АҚШнинг Россияга қарши жиддий санкцияси, стратегик ядро кучларини синаган Путин ва турк ҳарбийларининг Ғазодаги ролига қарши Нетаняҳу – кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

АҚШнинг Россияга энг жиддий санкциялари

АҚШ 22 октябр куни Россиянинг йирик нефт компанияларига қарши санкциялар жорий қилди ва Россияни Украинадаги урушни тугатишга садоқатсизликда айблади. Янги санкциялар АҚШ президенти Доналд Трамп ва Россия президенти Владимир Путин ўртасидаги саммит режалари барбод бўлганидан бир кун ўтиб эълон қилинди.

АҚШ Молия вазирлиги маълум қилишича, санкциялар Россиянинг энг йирик икки компанияси — «Роснефт» ва «Лукойл»ни нишонга олган. Мақсад — Москванинг уруш машинасини молиялаштириш имкониятини заифлаштириш.

«Энди қон тўкишни тўхтатиш ва дарҳол сулҳ эълон қилиш вақти келди», — деди АҚШ молия вазири Скотт Бессент. Унинг сўзларидан сўнг нефт нархи бир баррел учун 2 доллардан ортиқ ошди.

Трамп шунингдек, Украинага узоқ масофали Tomahawk ракеталарини беришга ҳали тайёр эмаслигини билдирди. НАТО бош котиби Марк Рютте билан учрашувда у «уларни ишлатишни ўрганиш учун украиналикларга камида олти ой керак бўлади», деди.

«Ҳар сафар Владимир билан гаплашаман — суҳбатлар яхши ўтади, лекин натижа бўлмайди», деди у. — «Улар ҳеч қаёққа олиб бормайди». Санкциялар ҳақида эса у қисқа жавоб берди: «Бу тўғри вақт эди, шунчаки шундай ҳис қилдим», — деди Трамп.

Бу санкциялар АҚШ томонидан Россия энергетика секторига қарши уруш бошланганидан бери қўлланган энг муҳим чоралар бўлди. Мутахассислар санкциялар ижроси ва назорати уларнинг самарадорлигини белгилашини таъкидламоқда.

Европа Иттифоқи мамлакатлари ҳам чоршанба куни Россияга қарши 19-санкциялар пакетини маъқуллади, у Россиядан суюқ табиий газ импортини тақиқлашни ўз ичига олади.

Россия стратегик ядро кучларини жалб этган ҳолда машғулот ўтказди

Россия президенти Владимир Путин 22 октябр куни мамлакатнинг ядро кучларини бошқариш бўйича режалаштирилган машғулот ўтказилганини маълум қилди.

«Россия Федерацияси Қуролли Кучларининг Олий Бош қўмондони раҳбарлигида стратегик ядро кучларининг ер, денгиз ва ҳаво қисмларини жалб этган ҳолда машғулот ўтказилди», дейилади Кремл баёнотида.

Баёнотда айтилишича, машғулот давомида қитъалараро баллистик ракеталар ҳамда ҳаво базасидан учириладиган қанотли ракеталарнинг амалий синовлари ўтказилган.

Хусусан, Камчаткадаги Кура полигонига Ярс қитъалараро баллистик ракетаси учирилди. Баренс денгизи акваториясидан эса атом сувости ракета крейсеридан Синева баллистик ракетаси учирилди. Шунингдек, узоқ масофали Ту-95МС самолётлари ҳаво базасидан қанотли ракеталар учириш амалиётида иштирок этди.

Амалий учиришларни бошқариш Мудофаа бошқарувининг Миллий марказидан амалга оширилган. Хабарга кўра, машғулот давомида барча вазифалар муваффақиятли бажарилган.

Россия Қуролли Кучлари Бош штаби раҳбари Валерий Герасимов машғулотларда «ядро қуролини қўллашга рухсат бериш тартибини бажариш бўйича ҳаракатлар ишлаб чиқилишини» айтган.

Нетаняҳу Туркия кучларининг Ғазодаги ролига қарши

Қуддусда АҚШ вице-президенти Ж.Д. Вэнс билан биргаликда чиқиш қилган Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу Ғазо урушдан кейинги «кунлар»да хавфсизликни ким таъминлаши масаласи муҳокама қилинганини айтди.

Туркия кучларининг Ғазода иштирок этиши ҳақидаги саволга жавобан Нетаняҳу кулимсираб: «бу борада менинг жуда қатъий фикрим бор. У нима эканини тахмин қиласизми?» — деди.

Туркия томони ҳозирча ҳолатга изоҳ бермади. Вэнс эса сешанба куни «Туркия конструктив рол ўйнаши мумкин», аммо «Вашингтон Исроилга ўз ҳудудида чет эл қўшинларини қабул қилишни мажбурламайди», деган эди.

НАТО аъзоси Туркия ва Исроил ўртасидаги аввалги муносабатлар Ғазо уруши чоғида кескин ёмонлашди. Президент Ражаб Тоййиб Эрдўған Исроилнинг Ғазо ва минтақадаги ҳужумларини қаттиқ танқид қилди, Сурия эса икки давлат ўртасидаги рақобат майдонига айланди.

