АҚШ Эроннинг нефт саноатини борган сари кўпроқ исканжага олмоқда

Сўнгги ойларда АҚШ Эроннинг нефт танкерларини санкциялар рўйхатига киритиб, Эрон нефтининг асосий харидори бўлган Хитойга етказилишига тўсқинлик қилишга уринмоқда. Натижада Эроннинг кунлик нефт экспорти 1,3 миллион баррелгача тушиб кетди, бу – аввалги сотув ҳажмларидан кескин камайишни англатади.

АҚШ нафақат Эрон танкерларини, балки уларга хизмат кўрсатувчи Хитой портларини ҳам нишонга олмоқда. Натижада Хитойдаги кўплаб нефтни қайта ишловчи корхоналар арзон Эрон нефтидан воз кечишга мажбур бўлди.

Санкцияларни четлаб ўтиш жуда қийин бўлмоқда. “Соядаги флот” деб аталувчи нефт ташувчи танкерлар ҳозирда Россия томонидан фаол ишлатилаётгани учун Эронда бундай имконият кам. Санкцияга учраган танкер ўрнига бошқасидан фойдаланишга ўтиш жараёни ҳам кўп вақтни талаб этади, бу эса Эронни нефт савдосида янада заифлаштириб қўймоқда.

Санкцияларнинг кучайиши, бошқа томондан, минтақавий хавфсизликка таҳдид уйғотиши мумкин. Эрон бунга жавобан жаҳон нефт савдосида муҳим ўрин тутадиган Ҳурмуз бўғозини ёпиб қўйиши эҳтимоли бор. Лекин бу ўта хатарли қадам бўлиб, жаҳон энергетика бозорини издан чиқариши ва АҚШ томонидан кескин ҳарбий жавобга олиб келиши мумкин.

The Economist'нинг ёзишича, АҚШ Эронга максимал босим ўтказишга ҳаракат қилмоқда, лекин бу сиёсат хатарсиз эмас. Қарама-қаршиликлар Яқин Шарқдаги вазиятни янада беқарорлаштириши ва глобал хавфсизликка таъсир кўрсатиши мумкин.