O‘zbekistonda to‘y xarajatlarini qisqartirish, oilaviy marosimlarda isrofgarchilikka yo‘l qo‘ymaslik borasidagi muhokamalar davom etmoqda. Bu safar muammoga Samarqand ahlining bo‘lgan munosabati o‘rganildi.
“Samarkandskiy vestnik” nashri shahar aholisining turli yoshdagi vakillarining to‘y hashamatlari hamda ushbu marosimlardagi isrofgarchilikning oldini olish uchun olib borilayotgan ishlarga bo‘lgan munosabatini o‘rganib chiqdi. Bu o‘ziga xos so‘rovda 19 yoshdan 78 yoshgacha bo‘lgan shaharliklar ishtirok etgan. Ularning oldiga qo‘yilgan asosiy savol nega ko‘rilayotgan choralar kerakli samarani bermayotganiga oid bo‘ldi. Nashr etilgan natijalarga ko‘ra, barchaning fikri bir joydan chiqqan.
“O‘ylashimcha, marosimlarni qisqartirish va soddalashtirishning imkoni yo‘q, negaki milliy an'analarimiz ko‘p asrlardan buyon yashab kelmoqda, - deydi 65 yoshli Nargiza Qahhorova. – Shu bilan birga, odamlarimiz, oilaviy tadbirlar davomida o‘zlarini ko‘rsatishni yaxshi ko‘rishadi. Qo‘shnisidan o‘tishga bor kuchlarini sarflaydilar. Shuning uchun ko‘rilayotgan choralar samarsizdir”.
78 yoshli Xayriniso Ubaydova esa to‘y marosimlarida yo‘l qo‘yilayotgan isrofgarchilikni qisqartirish zarurligini ta'kidladi:
“Biz ajdodlar odatlarini saqlayapmiz deb o‘zimizni aldab kelamiz. 30-40 yillarda kelinni olib kelishga ikkita eshakda kelishganini bilisharmikin? Agar onalarning ixtiyoriga qo‘yib bersa, ular butun dunyoni sotib olib, yoshlarning oyog‘i ostiga tashlashni istaydi. Hamma narsaning mantig‘i bo‘lishi, har narsaning me'yorini bilishimiz kerak”.
Xayriniso isrofgarchilikning oldini olishda birinchi galda restoran egalari bilan “ishlash”ni taklif qildi:
“Hozir to‘ylarni restoranlarda nishonlansh urf bo‘lmoqda. Demak, ularning egalari bilan ishlash lozim. Mahalla raislariga qonun buzilgan taqdirda to‘y tantanalarini to‘xtatish huquqini berish kerak”.
Boshqalar ham shunga yaqin fikrlarni ifodaladi.
Xo‘sh, barcha to‘y marosimlaridagi ortiqcha isrofgarchilikka qarshi ekan, nega unda bunday dabdabalar to‘xtamayapti? Bu savolga javob topolmagan jurnalist yaqinda shaharning eng katta restoranida to‘y o‘tkazgan oila boshlig‘iga murojaat qildi.
“Darhaqiqat, o‘g‘limning to‘yi juda hashamatli o‘tdi, - dedi 48 yoshli Abdullo Rahimov. – Tan olaman, ko‘p narsa oxirgi daqiqalarda hal bo‘ldi, qudalar oldida uyalib qolmaslik uchun rejalashtirilganidan ancha ko‘p pul ishlatishimga to‘g‘ri keldi.
Kelinimning injiqliklari to‘yxona ostonasigacha to‘xtamadi, o‘g‘lim esa bir marta kuyov bo‘lishlarini ro‘kach qilib, imkonsiz narsalarni so‘radi. Bundan tashqari, ko‘plab qarindoshlarimning talablarini inobatga olishiga to‘g‘ri keldi”.
Abdullo akaning rafiqasi esa ikkiyuzlamachilik qilmay, to‘yni “o‘zlari xohlaganday” o‘tkazganini, ikki-uchta qo‘shnisi uchun orzu-havasdan voz kechish niyati yo‘qligini ochiq bayon qildi.
Eldor Asanov tayyorladi