Сунъий интеллект 2 минг йиллик тарихий ўрамни виртуал тарзда очди ва ўқиди
Ўрам вулқон кули остида куйиб кетган ва жуда мўрт бўлиб, қўлда очиш имконсиз эди.

Фото: Vesuvius Challenge
Олимлар биринчи марта эрамизнинг 79 йилидан бери Везувий вулқони кули остида ётган ва куйиб кетган тарихий ўрамда яширинган матн муаллифи ва номини аниқлади.
Ўрам Геркуланом шаҳридаги вилладан топилган ва Оксфорднинг Бодлиан кутубхонасида сақланаётган эди. У сунъий интеллект ёрдамида виртуал тарзда очилди. Матн эпикурчи-файласуф Филодимнинг «Иллатлар ва уларга қарши фазилатлар тўғрисида»ги рисоласи бўлиб чиқди.
Геркуланом ўрамлари вулқон кули остида куйиб кетган ва жуда мўрт бўлиб, қўлда очиш имконсиз эди. Ўрамларни анъанавий усуллар ёрдамида очиб бўлмади, аммо замонавий технологиялар, жумладан, рентген томографияси ва матнни машина ёрдамида ўрганиш технологияси уни шикастламасдан «ўқиш» имконини берди.
Vesuvius Challenge лойиҳаси доирасида ишлаб чиқилган сунъий интеллект ўрамнинг 3D моделини яратиш учун углерод сиёҳининг микроскопик изларини таҳлил қилди. Кентукки университети олимлари томонидан яратилган Volume Cartographer дастури ҳарфлар ва сўзларни аниқлашга ёрдам берди.
Филодимнинг рисоласи иллатлардан сақланиш ва эзгулик билан яшаш бўйича фалсафий қўлланмадир. Тадқиқотчилар янги технологиялар Геркуланум кутубхонасидаги бошқа варақ ва ўрамлардаги матнларни ўқиш имконини беришига умид қилмоқда.
Тавсия этамиз
Кредит олишга тақиқ ва Freeze хизмати: уларнинг фарқи нима?
Жамият | 09:02 / 26.06.2025
Имтиҳон яқин: бу йил абитуриентларни нималар кутяпти? – энг муҳим саволларга расмийлардан жавоблар
Ўзбекистон | 12:11 / 25.06.2025
Эроннинг амалдаги сиёсий тизими. У қандай пайдо бўлганди?
Жаҳон | 19:30 / 24.06.2025
Урушга қўшилган АҚШ, «бутун Украина бизники» деган Путин – ҳафта дайжести
Жаҳон | 18:52 / 22.06.2025
Сўнгги янгиликлар
-
Туркия: ота-оналар дам оладиган, болалар эса бахтиёр бўладиган таътил
Жамият | 19:00
-
Данияда фойдаланувчиларга дипфейкларга қарши курашиш ҳуқуқи берилади
Жаҳон | 22:06
-
Испаниялик тадқиқотчилар ҳафтасига тўрт кунлик иш режимининг самарадорлигини исботлади
Жаҳон | 21:48
-
НАТО шарққа кенгаймайди деб Россияни чув туширишди – Путин
Жаҳон | 21:44
Мавзуга оид

19:42 / 25.06.2025
Сунъий интеллект ўзининг ўчирилмаслиги учун одамларни ўлдиришга тайёр экани аниқланди

00:24 / 24.06.2025
АҚШ DeepSeek сунъий интеллект чатботини Хитой армиясига ёрдам беришда айблади

19:44 / 22.06.2025
Amazon сунъий интеллект сабаб ишчи кучини қисқартиради

21:08 / 20.06.2025