Путиннинг «катта режалари», янги авиаташувчи қуришни бошлаган Франция ва Ғарбий соҳилда яна ноқонуний посёлкалар – кун дайжести

Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Исроил Ғарбий соҳилда яна 19 та посёлка қурмоқчи

Исроил ҳукумати босиб олинган Ғарбий соҳилда 19 та янги яҳудий посёлкаларини қуриш таклифини маъқуллади.

Хавфсизлик кабинетининг ушбу қарори амалдаги ҳукумат даврида Ғарбий соҳилдаги аҳоли пунктлари сонини қарийб 50 фоизга оширди. «Peace Now» нодавлат ташкилотига кўра, айни вақтда уларнинг сони 210 тага етди. Ушбу яҳудий посёлкалари халқаро ҳуқуққа кўра ноқонуний ҳисобланади.

Мазкур қарор Ғазо бўйича сулҳнинг иккинчи босқичига ўтишга ҳаракат бошланган бир пайтда қабул қилинди. АҚШ воситачилигидаги режа Фаластин давлатига олиб борувчи эҳтимолий «йўл харитаси»ни назарда тутади. Исроил қураётган ноқонуний аҳоли пунктлари эса Фаластин давлатини тузиш имкониятини йўққа чиқаришга қаратилган.

Исроил ҳукумати таркибида аҳоли пунктлари ҳаракатининг ашаддий тарафдорлари радикал вазирлар – Безалел Смотрич ва Итамар Бен-Гвир ҳисобланади.

Исроил 1967 йилги урушда — фаластинликлар келажакдаги давлат учун даъво қилаётган ҳудудларни эгаллаб олган. Бугунги кунда Исроил Ғарбий соҳилда 500 мингдан ортиқ, баҳсли Шарқий Қуддусда эса 200 мингдан ортиқ кишини жойлаштирган.

АҚШ яна бир нефт танкерини қувиб бормоқда

21 декабр, якшанба куни АҚШ Соҳил қўриқлаш хизмати Венесуэла яқинидаги халқаро сувларда бир нефт танкерини қувиб боришни бошлаган. Бу ҳақда АҚШ расмийлари Reutersʼга маълум қилган.

«У сохта байроқ остида сузмоқда ва суд томонидан мусодара қилиш тўғрисидаги қарор мавжуд», деди АҚШ расмийларидан бири. Унинг айтишича, тўхтатиб қолиш турли шаклларда бўлиши мумкин — жумладан, шубҳали кемаларга яқин масофада сузиш ёки унинг устидан учиб ўтиш орқали ҳам.

АҚШ денгиз хавфсизлиги манбасига кўра, гап Bella 1 кемаси ҳақида бормоқда. Бу жуда йирик нефт ташувчи танкер бўлиб, у Эрон билан алоқадор экани билдирилган.

АҚШ 20 декабр куни ҳам халқаро сувларда бўлган Centuries кемаси саҳнига кириб бориб, уни мусодара қилган эди. ОАВга кўра, шанба куни қўлга олинган Centuries кемаси АҚШ санкциялари остида бўлмаган, Трампнинг блокада ҳақидаги буйруғи эса санкция остидаги танкерларга тегишли ҳисобланади.

10 декабрда эса АҚШ томонидан илк марта Венесуэлага алоқадор жуда йирик нефт ташувчи Skipper'ни мусодара қилганди.

Шундан сўнг АҚШ президенти Доналд Трамп президент Николас Мадурога қарши босимни кучайтириш мақсадида Венесуэлага кириб-чиқаётган, санкциялар остидаги барча нефт танкерларига «блокада» эълон қилган.

Президент Мадуро чоршанба куни Венесуэланинг нефт савдоси давом этишини айтди. Бироқ таҳлилчиларга кўра, АҚШнинг нефт танкерларига ҳужуми унинг нефтдан тушадиган даромадига салбий таъсир кўрсатади.

Франция янги авиаташувчи кема қуради

21 декабр куни Франция президенти Эммануэл Макрон мамлакат армияси учун каттароқ ҳамда замонавий янги авиаташувчи кема қуриш режаларини тасдиқлади. «Porte-Avions Nouvelle Génération» (PANG) деб номланган дастур қиймати тахминан 12 миллиард долларга баҳоланмоқда.

«Ушбу кенг кўламли дастурни ишга тушириш бўйича қарор айнан шу ҳафта қабул қилинди», — деди Макрон Абу-Дабидаги француз ҳарбий базасида аскарларга мурожаат қилиб.

