Иқтисодиёт | 16:40 / 06.09.2025
5645
4 дақиқада ўқилади

АҚШ меҳнат бозоридаги вазият кутилганидан анча ёмонроқ бўлиб чиқди

Август ойида иш ўринлари яратиш суръати кутилганидан кўра кескинроқ пасайиб, ишсизлик даражаси янада ошди. Бу меҳнат бозорининг сустлашаётганидан далолат бериб, Федерал захира фоиз ставкаларини янада агрессив тарзда пасайтириши кераклиги ҳақидаги кутилмаларни кучайтирди. Бунга сабаб – компаниялар божлар борасида ноаниқликдан хавотирда ва янги ходимлар ёллашдан тийилмоқда.

Фото: REUTERS

АҚШ Меҳнат вазирлиги маълумотларига кўра, августда қишлоқ хўжалигидан ташқари соҳаларда атиги 22 мингта янги иш ўрни яратилган. Июл ойидаги кўрсаткич эса қайта ҳисоб-китоблардан сўнг 73 мингтадан 79 мингтагача оширилди.

Reuters ўтказган сўровномага кўра, иқтисодчилар август ойида камида 75 мингта иш ўрни яратилишини кутганди. Ҳақиқий вазият эса бундан анча ёмонроқ бўлиб чиқди.

Ишсизлик даражаси эса июлдаги 4,2 фоиздан 4,3 фоизгача ошди – бу 2021 йил октябрдан кейинги энг ёмон кўрсаткич.

Бозор реакцияси:

  • Акциялар: S&P E-mini индекси 0,45 фоизга кўтарилди.
  • Облигациялар: АҚШнинг 10 йиллик давлат облигациялари рентабеллиги 10,6 базис пунктга пасайиб, 4,06 фоизни ташкил этди. 2 йиллик облигациялар рентабеллиги эса 12 пунктга тушиб, 3,472 фоизга етди.
  • Валюта бозори: АҚШ доллари индекси 0,64 фоизга заифлашиб, 97,61 даражасида савдога чиқди.

SimCorp инвестиция қарорларини тадқиқ қилиш бўйича бошқарувчи директори Мелисса Броуннинг айтишича, янги иш ўринлари сонининг кутилганидан паст бўлиши ва олдинги ойлар кўрсаткичларининг [қайта ҳисоб-китобдан кейин] паст чиқиши иқтисодиётнинг секинлашаётганини яққол кўрсатмоқда.

Иш ўринлари сонининг камайиши деярли барча тармоқларда кузатилмоқда. Бу эса ажабланарли эмас, чунки компаниялар божлар борасида ноаниқликдан хавотирда ва янги ходимлар ёллашни кечиктирмоқда.

Федерал резерв томонидан бир эмас, балки бир неча маротаба фоиз ставкаларини пасайтириш эҳтимоли ортиб бормоқда. Шу билан бирга, стагфляция хавфи ҳам сақланиб қолмоқда, чунки инфляция ҳануз жиддий муаммо бўлиб қолмоқда ва иқтисодий ўсишнинг секинлашуви уни жиловлай олмаяпти. Агар божлар қатъий жорий этилганда, нархлар бир маротабалик сакраш билан чегараланиши мумкин эди. Аммо улар “бўлди – бўлмади” шаклида давом этаётгани сабабли, инфляцияни юқори даражада ушлаб турадиган сурункали таъсир юзага келмоқда”, – дейди эксперт.

The Economic Times нашрининг ёзишича, Америка иқтисодиётидаги бу ҳолат президент Доналд Трампнинг агрессив савдо, иммиграция ва федерал ишдан бўшатиш сиёсати меҳнат бозорига таъсир қилгани сабабли юз бермоқда.

Ишсизлик даражаси қарийб тўрт йил ичида энг юқори даражага етди ва бу АҚШ меҳнат бозорининг турғунлигини кўрсатди. Август ойидаги иш ўринлари тўғрисидаги ҳисоботда июн-июл ойларидаги рақамлар ҳам қайта кўриб чиқилди; натижада АҚШ иқтисодиёти июнда 13 мингта иш жойини йўқотганини кўрсатди. Бу – 2020 йил декабр ойидан бери энг баланд ойлик йўқотиш бўлди.

Меҳнат бозори умуман секинлашмоқда. Иш ўринларининг камайиши, иш ҳақининг секин ўсиши ва иш қидиришнинг узоқ давом этиши секинлашув белгисидир. Бу йил бошланган ишга қабул қилиш суръати ноаниқлик туфайли пасайган”, – деди ManpowerGroup минтақавий президенти Гер Дойл CNN нашрига.

ClearBridge Investments компаниясининг иқтисодий ва бозор стратегияси раҳбари Жефф Шулзеннинг таъкидлашича, август ойида бўш иш ўринлари ҳисоботида иш берувчилар бор-йўғи 22 минг ишчини ёллагани кўрсатилган. “Иш ўринлари яратилиши секинлашишда давом этса, рецессия меҳнат бозори қўрқувини йўқота олмайди,” – деди у.

FwdBonds бош иқтисодчиси Кристофер Рапки жума куни чоп этилган шарҳида “Американинг улкан бандлик машинаси тўхтаб қолди”, деб ёзди.

Бир неча ойдан бери АҚШ меҳнат бозори ишдан чиқиб кетаётгани ҳақида огоҳлантирувчи белгилар мавжуд. Ўтган ойда иш ўринлари ҳақидаги ҳисобот эълон қилинганидан бир неча соат ўтгач, Трамп Меҳнат статистикаси бюросининг комиссари Эрика МакЭнтарферни ишдан бўшатган эди. Президент унинг ўрнига Меҳнат статистикаси бюросининг ашаддий танқидчиси, консерватив Heritage Foundation бош иқтисодчиси Э.Ж.Энтони номзодини илгари сурган – номзод Сенат тасдиғидан ўтиши керак.

Тайёрлаган:  Мадина Очилова

Мавзуга оид