Жиддадаги музокаралар, Покистонда гаровга олинган поезд ва Трампдан Канадага янги таҳдидлар — кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеалар ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномамизда таништирамиз.

Исроил Сурияга авиаҳужум уюштирди

Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари Суриянинг Даръа вилоятидаги ҳарбий позицияларга ҳаво зарбалари берди. Ҳужум 12-бригада жойлашган Изра шаҳри ва 89-полкнинг артиллерия баталйони жойлашган Жабаб маҳалласида амалга оширилган.

Исроил телеканали Channel 14 ҳаво зарбаларини тасдиқлаб, ҳужумда қурол-аслаҳа омборлари, радиолокация тизимлари, танклар ва артиллерия нишонга олинганини маълум қилди.

Сурияда Башар Асад режими қулаганидан сўнг, Исроил Жўлан тепаликларидаги буфер ҳудудни эгаллаб, 1974 йилги келишувни бузган. Охирги ойларда Исроил авиацияси Суриядаги ҳарбий объектларга бир неча юзлаб зарбалар берган.

Куни кеча мамлакат шимолий шарқида курдлар билан келишув имзолаган Суриянинг янги ҳукумати друзлар истиқомат қиладиган ас-Сувайда вилоятида маҳаллий етакчилар ва аҳоли билан минтақани давлат институтларига қўшиш борасида келишувга эришган.

Ҳужжатга кўра, Сувайданинг кучишлатар тизими Сурия ички ишлар вазирлиги тузилмасига интеграция қилинади.

Келишув имзолангач, Сурия друзлари вилоят маъмурияти биноси устида Суриянинг янги байроғини кўтариб, мамлакат бирлигини қўллаб-қувватлашди.

Покистонда жангарилар 450 йўловчини гаровга олди

Покистоннинг Балужистон вилоятида «Балужистон озодлик армияси» жангарилари йўловчи поездини ўққа тутиб, уни тўхтатиб қолди.

Ҳужум натижасида поезд машинисти яраланган, 450 дан ортиқ йўловчи эса гаровга олинган.

Маълумотларга кўра, жангарилар темирйўлни портлатиб, поездни Сиби туманида тўхтатиб, назоратга олган. Отишма содир бўлган жойда полиция кучлари тўпланган, яқин атрофдаги шифохоналарда фавқулодда ҳолат эълон қилинган.

«Балужистон озодлик армияси» 1970-йилларда ташкил топган ва Покистон, АҚШ, Буюк Британия, Евроиттифоқ ҳамда Хитойда террорчи гуруҳ сифатида тан олинган. Жангари гуруҳ томонидан минтақада бундай ҳужумлар аввал ҳам бир неча бор марта амалга оширилган.

Жиддада АҚШ ва Украина музокаралари ўтказилди

АҚШ ва Украина делегациялари Доналд Трамп ва Володимир Зеленский ўртасидаги даҳанакаи жангдан сўнг илк бор музокара ўтказди. Украина унда АҚШнинг тинчлик ўрнатилишига доир таклифини қабул қилишга тайёр эканини маълум қилган.

Зеленский АҚШ билан муносабатларни тиклашни ва ҳаво ҳамда денгизда вақтинчалик отишкесимни таклиф қилиб, Россиянинг тинчликка тайёрлигини синовдан ўтказишни истамоқда. Вашингтон эса Киевга босим ўтказиб, ҳарбий ва разведка ёрдамини тиклаш учун маълум бир ён беришлар талаб қилган.

АҚШ ва Украина делегацияларининг музокараларида қуйидаги асосий натижаларга эришилган:

АҚШ разведка маълумотлари алмашишдаги танаффусни зудлик билан бекор қилади ва Украинанинг хавфсизлиги бўйича ёрдамни қайта тиклайди.

Томонлар Украинадаги нодир минерал ресурсларни ўзлаштириш бўйича кенг қамровли битимни имкон қадар тезроқ тузишга келишиб олди.

Иккала делегация барқарор тинчликка эришиш мақсадида музокараларни зудлик билан бошлашга келишди.

Украина, АҚШнинг зудлик билан вақтинчалик ўт очишни тўхтатиш тартибини 30 кун муддатга жорий этиш таклифини қабул қилишга тайёр эканини билдирди. Ушбу муддат икки томоннинг розилиги билан узайтирилиши мумкин. АҚШ Россияга тинчликка эришишда унинг томонидан ўзаро ҳаракатлар ҳал қилувчи омил эканини етказиб қўйишни режалаштирмоқда.

«Украинада тинчлик масаласи бўйича тўп энди Россия томонида. Яқин вақт ичида биз улар билан бу ҳақда гаплашамиз», — деди АҚШ давлат котиби Рубио. Бу орада Трамп Зеленскийни яна Оқ уйга таклиф қилишини билдирди.

Энди АҚШ томони бугун Жиддада Россия вакиллари билан музокара ўтказишади.

Қайд этиб ўтиш керакки, Европа Иттифоқи ва Хитой Саудия Арабистонида бўлиб ўтган музокараларда ўртага ташланган Украинада тинчлик ўрнатиш таклифини қўллаб-қувватлаган.

Украина сулҳ учун уч шарт қўйди

Украина президенти офиси раҳбари Андрей Ермак тинчлик учун Европа ва АҚШдан уч муҳим шарт талаб қилди. Унинг таъкидлашича, бу шартлар бажарилсагина Украинада узоқ муддатли тинчликка эришиш мумкин.

