Kashandalik har yili 7 mln kishining umriga zomin bo‘ladi

Har yili dunyo aholisining 7 mln nafari tamaki mahsulotlarini iste'mol qilish sababli hayotdan ko‘z yumadi. Ushbu zararli odat bilan bog‘liq iqtisodiy yo‘qotishlar miqdori 1,4 trln dollarni tashkil etadi. Bu ma'lumotlar Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining hisobotida keltirilgan. Hujjat 31 may kuni nishonlanadigan Xalqaro chekishga qarshi kurashish kuni doirasida e'lon qilindi. 

31 May - Xalqaro chekishga qarshi kurashish kuni

"Har yili tamaki mahsulotlarini iste'mol qilish oqibatida 7 mlndan ortiq inson halok bo‘ladi. Hukumatlar va oilalarning sog‘liqni saqlash, mehnat samaradorligi pasayishi tufayli xarajatlari 1,4 trln dollardan ortiqni tashkil etadi", - deyiladi hisobotda. Ta'kidlanishicha, "tamaki noyuqumli kasalliklardan o‘lish hollarining 16 foiziga aloqador".

Ekspertlarga ko‘ra, tamaki "barcha insonlarga, milliy va mintaqaviy rivojlanishga ko‘plab tahdidlar solmoqda". Xususan, tadqiqotlarga ko‘ra, kambag‘al oilalarda tamaki mahsulotlariga sarflanadigan mablag‘ oilaviy xarajatlarning 10 foizdan ortig‘ini tashkil etadi. Bu esa taom, ta'lim va sog‘liqni saqlashga kam pul qolishini anglatadi. JSSTga ko‘ra, 860 mlnga yaqin katta yoshli kashandalar past va o‘rta daromadli mamlakatlarda istiqomat qiladi. 

Tamaki o‘simliklarini yetishtirish sababli bolalar maktabga bormay qo‘yishadi. Tamaki dalalarida ishlaydigan oilalarning 10-14 foiz maktab o‘quvchilari darslarga qatnashmaydi. Bundan tashqari, tamakini yetishtirish ishchilarning sog‘lig‘iga, shuningdek, atrof-muhitga ham katta zarar yetadi. 

JSST soliqqa tortishni "tamakiga qarshi kurash borasida jiddiy vosita" sifatida baholamoqda. Hukumatlar yiliga tamaki mahsulotlariga aksiz soliqlardan 270 mlrd dollar oladi. Biroq, ekspertlarning fikricha, "bu raqamni 50 foizdan ko‘proqqa oshirish mumkin edi". Agar barcha mamlakatlarda bir quti sigareta uchun aksiz solig‘ini 0,8 dollarga oshirsa, yana qo‘shimcha 141 mlrd dollar olish mumkin bo‘lar edi. Bu yo‘l bilan olingan daromadlar davlatlarning 2030 yilgacha bo‘lgan davrda Kun tartibiga qo‘yilgan rivojlanish maqsadlariga erishish uchun "ichki zaxiralarni ishga solishga turtki bergan bo‘lar edi".