O‘zbekistonda AES qurilishi 2026 yil mart oyida boshlanadi - Ahmadxo‘jayev

8 avgust kuni prezident Shavkat Mirziyoyevga atom energetikasi yo‘nalishidagi ishlar haqida axborot berildi

O‘zatom agentligi direktori Azim Ahmadxo‘jayev “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida loyiha shaxsan prezident nazoratida ekanini aytdi.

“Har bir yo‘nalish bo‘yicha batafsil ma’lumot berdik, amalga oshirayotgan loyihamiz prezidentimiz nazoratida. Bugungi kunga kelib barcha izlanishlarni tamomladik, yer ishlariga o‘tib… Undan tashqari, barcha xavfsizlik konvensiyalariga qo‘shildik, MAGATEning konvensiyalariga. Bu keyingi bosqichga o‘tishga ruxsat beradi”, – dedi u.

Ahmadxo‘jayevning ta’kidlashicha, prezident 2026 yil mart oyida AESning birinchi betonini qo‘yish borasida topshiriq bergan.

“Birinchi betonga o‘tishimiz bilan loyihamiz to‘liq amalga oshish [bosqichi]ga o‘tadi. Undan tashqari, katta stansiya loyihasini amalga oshirish uchun “Rosatom” bilan tegishli hujjatga qo‘l qo‘ydik, o‘sha hujjatga asosan, o‘rganish ishlarini olib boryapmiz. Energiya tizimimizga katta stansiyani qo‘shish uchun barcha imkoniyatlarni o‘rganib, qisqa vaqtda kattaroq stansiya loyihasini amalga oshirishga harakat qilamiz”, – dedi u.

O‘zbekistonda ilk AES qurilishi

2024 yil 27 may kuni, RF prezidenti Vladimir Putinning O‘zbekistonga davlat tashrifi doirasida “O‘zatom” agentligi huzuridagi “AES qurilishi direksiyasi” DUK va “Rosatom” tuzilmasidagi “Atomstroyeksport” AJ injiniring kompaniyasi o‘rtasida O‘zbekistonda kam quvvatli atom elektr stansiyasi qurilishi bo‘yicha shartnoma tuzilgandi.

Imzolangan kelishuvlarga asosan, Jizzax viloyatida Rossiya loyihasi asosida 330 MW quvvatga ega (har biri 55 MW quvvatli 6 ta reaktordan iborat) AES qurilishi kerak edi. Biroq joriy yilning iyun oyida Jizzaxda quriladigan kichik AES borasidagi rejalar o‘zgargani ma’lum bo‘ldi. Endi bu stansiya reja qilinganidek 330 megavatt emas, 110 megavatt quvvatga ega bo‘ladi. Ya’ni 55 megavattlik RITM-200N suv-suvli yadro reaktorlaridan 6 ta emas, 2 tasini o‘rnatishga qaror qilindi.

Eslatib o‘tamiz, bu reaktorlarning original varianti shu paytgacha faqat abadiy muzliklar bag‘ridagi muzyorar kemalarda foydalanilgan. Quruqlikda, issiq iqlim sharoitida hali ishlatib ko‘rilmagan bu reaktorlardan birinchisini “Rosatom”ning Peterburgdagi zavodi O‘zbekiston uchun 2025 yil may oyida ishlab chiqarishni boshlagan edi.

Stansiya qurilishida “Rosatom” bosh pudratchi bo‘ladi, qurilishga mahalliy kompaniyalar ham jalb etiladi.

2024 yil 10 sentabr kuni AES qurilishi direksiyasi va “Atomstroyeksport” stansiya loyihasi bo‘yicha ishlarni boshlash to‘g‘risidagi protokolni imzolagan. Bu qurilish maydonida tayyorgarlik ishlarining faol bosqichi boshlanishi va loyiha hujjatlari ishlab chiqilishini anglatadi.

Loyiha qiymati ochiqlanmagan. “O‘zatom” direktori Azim Ahmadxo‘jayev umumiy xarajatlar 2 mlrd dollarga bormasligini aytgan.