Биринчи навбатда, Украинага хавфсизлик кафолатлари берилиши лозим. Бу келишувга ишончни таъминлайди. Иккинчидан, Европа Россияга нисбатан санкцияларни кучайтириши ва кенгайтириши керак. Учинчидан, Европа Россиянинг музлатилган активларини назоратга олиб, Украинани молиявий қўллаб-қувватлаши зарур.

Ермакнинг таъкидлашича, Европа Иттифоқи Москва агрессиясини жиддий қабул қилиши керак ва Брюсселда ўтган музокаралар бу масалада катта натижа бериши мумкин.

Илон Маск киберҳужумда Украинани айблади

Илон Маскнинг айтишича, X ижтимоий тармоғига қилинган сўнгги кибератаканинг IP-манзиллари Украинада рўйхатдан ўтган. У бу ҳақда Fox News’га берган интервьюсида маълум қилди.

«Биз нима рўй берганини аниқ билмаймиз. Бироқ X тизимини ишдан чиқаришга қаратилган кенг кўламли киберҳужум уюштирилди ва ҳужумчиларнинг IP манзиллари Украина ҳудудига тегишли», – деган Маск.

10 март куни X платформаси кенг кўламли DDoS-ҳужумга учраган. Маскнинг сўзларига кўра, ижтимоий тармоқ ҳар куни ҳужумларга дуч келади, лекин бу гал ресурслар миқёси жуда катта бўлган. У бунинг ортида йирик гуруҳ ёки давлат турган бўлиши мумкинлигини таъкидлади.

Шу билан бирга, Dark Storm Team фаластинпараст ҳакерлар гуруҳи ушбу ҳужум учун жавобгарликни ўз зиммасига олганини эълон қилди. Улар буни Ғазода давом этаётган низога жавоб сифатида амалга оширганини маълум қилди.

Трампдан Канадага яна таҳдид

АҚШ президенти Доналд Трамп Канадага нисбатан янги тарифлар жорий қилиш билан таҳдид қилди. Унинг таъкидлашича, агар Канада 2 апрелга қадар АҚШга қарши божхона тўловларини бекор қилмаса, у Канадада ишлаб чиқарилган автомобилларга тўловларни кескин оширади ва Канадада автосаноатни тўхтатади.

Трампнинг бу баёноти Онтарио провинциясининг АҚШга экспорт қилинадиган электр энергиясига 25 фоизлик бож жорий қилиш қарорига жавоб сифатида билдирилган.

«Биз Канадани йилига 200 млрд доллардан зиёдроққа субсидиялаймиз. Нега? Бу ортиқ давом этиши мумкин эмас. Бунга ягона мантиқий тушунтириш Канада бизнинг 51-штатимиз эканлигидир», деган Трамп.

Трамп, шунингдек, Канаданинг металл ва сут маҳсулотларига жорий қилган тарифларини бекор қилишни талаб қилди. У, агар талаблари бажарилмаса, Канадага экспорт қилинадиган металларга тарифни 50 фоизга оширишини ва Миллий фавқулодда ҳолат эълон қилишини билдирди.

АҚШда нолегал мигрантлар учун янги илова

АҚШ божхона ва чегара хизмати (CBP) «CBP Home» номли янги мобил иловани ишга туширди. Бу илова ноқонуний мигрантларга ҳибсга олинмасдан, «ўз-ўзини депортация қилиш» имконини беради.

Миллий хавфсизлик вазири Кристи Ноэмнинг таъкидлашича, мигрантлар агар ушбу хизматдан фойдаланса, келажакда қонуний равишда АҚШга кириш имкониятига эга бўлади. «Агар улар буни қилмасалар, биз уларни топамиз, депортация қиламиз ва улар ҳеч қачон АҚШга қайтиб келолмайди», — деди у.

«CBP Home» илгари Жо Байден маъмурияти томонидан жорий қилинган «CBP One» иловасининг ўрнига иш бошлайди. Байден давридаги илова мигрантларга Мексикадан расмий суҳбатга ёзилиш имконини берган эди. Трамп президентликка қайтганидан сўнг у иловани ёпиб, барча режалаштирилган суҳбатларни бекор қилди.

Германияда кучли миграция чекловлари

Германияда янги канцлер бўлишга тайёрланаётган Фридрих Мерц ҳам миграция сиёсатида қатъий чоралар кўришни режалаштирмоқда.

Германия ОАВ маълумотларига кўра, у ноқонуний мигрантларни оммавий қайтариш ва чегара назоратини кучайтиришни мақсад қилган.

Bild газетаси манбаларига кўра, Мерц Польша ва Австрия билан келишиб, «домино эффекти» стратегиясини амалга оширмоқчи. Бу Европа Иттифоқи давлатларини мигрантларни қабул қилишни чеклашга мажбур қилади. Берлин эса бу масалада бошқа давлатлар билан келишувга эришмаса ҳам, мустақил равишда ҳаракат қилишга тайёр.

Янги сиёсатга кўра, бошпана бериш таклифлари қисқартирилади, ноқонуний мигрантларни ушлаш ваколатлари кенгайтирилади ва Афғонистонга депортация қайта тикланади. «Германия учун муқобил» партиясининг сайловда 19 фоиз овоз олиши ҳукуматни миграция сиёсатида қатъийроқ қадамлар қўйишга мажбур қилган.