Гўшт нимаси билан хавфли?

Гўштни кўп истеъмол қилувчилар ўз соғлиғига зиён етказиши мумкин экан. Нима учун дейсизми? "Лайфхакер" гўштнинг зарари ҳақидаги маълумотлари билан бўлишди.

Гўшт саратон ривожи хавфини оширади

Инсон учун энг хавфли гўшт - бу сут эмизувчиларнинг, масалан, мол ва қўй гўшти ҳисобланади. Кўп тадқиқотларга кўра, инсон қанча кўп қизил гўшт истеъмол қилса, саратоннинг баъзи турлари (масалан, ичак, ошқозон ости бези ва простата саратони) ривожи эҳтимоли шунча юқори бўлади.

Қайта ишланган гўшт (тузланган, дудланган, консерваланган) ундан-да хавфли. Ҳар 50 г қайта ишланган гўшт ичаклар саратони ривожини 18 фоизга оширади.

Агар гўшт узоқ ёки юқори ҳароратда тайёрланса (товада қовурилса), касаллик ортириш имкони янада юқори бўлади. Бундай қайта ишлаш жараёнида маҳсулотда кўкрак бези, простата, жигар, тери, ўпка ва бошқа органлар саратони ривожига олиб келувчи зарарли моддалар ҳосил бўлади.

Юрак-қон томир касалликларига олиб келади

Гўштда трансёғлар — юрак-қон томир касалликларига олиб келувчи хавфли ёғлар мавжуд. Ёғли гўшт қовурилса, унинг юракка зиёни янада кучаяди. Қизил гўшт истеъмолини кунига 70 г'гача камайтирилса, саломатликка зарар қилмайди.

Гўшт диабетни келтириб чиқариши мумкин

Биринчи турдаги диабетнинг олдини олишнинг деярли иложи йўқ, лекин иккинчи турдаги диабет ривожи эҳтимолини пасайтириш мумкин. Вегетарианлар мунтазам равишда қизил гўшт истеъмол қилувчиларга нисбатан бу касалликдан икки карра кам азият чекишади.

Буйраклар учун зиён

Диабет ва юқори қон босими буйрак етишмовчилигига кўп сабаб бўлади. Бироқ гўштни ҳаддан зиёд кўп истеъмол қилиш ҳам шунга олиб келиши мумкин, дея ишонч билдиришмоқда олимлар. Шундай бўлса-да, сут ва тухум каби маҳсулотларда бундай таъсир кузатилмайди.

Ичак касалликларига сабаб бўлади

Қизил гўшт дивертикулит, яъни ичак шамоллаши ривожига ҳам ўз "ҳиссаси"ни қўшади. Гўштхўрларда диверкулит юзага келиш хавфи бошқаларга нисбатан 58 фоизга юқори бўлади.

Гўшт зарарини қандай камайтириш мумкин?

Меъёрида овқатланиш

Қўрқиб кетдингизми? Вегетарианлар қаторига қўшилишга шошилманг. Уларнинг таомномаси ҳам камчиликлардан холи эмас. Агар ҳафтасига 500 г'дан ортиқ бўлмаган тайёрланган қизил гўшт истеъмол қилинса, саратон ва бошқа касалликлар ривожи хавфи у қадар ошмайди.

Гўштнинг муайян турларини танланг

Темир моддаси камроқ бўлса-да, вақти-вақти билан парранда гўшти ва балиқ истеъмол қилиш ҳам фойдадан холи бўлмайди. Агар қизил гўшт ейилса, имкон қадар ёғи камроғини истеъмол қилиш мақсадга мувофиқдир: бу кўпинча иккинчи турдаги диабетни келтириб чиқарувчи юрак хуружи ва ортиқча вазн хавфини камайтиради. 

Тўғри тайёрланг

Гўштни печда пишириш, қайнатиш ёки буғда тайёрлашга ҳаракат қилинг. Шунда у кўпроқ витаминларни ўзида сақлаб қолади ва зарарли моддалар ҳосил бўлишига олиб келмайди.

Гўшт маҳсулотларидан воз кечинг

Колбаса, бекон, сосискалар ҳақида мутлақо унутганингиз яхши. Уларнинг деярли ҳеч қандай фойдаси йўқ, боз устига,  бу маҳсулотларнинг ҳатто кичик порциялари ҳам саратон хавфини оширади. Гап шундаки, гўштни қайта ишлаш жараёнида унда канцерогенлар, яъни ҳужайраларга зиён етказадиган моддалар ҳосил бўлади. Айнан шу нарса ўсимталарнинг ҳосил бўлишига олиб келади.