Жаҳон | 18:51 / 28.09.2025
5225
3 дақиқада ўқилади

Минтақанинг беш президенти ҳам БМТда нутқ сўзлади – МО ҳафта ичида 

Шу ҳафта Ню Йоркда ўтаётган БМТ Бош ассамблеясининг 80-сессиясида Марказий Осиёнинг барча беш давлати — Қозоғистон, Ўзбекистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон президентлари чиқиш қилди. Уларнинг ҳаммаси “Умумий дебатлар” биринчи кунидаёқ нутқини тақдим этди. Ташаббуслар бир-бирига ўхшаш, сиёсий масъулият кўпроқ Қозоғистон ва Ўзбекистонда. 

Video thumbnail
{Yii::t(}
Ўтказиб юбориш 6s

Умумий мавзулар

Президентларнинг нутқларида бир нечта умумий жиҳатлар сезилди. Аввало ҳаммаси БМТ тизимида ислоҳот зарурлигини таъкидлади. Хусусан, Хавфсизлик Кенгашини кенгайтириш, унга Осиё, Африка ва Лотин Америкаси давлатларидан ҳам вакилларни киритиш кераклиги қайд этилди.

Яна бир катта мавзу — иқлим ўзгариши ва экология. Сув тақчиллиги, барқарор энергия, яшил технологияларни ривожлантириш ҳақида гапирилди. Шунингдек, барча раҳбарлар транспорт, савдо ва рақамли боғланиш масалаларини кўтарди. Минтақавий интеграция ва ҳамкорликни мустаҳкамлаш умумий мақсад сифатида намоён бўлди.

Ҳар бир давлатнинг урғуси

Шу билан бирга, ҳар бир давлат раҳбари ўзига хос мавзуларни ҳам олдинга сурди. Масалан, Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев БМТдаги ислоҳотларни кенгроқ тушунтириб, “ўрта кучлар” — яъни катта давлатлар ўртасида кўприк бўладиган мамлакатларнинг ролини кучайтириш ғоясини илгари сурди.

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев эса Марказий Осиёда минтақавий мулоқот ва интеграцияни ривожлантириш, транспорт йўллари ва инфратузилмаларни кенгайтиришга урғу берди.

Қирғизистон раҳбари Садир Жапаров замонавий технологиялар ҳақида гапирди. У сунъий интеллект ва рақамли инфратузилмаларни ривожлантириш ташаббусини қўллаб-қувватлади ва экологик муаммоларга эътибор қаратди.

Тожикистон президенти Имомали Раҳмон сув ресурслари ва экологик хавфсизликни асосий мавзу қилди. У минтақада сув тақчиллиги жиддий муаммога айланаётганини эслатиб, халқаро ҳамкорликни кучайтиришга чақирди.

Туркманистон раҳбари Сардор Бердимуҳаммедов эса энергия ва табиий газга оид ташаббусларни кўтарди. У минтақада транзит йўлларини кенгайтириш ва иқтисодий алоқаларни мустаҳкамлаш зарурлигини таъкидлади.

Умумий хулоса

Хуллас, Марказий Осиё президентлари БМТ минбаридан туриб бир-бирига яқин таклифларни илгари суришди: барқарорлик, иқлим, минтақавий ҳамкорлик ва БМТ ислоҳоти. Шу билан бирга, ҳар бири ўз мамлакатининг муҳим муаммоси ва устувор йўналишига урғу берди. Бу чиқишлар Марказий Осиё давлатларининг тобора фаолроқ глобал ўйинчига айланаётганидан далолат беради.

Тайёрлаган:  Шоҳрух Мажидов

Мавзуга оид