Yevropa Ittifoqi Rossiyaga qarshi sanksiyalarni kuchaytirishga tayyorlanmoqda

Yevropa Ittifoqi Ukrainadagi urush uchun Rossiyaga qarshi sanksiyalarni yana kuchaytirmoqda. Yevropa Ittifoqining 27 mamlakati yetakchilari 23 oktabr kuni bo‘lib o‘tadigan sammitda Slovakiya, Vengriya va Avstriyaning uzoq muddatli kelishuvlari va e’tirozlaridan so‘ng, 19-sanksiyalar paketini ma’qullamoqchi, deb xabar berdi BBC.

Yevropa Ittifoqi uzoq vaqtdan beri Rossiyaga qarshi gaz sanksiyalaridan tashqari deyarli barcha mumkin bo‘lgan sanksiyalarni joriy qilgan va so‘nggi bir nechta paketlar Kremlga bu cheklovlarni chetlab o‘tish imkonini beradigan bo‘shliqlarni yopishga qaratilgan edi.

19-paketda Yevropa Ittifoqi «yashirin flot» deb ataladigan tankerlarning sanksiyalar ro‘yxatini kengaytiradi, uning xizmatlari Kremlga G‘arb cheklovlarini chetlab o‘tib, Rossiyaning asosiy tovari - neft va neft mahsulotlarini eksport qilish imkonini beryapti.

Bloomberg va Reuters agentligining yevropalik diplomatlarga tayanib yozishicha, yangi paketga Rossiya va Markaziy Osiyo mamlakatlari banklari, shuningdek, bir nechta kriptovaluta birjalariga qarshi sanksiyalar kiritilgan.

Shuningdek, Yevropa Ittifoqi Xitoy va Hindistonda Rossiyaga G‘arb cheklovlarini chetlab o‘tishga yordam berayotgan yoki «yashirin flot» tomonidan tashilayotgan Rossiya neftini sotib olayotgan bir qancha kompaniyalarga qarshi ikkilamchi sanksiyalar joriy qilmoqda.

Yevropa Ittifoqining zaxirasida ikkita keng ko‘lamli sanksiya - gaz embargosi va Yevropada muzlatilgan Rossiyaning qariyb 300 milliard dollarlik oltin-valuta zaxiralarini musodara qilish qolmoqda. Biroq, uning xaridorlari Vengriya va Slovakiya Rossiya gazidan voz kechishga keskin qarshi chiqmoqda. Yevropa Ittifoqi aktivlarini musodara qilish uchun esa AQShning qo‘llab-quvvatlovi kerak, yevropaliklar esa buni hali olmagan.

Yevropa Ittifoqi urushdan oldin Rossiya gazining 45 foizini sotib olar edi, hozir - 13 foiz, ammo 2028 yildan boshlab to‘liq embargoga tayyorlanmoqda.

Qisman gaz sanksiyalari 19-paketga ham kiritilgan, ammo ular faqat dengiz orqali suyultirilgan gaz yetkazib berishga taalluqli, asosiy quvurlar savdosiga emas va ularni taqiqlamaydi, balki faqat uzoq vaqtdan beri e’lon qilingan Rossiya suyultirilgan gazidan bosqichma-bosqich voz kechish jadvalini belgilaydi.

Yevropa Ittifoqi Vengriya va Slovakiyaning e’tirozlariga qaramay, Rossiya gazidan to‘liq voz kechishga deyarli rozi bo‘ldi. Sanksiyalar har yarim yilda va faqat barcha 27 mamlakatning yakdil roziligi bilan uzaytiriladi. Shuning uchun Vengriya va Slovakiyaning vetosi istalgan vaqtda hali kuchga kirmagan sanksiyalar qog‘ozda qolib ketishiga olib kelishi mumkin.

Ushbu mulohazalardan kelib chiqib, Yevropa Ittifoqi gaz embargosini sanksiyalar paketi bilan emas, balki qonun bilan joriy etishga qaror qildi, uni tasdiqlash uchun ko‘pchilikning ovozi yetarli. Shu hafta Yevropa Ittifoqi mamlakatlari vazirlari bunday umumevropa savdo tartib-qoidalari loyihasini kelishib oldi va endi u Yevroparlamentdan o‘tishi kerak.

Sanksiyalar orqali Kremlga iqtisodiy bosim o‘tkazish bilan parallel ravishda, Yevropa Ittifoqi Ukrainani harbiy va diplomatik qo‘llab-quvvatlashni kuchaytirishga harakat qilmoqda.

23 oktabr kuni Yevropa Ittifoqining Bryusseldagi sammitiga Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy borishi kerak.