Балаклия шаҳри ва унинг атрофидаги аҳоли пунктлари озод этилди. Украина қуролли кучлари Харкив областида уруш бошидан буён энг муваффақиятли қарши ҳужумларни амалга оширмоқда.
5 сентябр куни кенг кўламли қарши ҳужум бошлаган Украина қуролли кучлари баҳордан буён илк бор анчагина йирик шаҳарни озод қилди — бу Харкив области жанубидаги Балаклия шаҳридир. Аммо бу шаҳар бой берилиши — Россия қуролли кучлари учун сўнгги кунлардаги энг ёмон воқеа эмас. Украинанинг ҳужумга ўтиши Россия армиясида чуқур инқироз юзага келтирди. Шимолдаги Купянскдан жанубда Донецк областининг Словянск шаҳрига қадар ҳудудда жойлашган бутун қўшинлар гуруҳи (бу 10 мингдан ортиқ ҳарбий хизматчи дегани) қуршовда қолиши мумкин. РФ қуролли кучлари учун вазиятни украин қисмларининг тез ҳаракатланаётгани оғирлаштирмоқда: уч кун ичида улар Чугуйивдан Балаклияга қадар кенг фронт бўйлаб 20 километрдан 50 километргача бўлган масофада илгарилаган. Россиянинг ҳужумни тўхтатиши мумкин бўлган захира кучлари ҳозирча жанг майдонида пайдо бўлмади.
Украинлар амалиёти ҳақида нималар аниқ?
Украина қўшинлари 5 сентябр куни россияликларнинг асосан Донбассдаги «республика»ларда сафарбар қилинган ва РФнинг ўзидан олиб келинган захира кучлари ташкил этган мудофаасини ёриб ўтишди. Бу ҳужум Ғарбдан ва Шарқий Европадан етказилган зирҳли техникаларга эга йирик кучлар билан амалга оширилди. Бир вақтнинг ўзида бир неча йўналишларда душман мудофааси ёриб ўтилган:
- Ҳужум қилаётганлар Балаклияга кирмасдан, шаҳарни шимол ва жанубдан айланиб ўтишган.
- Шаҳардан жанубдаги барча россиялик ҳарбийлар бир қанча аҳоли пунктларини қолдириб, Балаклия марказига ўтишган.
- Украина армияси шимолдан келиб қисқа фурсатда Балаклия яқинидаги Вербивкани эгаллашган, афтидан, деярли қаршиликсиз шимолий-шарқий йўналишда ҳаракатланган.
- Кейинги куни улар Волоҳив Яр қишлоғи ҳудудида (Балаклиядан 15 километр шимоли-шарқда ва 4 сентябр кунги фронт чизиғидан 20 километр масофада) Россиянинг Изюм атрофидаги кучларига боғланадиган йўл чорраҳасига етиб келишди. Йўл-йўлакай бир қанча аҳоли пунктлари озод этилган.
- Кейинги куни ҳам юриш давом этган. 7 сентябр куни украин қўшини бошқа муҳим йўллар кесишмаси ҳисобланган — Шевченковони эгаллади (украин махсус топшириқли бўлинмалари посёлкада тургани акс этган фотосуратлар тарқалди). Шевченковога Украина қуролли кучларининг Чугуйив томондан ҳужум қилган бошқа гуруҳи ҳам етиб келган бўлиши мумкин.
- Шевченковода Купянскдан (Россиянинг фронт орти ҳудуди ва Харкив областини бошқаришга даъвогар бўлган коллаборационистлар базаси жойлашган) Изюмга (Россиянинг Донбассга шимолдан ҳужум қилган ва Словянск яқинида тўхтаб қолган гуруҳи штаби жойлашган). Бу Изюм ва Словянск остонасидаги ўрмонзорларда турган бўлинмалар таъминоти мураккаблашишини англатади.
- 8 сентябр куни Россия қўшини Балаклияни тарк этди. Украин ҳарбийлари шаҳар марказига етиб келган ва маҳаллий маъмурият биносида кўтарилган рус байроғини олиб ташлаб, ўрнига Украина байроғини тикишган.
- Россияликлар ҳарбий ҳаракатлар майдонида ўнлаб техникаларни қолдиришган - уларнинг бир қисми яксон этилган, бир қисми шикастланган.
