учрашуви ҳақида гапиришни истамади.

Сиёсатшунос Фарҳод Толиповга кўра, президент Трампнинг Путин билан кўришишга бу қадар ошиқиши, уни ҳаттоки Америка ҳудудида қабул қилиши – жуда ҳайратланарли.

Швейцариядан келган эксперт Франц Мартининг айтишича, Украина бўлмаган бундай учрашувларни тан олиб бўлмайди.

“Бу учрашувда Украинадаги урушни тугатиш мумкинлигига ишонмайман, чунки украиналиклар музокарада иштирок этмаяпти ва улар ўзлари қатнашмаган қарорларни қабул қилмасликларини айтишган. Бу тўғри йўналишдаги қадам бўлиши мумкин, лекин менимча, бу учрашув натижаларига реал қараш ва у ҳамма муаммоларни бир учрашувда, бир кунда ҳал қилиб бўлади, деб ўйламаслик керак”, дейди у.

Россиялик профессор тадқиқотчи Яна Лексютинага кўра, Марказий Осиё+ форматларининг тақдири катта давлатлар позицияларига ҳам боғлиқ бўлади.

“Форматнинг ўзига келсак, менимча, у муҳим ва муваффақиятли. Катта эҳтимол билан, у жадал ривожланади, лекин, албатта, бу форматларни ривожлантираётган аниқ ташқи иштирокчиларнинг позициясига кўп нарса боғлиқ бўлади”, дейди Яна Лексютина.

Фурсатдан фойдаланиб, рус экспертидан Трамп-Путиннинг Аляскадаги учрашуви ҳақида ҳам сўрадик.

— Яна хоним, сиз бу учрашувдан нималар кутяпсиз?

— Агар биз ҳозир содир бўлаётган ва эртага содир бўладиган воқеаларни баҳолашга ҳаракат қилсак, биринчи навбатда, бундай учрашувнинг аҳамиятини тушунишимиз керак. Бу, биринчидан, Россия ва Америка Қўшма Штатлари президентларининг шахсан учрашувидир. Бундай учрашувлар анча вақтдан бери ўтказилмаётган эди. Назаримда, шахсан учрашув ўтказилиши фактининг ўзи ва музокаралар жараёни давом этаётгани муҳим. Музокаралар жараёни бошланган, бир неча раунд ўтди. Албатта, эртага ёки ундан кейин кўрадиганимиздек, юқори даражадаги бевосита натижаларни кутмаса ҳам бўлади. Аммо жараён давом этаётгани муҳим ва биз унинг давом этиб, кутилган натижага олиб келишига умид қиламиз, деди россиялик эксперт.

Шоҳрух Мажидзода тайёрлади.