Яқинда рафиқам билан Италияга саёҳат қилганимиз ҳақида ёзган эдим. Италиядан кейинги манзилимиз Германия бўлди. Мамлакатга саёҳат учун борсангиз, Любек шаҳрига ҳам ташриф буюришни тавсия қиламан. Чунки шаҳарга амалга оширган саёҳатим менда катта таассурот қолдирди. Ҳар доимгидек UzbekLife учун шаҳардан фоторепортаж тайёрладим.
Германиянинг шимолида жойлашган ушбу шаҳарнинг марказий қисми UNESCO ташкилотининг Бутунжаҳон маданий мерос объектлари рўйхатига киритилган.
Шаҳар маркази асосан XII—XIX асрларда қурилган тарихий бинолар билан қопланган. Тарихий биноларнинг аксарияти ҳозирга қадар сақланиб қолгани сабабли марказни кезар экансиз, ўзингизни ўрта асрларга тушиб қолгандек ҳис қиласиз. Фақат бир жиҳати бор: шаҳар кўчалари тор, ундаги бинолар бир-бирига яқин бўлгани сабабли каттароқ иншоотларни тўлиқлигича суратга олиш бироз қийин бўлиши мумкин.
Шаҳарга кириш
Ўрта асрларда шаҳар тўрт дарвозага эга бўлган, ҳозирда уларнинг иккитаси сақланиб қолган: Ҳолстентор дарвозаси (1464 йил) ва Бургтор дарвозаси (1444).
Готика услубида ғиштдан қурилган Ҳолстентор дарвозаси шаҳарнинг рамзи ҳисобланади. Дарвоза арк шаклида бўлиб, унинг икки ёнида айлана минора жойлашган. Дарвоза 1987 йилда Бутунжаҳон маданий мероси объектлари рўйхатига киритилган.
Сувбўйи манзаралари
Эски шаҳар ёнидан ўтган Элба-Любек канали шаҳарга ўзгача кўрк бағишлайди. Канал бўйида жойлашган тарихий бинолар сувда аксланиб, ўзига хос кўриниш ҳосил қилади.
Ҳозирга қадар сақланиб қолган энг қадимий ижтимоий муассаса
Эски шаҳарда ҳозирга қадар сақланиб қолган дунёдаги энг қадимий ижтимоий муассасалардан бири – Муқаддас руҳ госпитали мавжуд. Госпитал XIII асрда шаҳар савдогарлари томонидан беморлар, етимлар, кексалар ва камбағаллар учун бунёд этилган. Госпитал кичик кабиналардан иборат бўлиб, унда бошпана топганлар шу кабиналарга жойлаштирилган ва уларга роҳиблар ғамхўрлик қилган.
Госпиталга қабул қилинганлар кунига етти марта ибодат қилиш мажбуриятини зиммасига олган. Бунинг эвазига уларга бошпана, овқат ва XVII асрдан бошлаб йилига 8 марта илиқ ҳаммомда ювиниш имконияти тақдим қилинган. Госпиталга қабул қилинганларнинг охиргилари 1970 йилгача бинодаги кабиналарда истиқомат қилган. Ҳозирда бино тарихий иншоот сифатида сақланади.
Любек – Германиянинг «Бухоро»cи
Любек шаҳрининг марказини Бухоро шаҳрининг эски шаҳар қисмига қиёсласа бўлади.
Биринчидан, мазкур эски шаҳарларнинг ҳар иккаласини ҳам пиёда айланиб чиқса бўлади. Бинолар, обидалар ва диққатга сазовор жойлар бир-бирига яқин жойлашган.
Иккинчидан, ҳар иккаласида ҳам ўрта асрлардан то XIX асргача бўлган даврдаги иншоотларнинг анчаси ҳозирга қадар сақланган.
Учинчидан, ҳар иккала эски шаҳар ҳам тўлиқ UNESCO ташкилотининг Бутунжаҳон маданий мероси объектлари рўйхатига киритилган.
Ҳайбатли ибодатхоналар
Любекнинг эски шаҳар қисмида 5та ибодатхона жойлашган: Любек собори, Авлиё Гилес ибодатхонаси, Авлиё Мери, Авлиё Петер ва Авлиё Якоб черковлари.
Шаҳардаги ибодатхоналар ниҳоятда баланд ва ҳайбатли экани билан ажралиб туради. Масалан, Любек соборидаги миноралар баландлиги қарийб 130 метрни ташкил қилади.
Ибодатхоналар шу қадар ҳайбатли экани, ўрта асрларга хос тор кўчалар сабабли уларни яқинроқдан тўлиқ суратга олиш имконсиз.
Мақсуд Саломов,
UzbekLife колумнисти