Украина томонининг ҳарбий ҳаракатлар ҳудудидан видео ва фотолари (Балаклия марказидагидан ташқари) — деярли ҳамиша россиялик «военкорлар» (ҳарбий мухбирлар)нинг хабарларидан бир кун ўтиб пайдо бўлмоқда (бу катта эҳтимол билан Украина қўмондонлигининг қатъий цензураси туфайли). Кўп ўтмай Украина қуролли кучларининг муваффақиятлари бўйича батафсил маълумотлар пайдо бўлади, ҳозирча эса россиялик ҳарбий мухбирлар фронтдаги манбаларининг сўзлари асосида жанг майдонидаги вазиятни тасвирлашмоқда.
Агар россиялик «военкорлар»га ишонилса, Украина қуролли кучлари аллақачон Балаклиядан ҳам ичкарироқ киришган
Россиялик «военкорлар»нинг хабарларига кўра, украин қўшини Шевченководан Купянск томон етиб борган, шарққа ҳужум қилаётган бошқа гуруҳ эса Сенково қишлоғи ҳудудида Оскол дарёси бўйига чиқишган.
Бу хабарлар визуал тасдиқланмаган. Аммо хабарлар тасдиқланса, бу РФ қуролли кучларининг Изюмдаги гуруҳи Купянскдан тўлиқ узилиб қолишини англатади, Россиядан Изюмдаги гуруҳ таъминоти амалга ошириладиган темирйўл Купянск орқали ўтади. Бу йўл тўсилса, гуруҳнинг «катта ер» билан алоқаси Оскол дарёсидан кечувлар орқали ёки Оскол сув омбори атрофидан сифатсиз автомобил йўллари орқали ҳам амалга оширилиши мумкин.
Аммо йўллар ҳам украин қўшинлари назоратига ўтиши мумкин: украин армияси гуруҳлари Шимолий Донни кечиб ўтгани (Оскол унга қуйилади) ва дарёнинг бу соҳилидаги бир қанча аҳоли пунктларини эгаллагани тўғрисида видеохабарлар бор. Бу посёлкалар ёзнинг бошида Россия армияси томонидан эгаллаб олинганди. Қолаверса, сўнгги хабарларга кўра, Купянскка Оскол дарёси устидан ўтган кўприк ҳам украин ҳарбийлари томонидан портлатилган - бу эса Купянскка қўшимча кучлар юборилишини қийинлаштиради.
Буларнинг бари шуни англатадики, жами сони 10 мингдан ортиқ кишини ташкил этувчи бир неча тузилмалардан иборат бўлган рус қўшинларининг йирик гуруҳига оператив қуршовга тушиш эҳтимоли хавф солмоқда. Россияда воқеаларнинг бундай ривожидан қочиш учун етарлича куч борлиги аниқ эмас. Ҳозирча украинларнинг ҳужумларига қаршилик жуда заиф бўлмоқда (Украина қуролли кучларининг август ойи охирида Херсон областида бошлаган юришига қайтарилган жавобдан фарқли ўлароқ).
Россия армияси нега бу сафар мағлуб бўлмоқда?
Бу саволга ҳозирча ягона аниқ жавоб йўқ.
Катта эҳтимол билан, май ойи ва ёзнинг илк даврида шимолдан Словянскка ёриб киришга уринишдаги муваффақиятсизликдан кейин Россия қўмондонлиги бу йўналишга қизиқишни йўқотган. Гуруҳ (май ойида бу бутун фронтдаги энг йирик гуруҳ эди) қисман «демонтаж қилинган», доимий қисмлар захирадагилар билан алмаштирилган.
Қўмондонлик ҳужумга ўтган рақибни Херсонда бўлгани каби артиллерия ва авиация зарбалари орқали тўхтатишдан умид қилган бўлиши мумкин. Аммо Херсон областида бошқа омиллардан ташқари июл ойидаёқ қўшимча кучлар ташланган, жумладан аввал Изюм жанубида ҳаракатланган ҳаво-десант қўшинлари қисмлари юборилганди — бу Украина қуролли кучлари ҳужумларини тўхтатиб туришга ёрдам берганди.
Шу билан бирга, Херсон областидаги десантчилар ҳам тез орада ёрдамга муҳтож бўлиши мумкин. У ерда Украина армияси чуқур илгариламаган бўлса-да, Россия қўшинлари учун вазият ёмонлашиб бормоқда: улар бир қанча муҳим аҳоли пунктларини бой беришган, аммо вазият айниқса Днепр орқали ўтадиган кўприклар ишдан чиқарилгани туфайли оғирлашган.
Катта эҳтимол билан, Украина армияси бундан кейин ҳам ташаббусни ўзида сақлаб қолади — камида Россиянинг турли ҳудудларида тайёрланаётгани айтилаётган қўшимча кучлар етиб келгунига қадар.
