Ғазода сулҳни таъминловчи кучлар, Россиянинг янги ракетаси ва Осиёга келган Трамп – кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Ғазода сулҳни таъминловчи кучлар масаласи

Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу Ғазода сулҳни таъминлашга кўмаклашувчи кучлар таркибидаги қайси давлатлар армияси бўлишини ўзи белгиламоқчи.

«Қайси халқаро кучлар биз учун қабул қилинмаслигини Исроилнинг ўзи аниқлайди. Бу, албатта, АҚШга ҳам маъқул. АҚШнинг энг юқори даражадаги вакиллари охирги кунларда айнан шуни баён этди», — деди у.

Шунингдек, Нетаняҳу ҳукумат йиғилишида қилган чиқишида Исроил мустақил давлат эканини таъкидлаб, «Америка маъмурияти уни бошқаради ва Исроилнинг хавфсизлик сиёсатини белгилайди», деган фикрларни инкор этди.

АҚШ маъмурияти ўз аскарларини Ғазо секторига юборишни истисно қилган, лекин Индонезия, БАА, Миср, Қатар, Туркия ва Озарбойжон билан кўп миллатли кучга ҳисса қўшиш борасида музокара олиб бормоқда.

Ўтган ҳафта Нетаняҳу Туркия хавфсизлик кучларининг Ғазодаги ҳар қандай ролига қарши эканига ишора қилганди. Бир пайтлар илиқ бўлган Туркия–Исроил алоқалари Ғазо уруши чоғида кескин ёмонлашди.

АҚШ давлат котиби Марко Рубио ўтган ҳафта халқаро куч айнан «Исроил ўзини хотиржам ҳис қиладиган давлатлардан» иборат бўлиши кераклигини айтган, аммо Туркия иштироки борасида изоҳ бермаганди.

Россия «Буревестник» ракетасини синовдан ўтказди

Россия ядровий двигателга эга «Буревестник» қанотли ракетасини муваффақиятли синовдан ўтказди. Москва таърифича, ушбу ядровий қурол ҳар қандай мудофаа қалқонини ёриб ўта олади.

Ўтган ҳафтадаги ядро машқлари билан бирга ўтказилган ушбу синов Россияга санкциялар босими кучаяётган бир пайтда Ғарб босимига ҳеч қачон бўйсунмаслик ҳақидаги сигнал деб ҳисобланмоқда.

Россиянинг қуролли кучлари Бош штаби бошлиғи, генерал Валерий Герасимовнинг айтишича, ракета 21 октябр куни ўтказилган синовда 14 000 км масофага учган ва тахминан 15 соат ҳавода бўлган.

Россия томонига кўра, «Буревестник» — НАТОнинг ҳозирги ва келажакдаги ракетага қарши мудофаа тизимлари учун «енгилмас», деярли чексиз масофага ҳамда олдиндан айтиб бўлмайдиган парвоз йўлига эга.

«Кенг маънода, бундай қурол дунёда ҳеч кимда йўқ», — деди Путин Украина урушини бошқараётган генераллар билан учрашувда. Путиннинг айтишича, бир вақтлар россиялик мутахассислар бу қуролни яратиш имконсиз деб айтган, бироқ энди унинг «ҳал қилувчи синовлари» якунланган.

Оқ уй ҳозирча бу синовлар борасида изоҳ бермади.

АҚШ ва Хитой музокараларида силжиш

АҚШ расмийларининг айтишича, Хитой ва АҚШнинг юқори мартабали иқтисодий амалдорлари ASEAN саммити доирасида учрашиб, савдо келишувининг асосий қисмларини белгилаб олди.

Reutersʼнинг ёзишича, бу лойиҳа Доналд Трамп ва Си Жинпингга шу ҳафта охирида кўриб чиқиш учун берилади. Ушбу битим АҚШнинг кескин оширилган тарифларини ва Хитойнинг нодир ер металлари экспортига қўйилган назорат чораларини вақтинча тўхтатиб туради.

Трамп ва Си пайшанба куни Осиё–Тинч океани иқтисодий ҳамкорлик саммити доирасида Жанубий Кореяда учрашиши режалаштирилган. Оқ уй ушбу кутилган учрашувни расман эълон қилган бўлса-да, Хитой ҳали бундай учрашувни тасдиқламаган.

«Менинг фикримча, етакчилар пайшанба куни муҳокама қилиши учун жуда муваффақиятли асосга эгамиз», — деди АҚШ молия вазири. Ҳафта охиридаги музокаралардан сўнг Трамп ўзи ҳам «Менимча, биз Хитой билан келишувга эришамиз», — деди.

АҚШ ва Хитой расмийлари таъкидлашича, музокараларда нодир ер металлари билан бир қаторда савдо кенгайтирилиши, АҚШдаги фентанил инқирози, АҚШ портларига кириш тўловлари ва TikTokʼни АҚШ назоратига ўтказиш масалалари ҳам муҳокама қилинган.

Трамп, шунингдек, Россия билан муносабатларда Хитой ёрдамини сўрашини айтди. Бунинг фонида Россиянинг Украинадаги уруши давом этмоқда.

Россия–Украина уруши

Сўнгги кунлардаги фаол санкцияларга қарамай, Россия–Украина урушида «пауза» кузатилмаяпти.

Хусусан, якшанбага ўтар кечаси Россия дронлари Киевга зарба берди, камида учта кўп қаватли турар жой уйи шикастланди, улардан бирида ёнғин бошланди. Расмийларга кўра, уч киши ҳалок бўлган; камида 27 киши жароҳатланган.

