Европа Иттифоқи Россияга қарши санкцияларни кучайтиришга тайёрланмоқда

Европа Иттифоқи Украинадаги уруш учун Россияга қарши санкцияларни яна кучайтирмоқда. Европа Иттифоқининг 27 мамлакати етакчилари 23 октябрь куни бўлиб ўтадиган саммитда Словакия, Венгрия ва Австриянинг узоқ муддатли келишувлари ва эътирозларидан сўнг, 19-санкциялар пакетини маъқулламоқчи, деб хабар берди BBC.

Европа Иттифоқи узоқ вақтдан бери Россияга қарши газ санкцияларидан ташқари деярли барча мумкин бўлган санкцияларни жорий қилган ва сўнгги бир нечта пакетлар Кремлга бу чекловларни четлаб ўтиш имконини берадиган бўшлиқларни ёпишга қаратилган эди.

19-пакетда Европа Иттифоқи «яширин флот» деб аталадиган танкерларнинг санкциялар рўйхатини кенгайтиради, унинг хизматлари Кремлга Ғарб чекловларини четлаб ўтиб, Россиянинг асосий товари - нефть ва нефть маҳсулотларини экспорт қилиш имконини беряпти.

Bloomberg ва Reuters агентлигининг европалик дипломатларга таяниб ёзишича, янги пакетга Россия ва Марказий Осиё мамлакатлари банклари, шунингдек, бир нечта криптовалюта биржаларига қарши санкциялар киритилган.

Шунингдек, Европа Иттифоқи Хитой ва Ҳиндистонда Россияга Ғарб чекловларини четлаб ўтишга ёрдам бераётган ёки «яширин флот» томонидан ташилаётган Россия нефтини сотиб олаётган бир қанча компанияларга қарши иккиламчи санкциялар жорий қилмоқда.

Европа Иттифоқининг захирасида иккита кенг кўламли санкция - газ эмбаргоси ва Европада музлатилган Россиянинг қарийб 300 миллиард долларлик олтин-валюта захираларини мусодара қилиш қолмоқда. Бироқ, унинг харидорлари Венгрия ва Словакия Россия газидан воз кечишга кескин қарши чиқмоқда. Европа Иттифоқи активларини мусодара қилиш учун эса АҚШнинг қўллаб-қувватлови керак, европаликлар эса буни ҳали олмаган.

Европа Иттифоқи урушдан олдин Россия газининг 45 фоизини сотиб олар эди, ҳозир - 13 фоиз, аммо 2028 йилдан бошлаб тўлиқ эмбаргога тайёрланмоқда.

Қисман газ санкциялари 19-пакетга ҳам киритилган, аммо улар фақат денгиз орқали суюлтирилган газ етказиб беришга тааллуқли, асосий қувурлар савдосига эмас ва уларни тақиқламайди, балки фақат узоқ вақтдан бери эълон қилинган Россия суюлтирилган газидан босқичма-босқич воз кечиш жадвалини белгилайди.

Европа Иттифоқи Венгрия ва Словакиянинг эътирозларига қарамай, Россия газидан тўлиқ воз кечишга деярли рози бўлди. Санкциялар ҳар ярим йилда ва фақат барча 27 мамлакатнинг якдил розилиги билан узайтирилади. Шунинг учун Венгрия ва Словакиянинг ветоси исталган вақтда ҳали кучга кирмаган санкциялар қоғозда қолиб кетишига олиб келиши мумкин.

Ушбу мулоҳазалардан келиб чиқиб, Европа Иттифоқи газ эмбаргосини санкциялар пакети билан эмас, балки қонун билан жорий этишга қарор қилди, уни тасдиқлаш учун кўпчиликнинг овози етарли. Шу ҳафта Европа Иттифоқи мамлакатлари вазирлари бундай умумевропа савдо тартиб-қоидалари лойиҳасини келишиб олди ва энди у Европарламентдан ўтиши керак.

Санкциялар орқали Кремлга иқтисодий босим ўтказиш билан параллел равишда, Европа Иттифоқи Украинани ҳарбий ва дипломатик қўллаб-қувватлашни кучайтиришга ҳаракат қилмоқда.

23 октябрь куни Европа Иттифоқининг Брюсселдаги саммитига Украина президенти Володимир Зеленский бориши керак.