Жаҳон | 15:45 / 04.11.2025
6340
6 дақиқада ўқилади

Гиза пирамидалари ёнида Катта Миср музейи очилди – фотосуратлар

У 20 йил давомида қурилган ва ўн минглаб ноёб экспонатларни, жумладан, Тутанхамоннинг олтин ниқобини ўз ичига олган.

1 ноябр куни Қоҳира шаҳри яқинида Катта Миср музейи (Grand Egyptian Museum — GEM) тантанали очилиш маросими бўлиб ўтди. Бу мамлакатдаги кенг кўламли маданий лойиҳадир: Гиза эҳромлари фонида йигирма йил мобайнида қурилган мажмуанинг майдони 500 минг метр квадратни ташкил этади (бу тахминан 70 та футбол майдонига тенг), унинг коллекциясидан 100 мингтагача экспонат ўрин олган, лойиҳа қиймати эса 1,2 миллиард долларни ташкил этади. Қуйида Миср ҳукумати режасига кўра йилига беш миллион киши ташриф буюриши кўзланган янги музей қандай кўринишда экани акс этган суратлар.

GEM қурилиши 2000-йиллар ўрталарида бошланганди ва аввалига 2012 йилда якунланиши режалаштирилганди. Бу режага лойиҳа молиялаштирилишидаги узилишлар, Миср ва умуман бутун Яқин Шарқ минтақасидаги сиёсий беқарорлик, шунингдек, ковид пандемияси халақит берди. Натижада музей қурилиши 20 йилдан ортиқ вақтга чўзилди. Ушбу фотосуратда GEM атрофидаги манзара қанчалик ўзига хослигини кўриш мумкин: фонда Хеопс пирамидаси кўриниб турибди
Mohamed Hossam / EPA / Scanpix / LETA
Музей атриумининг майдони 10 минг метр квадратни ташкил этади. 2025 йил 5 майда олинган ушбу кадрда GEM аллақачон синов режимида ишлаётган ва меҳмонларнинг дастлабки гуруҳларини қабул қилаётганди. Кенг жамоатчилик учун музей 4 ноябр куни очилади.
Khaled Desouki / AFP / Scanpix / LETA
Музейнинг энг таъсирли экспонатларидан бири  фиравн Рамсес II ҳайкалидир. 83 тонна оғирликдаги ва 11 метр баландликдаги ёдгорлик GEM атриумига жойлаштирилган
Ai Hamaide Gema / Xinhua / ZUMA Press / Scanpix / LETA
Экспозицияда қадимги Миср санъатининг 100 мингга яқин ноёб буюмлари намойиш этилади.
Sayed Hassan / Getty Images / Scanpix / LETA
Атриумда намойиш этилган Рамсес II ҳайкалининг қанчалик катталигини баҳолаш имконини берувчи фотосурат. Музей деворлари орасига кўчиб ўтишдан олдин, ёдгорлик ярим асрдан кўпроқ вақт давомида Қоҳиранинг асосий темирйўл вокзали биноси олдида турган.
Amr Abdallah Dalsh / Reuters / Scanpix / LETA
Музейнинг асосий зинапояси бинонинг барча олти қаватидан ўтиб, 12 та асосий залга олиб чиқади. Унинг ўзида 60 дан ортиқ ноёб артефактлар мавжуд.
Gehad Hamdy / dpa / Scanpix / LETA
Миср ҳукумати баёнотига кўра, GEM’​​да битта маданиятга бағишланган энг йирик коллекция йиғилган
Fareed Kotb / Anadolu / ABACAPRESS / ddp images / Vida Press
GEM’​​нинг кўплаб артефактлари илгари кенг жамоатчиликка намойиш этилмаган. Масалан, музейда фиръавн Тутанхамон мақбарасидан олинган 5500 та буюмни кўриш мумкин, улардан илгари атиги 1800 таси намойиш этилганди.
Mohamed Abd El Ghany / Reuters / Scanpix / LETA
Музейнинг 2025 йил 15 октябр кунги синов тарзидаги очилиши вақтида ташриф буюрганлардан бири саркофаглар коллекциясини ўрганмоқда
Khaled Desouki / AFP / Scanpix / LETA
GEM коллекциясидаги мушук ҳайкали. Қадимги Мисрда бу жонивор ҳосилдорлик ва қуёш рамзи эди. Миср мифологиясида мушуклар кўп бор илоҳийлаштирилган
Alamy / Vida Press
Музейнинг яна бир экспонати  Оксиринх папируслари. Булар археологлар томонидан Мисрдаги Оксиринх яқинидан топилган қўлёзмалар гуруҳига мансуб. Энг қадимги папируслар милодий 50 йилга тўғри келади.
Alamy / Vida Press
Британиялик мисршунос олим Ҳовард Картер 1922 йилдаёқ Подшоҳлар водийсида Тутанхамон қабрини очган эди. GEM​​​​’​​га ташриф буюрувчилар ҳозирда реставрация қилинаётган устахонанинг катта деразалари орқали реставраторларнинг ишини, хусусан, Тутанхамон қабридан топилган саркофагни ҳам томоша қилиши мумкин.
Capital Pictures / SFS / Scanpix / LETA
GEM коллекциясидаги энг қимматбаҳо элемент  Тутанхамон мақбарасидан олинган 5500 та буюмдир, бунгача улардан фақат 1800 таси кўрсатилганди. Фотода – фиръавннинг ўлимидан кейин юзига ёпилган олтин ниқоб
Egyptian President Office / apaimages / Vida Press
Бу фотосуратда ушбу коллекцияни Миср президенти Абдул Ас-Сисий, унинг рафиқаси Энтиссар ва 80 дан ортиқ мамлакат вакилларидан иборат расмий делегациянинг бошқа аъзолари 2025 йил 1 ноябр кунги экскурсия чоғида томоша қилмоқда.
Egyptian President Office / apaimages / Vida Press
Катта Миср музейи биноси лойиҳаси учун танловда дунёнинг 82 давлатидан 1557 та лойиҳа иштирок этган. 2003 йил 2 июнда Ирландиянинг Heneghan Peng компанияси ғолиб деб эълон қилинган. Ушбу архитектура бюроси лойиҳани BuroHappold Engineering ва Arup Group билан ҳамкорликда ишлаб чиққан.
Gehad Hamdy / dpa / Vida Press
Мисрнинг ўзида маҳаллий аҳоли учун кириш чипталари нархи юқорилиги ҳақида мунозаралар бўлмоқда. GEM’​​га ташриф буюриш катта ёшли фуқарога 200 Миср фунтига тушади, бу тахминан тўрт долларга тенг. Чет элликлар сезиларли даражада кўпроқ  тахминан 25 доллар тўлайди, аммо чипталарнинг имтиёзли нархи ҳам кўплаб мисрликлар учун юқори кўринади.
Alamy / Vida Press
Муаллиф:  Азиз Қаршиев

Мавзуга оид