Ruandadagi genotsidga 30 yil. Fotosuratlar
7 aprel - Ruandadagi genotsidni xalqaro xotirlash kuni. Xutular hukumati buyrug‘i bilan tutsi qabilasi vakillarini yoppasiga qirg‘in qilish 30 yil muqaddam (1994 yil 6 aprelda) boshlangandi va yuz kunga yaqin vaqt davom etadi. Turli baholarga ko‘ra, 800 mingdan milliongacha tutsilar va ularga xayrixohlik qilgan mo‘’tadil xutular o‘ldirilgan.

Abdelhak Senna / AFP / Scanpix / LETA
1962 yilda Ruanda mustaqillikka erishgach, mamlakatda hokimiyat tutsi qabilasi qirollik sulolasidan xutular hukumatiga o‘tadi. Tutsilarning bir qismi mamlakatdan qochib ketadi va 1980-yillar oxirida qo‘shni Uganda hududida Ruanda vatanparvarlik frontini tuzadi.

Scott Peterson / Liaison / Getty Images
1994 yil 6 aprelda Ruanda prezidenti Jyuvenal Xabiarimananing samolyoti poytaxt Kigalidagi aeroportga qo‘nish arafasida yerdan uchirilgan raketa bilan urib tushiriladi. Ruanda vatanparvarlik fronti vakillari bo‘lgan tutsilar ham, tinchlik jarayoniga qarshi bo‘lgan radikal xutular ham ushbu hujumga aloqadorlikda gumonlanadi.
Prezident Xabiarimananing o‘limidan bir necha soat o‘tgach butun mamlakat bo‘ylab tutsilarga hamda mo‘’tadil xutularga hujumlar boshlanadi. Qotilliklar va zo‘rlashlarda nafaqat harbiy xizmatchilar va politsiyachilar, balki ko‘ngilli guruhlar ham ishtirok etadi.
Ruanda vatanparvarlik fronti sulhga amal qilishni to‘xtatadi va BMTning yangi muzokaralar o‘tkazishga urinishlariga qaramay, mamlakat ichkarisiga yurish boshlaydi. 4 iyul kuni RPF kuchlari poytaxt Kigalini egallaydi. Ikki million atrofidagi xutular qo‘shni mamlakatlarga, birinchi navbatda Zairga (hozirgi nomi — Kongo Demokratik Respublikasi) qochadi.
Ruandaning yangi hukumati ommaviy qotilliklarda gumonlab 100 mingdan ortiq kishini hibsga oladi. Ishlarni ko‘rib chiqish jarayonini tezlashtirish uchun 2001 yilda gakaka sudlari tashkil etiladi, ular uchun sudyalar oddiy fuqarolardan tanlanadi. Gakaka sudlarida millionga yaqin ish ko‘rilgan. BMT Ruanda bo‘yicha Xalqaro tribunal ta’sis etgan, unda genotsidga aloqador bo‘lgan 96 nafar yuqori martabali shaxslarga ayblov qo‘yilgan.

Malcolm Linton / Liaison / Getty Images

Scott Peterson / Liaison / Getty Images

Scott Peterson / Liaison / Getty Images


Hocine Zaourar / AFP / Scanpix / LETA

Scott Peterson / Liaison / Getty Images

Scott Peterson / Liaison / Getty Images

Scott Peterson / Liaison / Getty Images

Malcolm Linton / Liaison / Getty Images

Malcolm Linton / Liaison / Getty Images

Joe McNally / Getty Images

Yasuyoshi Chiba / AFP / Scanpix / LETA

Dai Kurokawa / EPA / Scanpix / LETA
Tavsiya etamiz
«Credit House» ishi: Minglab odamlar uysiz va pulsiz qolyapti
O‘zbekiston | 12:30 / 13.03.2025
«Quvur operatsiyasi»: ruslar uni «urushdagi burilish nuqtasi» deyishmoqda
Jahon | 23:40 / 11.03.2025
Amaldorlar “mahalliy” xizmat avtomobillariga o‘tkazilmoqda
O‘zbekiston | 16:34 / 11.03.2025
Firibgarlar o‘g‘irlagan pullarni qaytarib bo‘lmaydimi?
O‘zbekiston | 15:27 / 11.03.2025
So‘nggi yangiliklar
-
«Rossiyaning navbatdagi manipulyatsiyalari». Zelenskiy Putinning o‘t ochishni to‘xtatish taklifiga bergan javobini izohladi
Jahon | 01:23
-
Misr Isroil va HAMASga 60 kunlik sulh bo‘yicha yangi rejani taklif qildi
Jahon | 00:41
-
Indoneziya prezidenti korrupsionerlar uchun qamoqxona qurilishini e’lon qildi
Jahon | 23:54 / 13.03.2025
-
Tramp Putinning o‘t ochishni to‘xtatish borasidagi bayonotini «umidbaxsh, lekin to‘liq emas» deb atadi
Jahon | 23:23 / 13.03.2025
Mavzuga oid

16:48 / 28.01.2025
Kongodagi yirik shaharni isyonchilar egallab oldi. Vaziyatga qo‘shni davlat armiyasi aralashgan

19:00 / 25.12.2024
“Matritsa”ning buzilishi va tarixiy order

12:20 / 05.12.2024
“Isroil BMT bilan himoyalanib, genotsid uyushtirmoqda” - Francheska Albaneze

12:39 / 21.10.2024