Jak Shirak vafot etdi

Fransiyaning sobiq prezidenti Jak Shirak 86 yoshida olamdan o‘tdi. Bu haqda marhum siyosatchining oilasi vakillariga asoslangan holda AFP xabar tarqatdi.

«Bugun tongda yaqinlari qurshovida hayotdan ketdi. Tinch orom olsin», — deya Shirakning kuyovi Frederik Sala-Baruning so‘zlarini keltirmoqda agentlik.

Jak Shirak 1932 yilning 29 noyabrida Parijda tug‘ilgan. Karno va Lyudovik Buyuk litseyida u rus tilini o‘rgangan, o‘smir yoshida Pushkinning «Yevgeniy Onegin» poemasini fransuz tiliga o‘girgan. 

U 1956—1957 yillarda armiyada xizmat qilgan va Jazoirdagi urushda qatnashib, yaralangan. U keyinroq Siyosiy tadqiqotlar institutida va Administratsiya milliy maktabida o‘qigan, davlat xizmatiga ishga kirib, siyosat bilan shug‘ullana boshlagan.

O‘tgan asrning 60-yillarida u gollchi (Sharl de Goll tarafdori) bo‘lgan. 1974 yilda Jorj Pompidu vafotidan keyin u gollchilarning Demokratlar ittifoqini boshqargan, Jiskar d'Estenni prezidentlik saylovlarida qo‘llab-quvvatlagan, so‘ng bosh vazir lavozimiga tayinlangan. Ikki yil o‘tib u bosh vazirlikni tark etib, muxolifat vakiliga aylangan hamda Parij meri lavozimini egallagan.

Jak Shirak 1995 yildan 2007 yilgacha Fransiya prezidenti bo‘lgan. Ikki marta — 1974-1976 yillarda va 1986-1988 yillarda mamlakat bosh vaziri bo‘lgan. Bosh vazirligining ikkinchi muddatida bir vaqtning o‘zida Parij meri lavozimida bo‘lgan. U Fransiya poytaxtini 18 yil (1977 yildan 1995) yilgacha davomida boshqargan.

Shirak Ikkinchi Jahon urushida yahudiylarning deportatsiya qilinishiga Fransiyaning daxldorligini birinchi bo‘lib tan olgani, shuningdek, AQShning Iroqqa bostirib kirishini qo‘llab-quvvatlashdan bosh tortgani bilan tanilgan. Uning eng katta siyosiy islohotlaridan biri esa prezidentlik muddatini 7 yildan 5 yilga qadar qisqartirish bo‘lgan.

Shirak 2005 yilda insultni boshdan kechirgan, so‘nggi yillarda uning sog‘ligi yomonlashib borayotgandi.