Tbilisida - «chet el agentlari» haqidagi qonunga qarshi ommaviy norozilik namoyishlari

Gurjiston parlamenti «Xorijiy ta’sirning shaffofligi to‘g‘risida»gi qonun loyihasini birinchi o‘qishda ma’qullaganidan so‘ng, 17 aprel, chorshanba kuni kechqurun Tbilisida minglab odamlar namoyishga chiqdi.

Namoyishchilar parlament binosi yaqinidagi Rustaveli shohko‘chasida «Rossiya qonuniga yo‘q», «Rus orzusiga yo‘q», «Yevropa – sivilizatsiya sari yo‘l» degan shiorlar bilan transport harakatini to‘sib qo‘ydi. DW’ning Tbilisidagi muxbiri so‘zlariga ko‘ra, bu safar 16 aprel kuni parlament binosi yaqinida 15 mingga yaqin odam norozilik namoyishi o‘tkazgan mitingdagidan ham ko‘proq odam yig‘ilgan. AFP xabariga ko‘ra, joriy mitingda 20 mingga yaqin namoyishchi qatnashgan. 

Namoyishchilar munozarali qonun loyihasini bir soat ichida qaytarib olishni talab qilib, rasmiylarga ultimatum qo‘ydi. Bu muddatdan so‘ng namoyishchilar Gurjiston hukumati binosiga borib, bosh vazir Irakliy Kobaxidze bilan uchrashishni talab qildi, deb yozadi Paper Kartuli. Hukumat binosiga kirish joyi yuzlab politsiyachilar tomonidan himoyalangan, deb xabar beradi DW muxbiri.

Dastlab politsiya namoyishchilarga xalaqit bermagan, biroq keyinroq Gurjiston ommaviy axborot vositalari namoyishchilar va xavfsizlik kuchlari o‘rtasidagi to‘qnashuvlar va qo‘lga olishlar haqida xabar bera boshlagan. Mamlakat Ichki ishlar vazirligi ikki kishining ushlangani haqida ma’lum qildi.

Departamentning qo‘shimcha qilishicha, politsiya xodimlari «huquq va tartibni ta’minlash uchun ma’muriyat binosi hududiga safarbar qilingan».

Gurjistonda «Chet el agentlari» to‘g‘risidagi qonun 

Gurjistonda munozarali «Xorijiy ta’sirning shaffofligi to‘g‘risida»gi qonun Rossiyaning «chet el agentlari» to‘g‘risidagi qonuniga o‘xshashdir. Aprel oyi boshida hukmron «Gurjiston orzusi» partiyasi bir yil avval Tbilisida o‘n minglab odamlar ishtirokidagi ommaviy norozilik namoyishlaridan so‘ng qaytarib olingan qonun loyihasining o‘zgartirilgan variantini yana ovozga qo‘yish niyatida ekanligini ma’lum qilgan edi.

Hujjatga ko‘ra, mablag‘ning kamida 20 foizini xorijdan oladigan tashkilotlar tegishli organlarda ro‘yxatdan o‘tishi shart. Agar qonunning dastlabki tahririda bunday tashkilotlar «chet el agentlari» deb tasniflangan bo‘lsa, hozirgi loyihada gap «chet el davlati manfaatlarini ifodalovchi tashkilotlar» haqida ketmoqda. Ro‘yxatdan o‘tishdan bo‘yin tovlash 25 000 lari (taxminan 9 ming yevro) miqdorida jarimaga sabab bo‘ladi va takroriy jazolar qo‘llanishi mumkin. 

«Chet el agentlari» to‘g‘risidagi qonun qabul qilinishiga qarshi noroziliklar 

Gurjiston muxolifati qonun loyihasini keskin tanqid qilib, hukmron partiyani Rossiya uchun ishlayotganlikda aybladi. 16 aprel kuni parlament binosi yaqinidagi ommaviy namoyishni tarqatish uchun maxsus kuchlar ko‘zdan yosh oqizuvchi gaz ishlatgan, shuningdek, namoyishchilar xavfsizlik kuchlari tomonidan kaltaklangani xabar qilingan. 11 kishi qo‘lga olingan. Gurjiston Ichki ishlar vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, namoyishchilar harakati oqibatida bir politsiyachi jarohatlangan. 

Huquq himoyachilari namoyishchilarga nisbatan zo‘ravonlikni qoraladi. Amnesty International ma’lumotiga ko‘ra, politsiya qochgan namoyishchilarni tayoqchalar bilan quvib, ularni o‘rab olgan va yerda yotgani holda kaltaklagan. «Politsiya tinch namoyishga ko‘maklashish o‘rniga deyarli jazolash amaliyotini o‘tkazdi», deb ta’kidladi tashkilot va Gurjiston politsiyasi haddan tashqari kuch ishlatgani uchun javobgarlikka tortilishi kerakligini ta’kidladi. Amnesty International ham Gurjiston hukumatini «xorijiy ta’sir» to‘g‘risidagi qonun loyihasidan voz kechishga chaqirdi. 

Bahsli qonun loyihasi Yevropa Ittifoqi davlatlari va AQSh tomonidan ham keskin tanqid qilinmoqda. «Chet el agentlari» to‘g‘risidagi qonunning qabul qilinishi Gurjistonni Yevropa Ittifoqiga qo‘shilishdan uzoqlashtiradi, dedi Yevropa kengashi raisi Sharl Mishel.