Туркия ҲАМАСни Трамп режимини қабул қилишга кўндирган мамлакатлардан бири бўлган ва халқаро кузатув миссиясида иштирок этишга тайёрлигини билдирган. Анқаранинг айтишича, унинг қуролли кучлари заруратга қараб ҳарбий ёки фуқаролик миссиясида хизмат қилиши мумкин.

Трамп ўтган ҳафта Исроил парламентида чиқиш қилиб, уруш тугаганини эълон қилганидан бери АҚШнинг бир нечта юқори мартабали расмийлари Исроилга ташриф буюрмоқда. АҚШ расмийлари бу ташрифлар сулҳ жараёнини ҳаракатда ушлаб туриш учун мўлжалланганини айтмоқда.

Вэнс эса сешанба куни «Трампнинг сулҳ режаси кутилганидан яхшироқ кетмоқда», деб айтган эди. «Бу осон эмас, лекин мен ишонаман: бу сулҳ сақланади ва бутун Яқин Шарқда яхшироқ келажак қуришимиз мумкин», деди у.

Аммо сулҳ ҳали ҳам мўрт: гаровдагилар жасадларини қайтариш суръати, ёрдам киргизиш ва чегараларни очиш борасида кескин тортишувлар давом этмоқда. Ғазо соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, сулҳ бошланганидан бери Исроил кучлари 88 нафар фаластинликни, жумладан, тинч фуқароларни ўлдирган. Ўтган ҳафта охирида эса Исроил 2 нафар аскари ўлдирилганини билдирди.

Хитой дунёдаги энг тезкор поездни синамоқда

Хитойда дунёдаги энг тез ҳаракатланувчи электропоезд — CR450 — синов рейсларини бошлади. У ҳозирда Шанҳай–Чунцин–Чэнду йўналишида юқори тезликдаги темирйўл линиясида эксплуатацион синовлардан ўтказилмоқда.

CR450 прототипи ўтган йил охирида илк бор релсга чиққанидан бери қатъий, узлуксиз синовлардан ўтмоқда. Барча асосий техник кўрсаткичлар, жумладан, соатига 450 км/соатгача максимал тезлик бўйича муваффақиятли натижалар қайд этилгандан сўнг, кейинги босқичда 600 минг километр масофада узлуксиз ҳаракат синови ўтказилади. Шундан кейингина поездга тижорат йўловчи ташувларига рухсат берилади.

Рекорд тезликка қандай эришилди? Мутахассислар натижа асосан, аэродинамик ва конструктив такомиллаштиришлар ҳисобига қўлга киритилганини таъкидламоқда. Масалан, олд қисм 12,5 метрдан 15 метргача узайтирилди — бу ҳаво қаршилигини сезиларли камайтиради.

Шунингдек, умумий ҳаво қаршилиги 22 фоизга қисқартирилди. Бунга бир қатор муҳандислик ечимлари сабаб: вагон остидаги қисмлар тўлиқ ёпилди, пастки панеллар ҳаво оқимини тартиблайди — бу жиҳатдан поезд автоспорт болидларини эслатади. Шу билан бирга, поезднинг баландлиги 20 см га, оғирлиги эса 50 тоннагача қисқартирилган.

Туркия ва Қатар келишувлари

Туркия разведка раҳбари Иброҳим Калин ва ташқи ишлар вазири Ҳакан Фидан сешанба кечаси Доҳада ҲАМАС расмийлари билан учрашди. Бу учрашув Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған ва Қатар амири Шайх Тамим бин Ҳамад ўртасидаги музокаралардан бир кун олдин бўлиб ўтди.

Дипломатларнинг айтишича, сулҳ «ниҳоятда нозик босқич»га кирган. ҲАМАСнинг сиёсий келажаги ёки Ғазода халқаро кузатув кучи тузиш масаласи муҳокама қилинганми деган саволга жавобан, турк расмийларидан бири:

«Бу борада ҳали аниқ қарорлар қабул қилинган эмас», — деди. Унинг сўзларига кўра, бу масалалар «жараён давомида Исроил ва АҚШ позициясига боғлиқ бўлади».

Эрдўған аввалроқ Туркия армияси Ғазода халқаро кучлар қаторида иштирок этишга тайёрлигини билдирганди. Ғазо бўйича музокаралардан ташқари, Эрдўған ва Ал-Соний мудофаа соҳасидаги ҳамкорликни ўз ичига олган бир нечта келишувларни имзолади.

Учрашувдан аввал турк хавфсизлик манбаси Анқара Қатарнинг фойдаланилган «Eurofighter Typhoon» қирувчи самолётларининг бир қисмини сотиб олишни истаётганини айтганди. Эксперт Кригнинг фикрича, бу битим «жуда тез амалга ошиши мумкин» ва «тахминан 12 та самолёт»ни ўз ичига олади:

Туркия расмийларининг таъкидлашича, «мудофаа саноати бўйича ҳамкорлик келишуви тафсилотлари яқин кунларда аниқлаштирилади».