Халқаро диний эркинлик бўйича АҚШ комиссияси ҳам Ўзбекистонни «алоҳида хавотирга молик давлатлар» рўйхатидан чиқарди

Комиссия ҳисоботида Ўзбекистон 2019 йил давомида диний соҳада амалга оширган ўзгаришлар эътироф этилиб, айниқса «Жаслиқ» қамоқхонасининг ёпилгани алоҳида таъкидлаб ўтилган.

«Ўзбекистон ҳукумати диний соҳага оид муаммоли қонунларни қайта кўриб чиқиши (ҳукумат шундай қилишни ваъда қилган) ва ҳибсда ушлаб турилганлар масаласини ҳал этиши зарурлигича қолаётганига қарамай, USCIRF сўнгги бир йилда кузатилган умидбахш ўзгаришларга асосланган ҳолда Давлат департаментига Ўзбекистонни «махсус кузатувдаги давлатлар» рўйхатига ўтказишни тавсия қилмоқда», – дейилади Халқаро диний эркинлик бўйича АҚШ комиссияси ҳисоботида.

Қайд этиш керак, АҚШ Давлат департаменти Ўзбекистонни «алоҳида хавотирга молик давлатлар» рўйхатидан 2018 йил декабрда чиқариб бўлган.

Бироқ USCIRF 2019 йил апрелида Давлат департаментининг бу қарорини маъқулламаган, Ўзбекистонни «қора рўйхат»га қайтаришни маслаҳат берганди.

Шунга қарамай, Комиссия тавсияси Давлат департаменти томонидан инобатга олинмаган, АҚШ ташқи сиёсат идораси 2019 йил декабрида Ўзбекистонни «алоҳида кузатувдаги давлатлар» тоифасида қолдирган эди.

Маълумот учун, Ўзбекистон Халқаро диний эркинлик бўйича АҚШ комиссиясининг йиллик ҳисоботларида 2005 йилдан буён «алоҳида хавотирга молик давлат» сифатида қайд этиб келинган.

2020 йилги ҳисоботда Ўзбекистон билан бирга Қозоғистон, Афғонистон ва Озарбойжон дохил жами 15та мамлакат «махсус кузатувдаги давлатлар» (суратда сариқ рангда), деб таснифланиши лозим, дея кўрсатилган. Туркия, Миср, Индонезия, Малайзия, Ироқ, Баҳрайн ҳамда бир нечта Африка давлатлари шулар жумласидан.

USCIRF 14та мамлакатни «Алоҳида хавотирга молик давлатлар» (суратда қизил рангда) деб ҳисоблайди. Хусусан: Тожикистон, Туркманистон, Россия, Хитой ва Эрон диний эркинликлар айниқса чекланган мамлакатлар деб малакаланган.

Халқаро диний эркинлик бўйича АҚШ комиссияси – Қўшма Штатлар федерал ҳукуматининг мустақил органи бўлиб, ҳайъат аъзоларидан иборат. Комиссия вакиллари дунё бўйича диний эркинлик билан боғлиқ вазиятни таҳлил қилиб, АҚШ президенти, Давлат департаменти ва Конгрессга сиёсий қарорлар қабул қилишда инобатга олишни кўзлаб тавсиялар киритади.