Трамп Зеленскийдан “бироз ранжигани”ни айтди

Украинага Россиянинг Украинага қарши урушида тинчликка эришишга қаратилган АҚШнинг сўнгги таклифи “ёқади”, аммо мамлакат президенти Володимир Зеленский ҳали у билан танишиб чиқмаган. Бу ҳақда АҚШ президенти Доналд Трамп 7 декабр, якшанба куни Вашингтонда Кеннеди маркази мукофотларини топшириш маросими доирасида журналистлар саволларига жавоб берар экан маълум қилди.

“Ўтган ҳафтадаги музокаралардан кейин биз президент (РФ президенти Владимир — таҳр.) Путин билан ҳам, Украина раҳбарлари, жумладан президент (Украина президенти Володимир — таҳр.) Зеленский билан ҳам гаплашдик. Ва айтишим керакки, президент Зеленский ҳали (сўнгги тинчлик — таҳр.) таклифини ўқиб чиқмаганидан бироз ранжиганман, бу — бир неча соат олдинги ҳолат”, — деди Трамп. Журналистлар билан мулоқотни акс эттирувчи видеоролик Оқ уйнинг YouTube-каналида эълон қилинди.

“Унинг одамларига (Украина президенти Володимир Зеленскийнинг атрофидагиларга — таҳр.) бу (тинчлик таклифи — таҳр.) жуда ёқяпти, лекин у уни ўқимаган. Россия унга рози. Биласизми, агар ўйлаб кўрсак, Россия бутун мамлакатни қўлга киритишни маъқул кўрарди. Лекин, Россия (бу режага) рози. Бироқ Зеленский унга розими-йўқми, шу борада ишончим комил эмас”, — дея қўшимча қилди Трамп. У “унинг одамлари” деганда Зеленский делегациясини назарда тутяптими ёки Украина халқиними, буни аниқлаштирмади.

Бу орада Володимир Зеленский 7 декабр куни кечқурун ўзининг Telegram-каналида АҚШ президентининг махсус вакили Стивен Уиткофф ва Трампнинг куёви Жаред Кушнер билан ўтган телефон суҳбати ҳақида сўзлаб берди. “Америка элчилари Украинанинг асосий позицияларини яхши билади ва суҳбат конструктив бўлди, аммо осон кечмади”, — дея таъкидлади Украина раҳбари.

Зеленскийнинг айтишича, Майамидаги музокараларда Украина делегациясини ифодалаган Украина Миллий хавфсизлик ва мудофаа кенгаши котиби Рустем Умеров ва Украина Қуролли кучлари Бош штаби бошлиғи Андрей Гнатов уни натижалар ҳақида маълумот билан таништиради, шундан сўнг у Брюссел ва Лондондаги учрашувларда Европа етакчилари билан гаплашишни режалаштирган.

Бундан аввал, 6 декабр куни, АҚШ президентининг Украина бўйича махсус вакили Кит Келлог Украинадаги урушни тўхтатиш бўйича келишув “чиндан ҳам имзоланишига жуда яқин” эканини айтган, унинг тақдири эса икки асосий масалани ҳал этишга боғлиқлигини таъкидлаган: Донбасснинг келажаги ва Запорижжя атом электростанцияси (ЗАЭС). “Агар шу икки масалани ҳал қила олсак, қолган ҳамма нарса нисбатан осон ҳал бўлади, деб ўйлайман”, — деган эди Келлог.

Reuters агентлиги маълумотларига кўра, бугунги кунга келиб, Россия Украина ҳудудининг 19,2 фоизини назорат қилмоқда. Бунинг ичига Қрим, Луханск вилоятининг барча ҳудуди, Донецк вилоятининг 80 фоизидан ортиқ қисми, Херсон ва Запорижжя вилоятларининг тахминан 75 фоизи, шунингдек Харкив, Суми, Миколайив ва Днипропетровск вилоятларининг айрим ҳудудлари киради.

АҚШнинг дастлабки таклифларига кўра, ЗАЭСда иш қайта тикланиши, у эса Атом энергияси халқаро агентлиги (АЭХА) назорати остида бўлиши керак. Станцияда ишлаб чиқарилган электр энергияси эса Россия ва Украина ўртасида тақсимланиши назарда тутилган.

Кутилишича, 8 декабр куни Германия, Франция ва Буюк Британия етакчилари Лондонда учрашиб, Майамида Украина ва АҚШ делегациялари ўртасида ўтган музокаралар натижалари асосида Украинада тинчликка эришиш бўйича кейинги қадамларни мувофиқлаштиради.