Бундан аввалроқ ҳам Россия ҳарбийлари Киевнинг чап қирғоғига баллистик ракеталар билан зарба берганди. Унда икки киши ҳалок бўлган, 13 киши жароҳатланган.

Россия Мудофаа вазирлигига кўра эса, душанбага ўтар кечаси 193 та Украин дрони уриб туширилди. Ҳисоботга кўра, энг фаол ҳужум Брянск ва Калуга вилоятларига қаратилган — у ерда мос равишда 47 ва 42 учувчисиз аппарат уриб туширилган.

Яна 34 дрон Москва яқинида уриб туширилган. Украина ҳозирча бу жавоб ҳужумларига изоҳ бермади.

Шу кунларда Осиё сафарида юрган Доналд Трамп Украина уруши тугашига ишончи комил бўлмагунча Россия президенти билан учрашмоқчи эмаслигини айтди. Бундан ташқари, Трамп маъмурияти Россия иқтисодиётининг асосий секторларига қарши янги санкциялар тайёрлаб қўйган. Агар Путин урушни тугатишни яна кечиктираверса, улар жорий қилиниши мумкин.

Луврни тунашда гумонланувчилар ушланди

Франция ҳукумати бир ҳафта олдин Луврни қўпол равишда талон-торож қилишда гумонланган икки кишини ҳибсга олган. Париж прокуратураси қўлга олинганлар сонини расман очиқламаяпти.

Маълум қилинишича, гумонланувчилардан бири шанба куни кечқурун соат 22:00 атрофида «Париж – Шарл-де-Голл» аэропортида самолётга ўтириб, хорижга учмоқчи бўлганида қўлга олинган. Иккинчиси кўп ўтмай Париж чеккасида қўлга тушган.

Қайд этилишича, улар олдиндан полиция рўйхатида бўлган. Уларнинг шахсияти ҳақида ҳозирча ҳеч нарса маълум эмас. AFP манбасига кўра, эркаклардан бири Жазоирга учаётган самолётга чиқмоқчи бўлган.

Луврнинг талон-торож қилиниши ўтган якшанба куни содир бўлганди – куппа-кундузи дунёнинг энг кўп ташриф буюриладиган музейидан 100 миллион доллардан ортиқ тарихий бойликлар ўғирлаб кетилганди.

«Путиннинг пули ва аскарлари тугаяпти»

НАТО бош котиби Марк Рюттенинг айтишича, Владимир Путин фронтдаги минимал муваффақиятлар учун катта нарх тўламоқда ва унинг ресурслари тезда тугаб бормоқда.

Бу ҳақда НАТО бош котиби Марк Рютте Лондондаги «кўнгиллилар коалицияси» учрашуви якунлари бўйича ўтказилган матбуот анжуманида маълум қилди.

«Путиннинг тажовузи учун юз минглаб россияликлар ҳалок бўлмоқда. Украина жасорат билан ҳимояланишда давом этмоқда ва бизнинг қўллаб-қувватлашимиз унга ёрдам бермоқда. Ҳақиқат шундаки, Путиннинг пули, аскарлари ва ғоялари тугаб бормоқда», деб таъкидлади Рютте Лондондаги «кўнгиллилар коалицияси» учрашувида.

Унинг сўзларига кўра, фронтдаги ҳозирги вазият Россия армияси жуда катта йўқотишлар эвазига фақат кичик ютуқларга эришишга қодирлигини тасдиқлайди. Шу билан бирга, НАТО бош котиби АҚШ президенти Доналд Трампнинг ҳозирги фронт чизиғида жанговар ҳаракатларни тўхтатиш зарурлиги ҳақидаги позициясини қўллаб-қувватлади.

«Жанговар ҳаракатларни тўхтатиш ва Украина учун адолатли тинчлик ўрнатишга эришиш учун Россияга босимни кучайтириш вақти келди», деди Рютте.

«Жанг майдонидаги воқеалар ривожи шуни кўрсатадики, бизнинг Украинани қўллаб-қувватлашимиз натижа бермоқда ва биз шу руҳда давом этишимиз керак», деди алянс раҳбари.

Трампнинг Осиё бўйлаб турнеси

АҚШ президенти Доналд Трамп 26 октябр куни Малайзияга келди. Бу унинг Осиё мамлакатлари бўйлаб бир ҳафталик турнесидаги биринчи манзил бўлиб, сафар давомида ASEAN ва APEC саммитларида қатнашади. Шунингдек, Хитой раҳбари Си Жинпинг билан учрашув бўлиши кутилмоқда.

Якшанба куни Таиланд ва Камбоджа етакчилари Оқ уй раҳбари иштирокида икки давлат ўртасида ҳарбий можарони тўхтатишга қаратилган, Трамп «тинчлик келишуви» деб атаган шартномани имзолади.

ОАВда тарқалган хабарларга кўра, АҚШ президенти ушбу маросимни ASEAN саммити давомида ташкил этишни талаб қилган. Ёзда Трамп Таиланд ва Камбоджа чегарасидаги жангларни тўхтатишга ёрдам берган ва у бу урушни ўзи тўхтатишга муваффақ бўлган саккизта уруш қаторига киритганди.

BBCʼга кўра, ҳужжат имзоланишидан олдин Таиланд ва Камбоджа раҳбарлари уни «тинчлик келишуви» деб атамасликни маъқул кўришган. Ҳужжатнинг расмий номи «Муносабатлар тўғрисидаги қўшма декларация» деб аталган.

Икки давлат ўртасида 24 июл куни чегара тўқнашувлари бошланди, бу беш кун давом этди ва 33 кишининг ўлимига олиб келди. Ўн минглаб аҳоли ўз уйларини тарк этишга мажбур бўлди.