Франция ҳукумати янги кема 2038 йилга бориб жанговар хизматга киришини билдирди. Ядро двигатели билан боғлиқ қисмлар устидаги ишлар ўтган йили бошланган, якуний буюртма эса 2025 йил бюджети доирасида берилиши лозим.

Айнан 2038 йилга бориб, Франция эскириб бораётган «Charles de Gaulle» авиаташувчисини хизматдан чиқаради.

Европада энг йирик ҳарбий кема бўлиши кутилаётган PANG – Франциянинг ядровий тийиб туриш стратегиясида муҳим ўрин тутади. Айниқса Россиянинг ортиб бораётган таҳдидлари ва Доналд Трамп Европа хавфсизлигини қўллаб-қувватлашни хоҳламаётган бир пайтда.

Франция — Европа Иттифоқида ядровий қуролга эга ягона давлат ҳисобланади. Иттифоқдан чиқиб кетган Буюк Британияда ҳам ядровий қурол ва авиаташувчи кема бор.

Бироқ АҚШнинг 11 та авиаташувчидан иборат флоти ва Хитойнинг учта авиаташувчисига нисбатан Европанинг имкониятлари ҳануз чекланган.

АҚШ разведкаси: Путиннинг режалари «катта»

АҚШ разведка ҳисоботларига кўра, Россия президенти Владимир Путин Украинанинг барча ҳудудини эгаллаш ҳамда СССРга тегишли бўлган Европанинг айрим ҳудудларини қайта қўлга киритиш мақсадларидан воз кечмаган. Бу ҳақда АҚШ разведкаси маълумотлари билан таниш олти нафар манба Reutersʼга маълум қилди.

Манбалардан бирига кўра, ҳисоботларнинг энг сўнггиси сентябр ойига тааллуқли. Мазкур разведка баҳолари АҚШ президенти Доналд Трамп ва унинг тинчлик музокарачилари айтаётган манзарадан кескин фарқ қилади. Улар Путиннинг можарони тугатишни истаётганини айтиб келмоқда.

«Разведканинг баҳоси доимо шундай бўлган: Путин кўпроқ нарсани хоҳлайди. Европаликлар ва поляклар бунга мутлақо ишонган. Болтиқбўйи давлатлари эса навбат биздан бошланади деб ҳисоблайди», дейди Конгресс Вакиллар палатасининг Разведка қўмитаси аъзоси Майк Куигли.

Трампнинг музокарачилари бир неча ҳафтадан буён Украина, Россия ва Европа расмийлари билан тинчлик режасини муҳокама қилиб келмоқда. АҚШ расмийлари маълум тараққиёт борлигини айтишса-да, ҳудудлар масаласида жиддий тафовутлар сақланиб қолмоқда.

Россия ҳозир Украинадаги ҳудудларнинг қарийб 20 фоизини назорат қилмоқда. Путин Қрим ва тўртта вилоятнинг барчасини Россия ҳудуди деб даъво қилади. Икки нафар манбага кўра, Трамп тинчлик келишуви доирасида Киевни Донецк вилоятининг кичик қисмидан қўшинларини олиб чиқишга мажбурламоқда. Бироқ Украина президенти Володимир Зеленский ва украиналикларнинг аксарияти бу талабни рад этмоқда.

Нигерияда 100 дан ортиқ ўғирланган ўқувчилар озод этилди

Жорий йил ноябр ойида Нигериядаги католик мактабидан ўғирлаб кетилган мактаб ўқувчиларининг қолган 130 нафари озод этилди. Бу ҳақда якшанба куни мамлакат президенти Бола Тинубунинг матбуот котиби маълум қилди.

«Террорчилар томонидан ўғирлаб кетилган қолган 130 нафар мактаб ўқувчиси ҳозир озод этилди. Улар душанба куни Минна шаҳрига етиб келиши кутилмоқда», — дейилади расмий хабарда.

Болаларнинг озод этилиши ҳарбий ва разведка операциялари натижасида амалга оширилган.

Мазкур ўқувчилар 21 ноябр куни қуролланган шахслар Авлиё Мария мактабидан ўғирлаб кетган 300 дан ортиқ ўқувчи ва ходимлар орасида бўлган. Ўша пайтда болаларнинг 50 нафари қочишга муваффақ бўлган. Нигерия ҳукумати 8 декабр куни ўғирланганларнинг 100 нафари қутқарилганини билдирганди.

Расмийларга кўра, ҳозирга келиб озод этилган ўқувчиларнинг умумий сони 230 нафарга етган. Нигерия шимолида қуролланган гуруҳлар тўлов пули талаб қилиш мақсадида мактабларни тез-тез нишонга олади.