Трамп Украинага «Томагавк» етказиш масаласини кўриб чиқмаяпти

АҚШ президенти Доналд Трамп ҳозирги босқичда Украинага узоқ масофали Tomahawk («Томагавк») ракеталарини бериш имконини кўриб чиқмаётганини тасдиқлади. Оқ уй раҳбари 2 ноябр куни Air Force One бортида берган жавобида бундай етказиб бериш эҳтимоли ҳақида сўралганда: «Йўқ», — деди.

31 октябр куни CNN эслатганидек, Трамп октябр ойида Украина президенти Володимир Зеленский билан ўтган тушлик пайтида Киевга «Томагавк» бермасликни маъқул кўришини, чунки бу ракеталар АҚШ муҳофазаси учун кераклигини айтган эди. Журналистлар таъкидлашича, Пентагон октябр ойи бошида — Америка захиралари етарлилигини баҳолаб, ракеталарни Киевга беришга розилик билдирган, ва уларни топшириш учун фақат президентнинг сиёсий қарори керак бўлган.

Air Force One бортида 2 ноябр куни Америка раҳбари АҚШ ҳарбийларини Нигерияга юбориш ёки у ерга авиазарбалар уюштириш истиқболлари ҳақида ҳам фикр билдирди. Қуруқлик операцияси ҳақида гапирар экан, Трамп: «Эҳтимол. Мен бошқа нарсаларни ҳам назарда тутяпман. Кўп нарсаларни кўзда тутяпман», — деди. «Нигерияда насронийларни мисли кўрилмаган миқдорда ўлдиришяпти… Улар насронийларни ўлдиришяпти ва бу жуда катта миқёсда. Биз бунга йўл қўймаймиз», — дея унинг сўзларини келтирди Reuters.

Бундан олдин, 1 ноябр куни, Трамп агар «Нигерия ҳукумати насронийларнинг ўлдирилишига йўл қўйишда давом этса», АҚШ қуролли кучларини Нигерияга юбориш билан таҳдид қилганди. У бу ҳақда Truth Social ижтимоий тармоғида ёзган: бундай ҳолда «АҚШ Нигерияга ҳар қандай ёрдам ва қўллаб-қувватлашни дарҳол тўхтатади» ва «жуда эҳтимол», бу мамлакатга ўз кучларини киритиб, «бундай даҳшатли жиноятларни амалга ошираётган террорчиларни бутунлай йўқ қилади». Трамп, шунингдек, ҳарбий идорага «эҳтимолий ҳаракатларга тайёргарлик кўриш»ни аллақачон буюрганини қўшимча қилди.

Унинг сўзларига Пентагон раҳбари Пит Хегсет жавоб қайтарди: «Нигерияда — ва бошқа исталган мамлакатда — бегуноҳ насронийларнинг ўлдирилиши дарҳол тўхташи керак. “Уруш вазирлиги” ҳаракатларга тайёргарлик кўрмоқда. Ё Нигерия ҳукумати насронийларни ҳимоя қилади, ёки биз бу даҳшатли жиноятларни қилаётган террорчиларни йўқ қиламиз», — деб ёзди у X’да.

Нигерия президенти Бола Тинубу эса 1 ноябр куни X’да: «Нигерияни бошқа динларга тоқатсиз деб таърифлаш — бизнинг миллий реаллигимизга мос келмайди», — деб ёзди. «Виждон ва дин эркинлиги, бағрикенглик — умумий ўзлигимиз тамал тошлари бўлиб келган ва шундай бўлиб қолади», — деди у.

Нигериянинг шимолида асосан мусулмонлар, жанубида эса асосан насронийлар яшайди — икки конфессия аҳолиси тахминан баробар. Мамлакатнинг шимолий-шарқида «Боко Ҳарам» террористик гуруҳи фаолият юритади, 2009 йилдан бери унинг ҳаракатлари 35 мингдан ортиқ қурбонга олиб келган, икки миллиондан зиёд киши эса ички қочқинга айланди.

Марказий Нигерияда эса асосан мусулмон бўлган чўпонлар кўп марта асосан насроний бўлган деҳқонлар билан тўқнаш келган. AFP таъкидлаганидек, бу можаро, умуман олганда, ер ресурсларидан фойдаланишга доир рақобат билан боғлиқ.