Жаҳон | 15:26 / 06.02.2025
2002
3 дақиқада ўқилади

АҚШ Сбербанкни MH17 иши бўйича судга тортишга рухсат берди

Россиянинг энг йирик банки - Сбербанк «ДХР» жангчиларини молиялаштирган ва шунинг учун уларнинг шериги деб ҳисобланиши мумкин, деди америкалик судя.

Фото: Maksim Konstantinov/Russian Look/picture alliance

Россия Сбербанки ўзини «Донецк халқ республикаси» (ДХР) деб эълон қилган жангчиларни молиялаштирган ва шунинг учун уни уларнинг шериги деб ҳисоблаш мумкин, Россия давлат банки мақоми унга суверен иммунитет ҳуқуқини бермайди. Бу қарор 4 феврал, сешанба куни АҚШда судя Жозеф Бянко томонидан 2014 йилда Донбассда Malaysia Airlines авиаҳалокатида ҳалок бўлган америкаликнинг оиласига Россия энг йирик банкини жиноий жавобгарликка тортишга рухсат бериш мақсадида эълон қилинди.

Сбербанкка қарши даъво 2019 йил апрел ойида Куинн Шансманнинг оиласи томонидан қўзғатилган, у вафот этган пайтда 18 ёшда эди. У Malaysian Airlines компаниясининг MH17 рейси билан Амстердамдан Куала-Лумпурга учаётган бўлган. Оила банкни 2014 йилда россияпараст айирмачилар томонидан яратилган «ДХР» деб аталмиш ҳудуд жангчиларига хайрия қилиш учун АҚШ банк тизимидан фойдаланганликда айблади.

Сбербанк бу давлат ташкилоти эканлигини ва бошқа мамлакатларда судга даъво қилиниши мумкин эмаслигини таъкидлаб, даъвога қарши чиқди. Аммо Манхэттендаги 2-апелляция судининг уч судяси бу ишда суверен дахлсизлик Сбербанкка тааллуқли эмас деган қарорга келди.

Иммунитетнинг йўқлиги

Жозеф Бянко қарорда тушунтирганидек, Сбербанк томонидан амалга оширилган пул ўтказмалари «одатий тижорат фаолияти» бўлган ва шунинг учун Хорижий давлатларнинг иммунитетлари тўғрисидаги қонун (FSIA) ҳимоясига кирмайди. Шундай қилиб, Сбербанк АҚШ банк тизими орқали Украинада террорчи деб топилган ва АҚШда санкцияларга дучор бўлган ташкилот фойдасига тижорат операцияларини амалга оширди.

Шансманлар оиласи судга даъво киритганидан бир йил ўтмай, 2020 йил бошида Россия ҳукумати Россия банкидан Сбербанк акцияларининг назорат пакетини сотиб олиш учун Миллий фаровонлик жамғармаси маблағларидан фойдаланган. Сбербанк судда давлат ташкилоти ёки агенти сифатида бошқа юрисдикцияга тегишли эмаслигини таъкидлади. Сбербанк, шунингдек, АҚШнинг Терроризм билан курашиш тўғрисидаги қонуни банк давлат назорати остида бўлганидан қатъи назар, иммунитетни таъминлашини ва тижорат фаолияти истиснолар учун истисно бермаслигини таъкидлади.

Аммо судя Жозеф Бянконинг таъкидлашича, FSIA фуқаролик ишлари бўйича суверен иммунитет масаласини тўлиқ кўриб чиқади ("Шансманлар Сбербанкка қарши" иши каби) ва унинг қоидалари терроризмга қарши қонун томонидан бекор қилинмаган. Агар Сбербанкнинг позицияси қабул қилинса, бу АҚШ Конгрессининг фуқаровий даъвогарларга АҚШга қарши террорчилик фаолиятида иштирок этган хорижликларга моддий ёрдам кўрсатувчи ташкилотларга нисбатан судга даъво киритиш учун имкон қадар кенг ҳуқуқий асос бериш ниятини инкор этади, деди Бянко.

Мавзуга оид