Tadqiqot: Hayvonlar o‘lchami ularning tezligiga ta'sir qiladi

Olimlar yirik hayvonlarning o‘lchami ularga juda tez harakat qilishlariga imkon bermasligini aniqlashdi. Matematik modelga ko‘ra, ulkan hayvonlar tezlashish uchun katta kuch sarflaydi, natijada quvvati tezda tugaydi. Hisob-kitoblar natijasi Nature Ecology & Evolution jurnalida chop etildi.

Hayvonlar qisqa masofalarga juda tez harakatlana oladi. Biroq uzoq masofalarga emas, deya izohlaydi tadqiqotning bosh muallifi, biolog Miriam Hirt. 

Qisqa yugurish  — bu anaerob yuklanish hisoblanadi. Bunda energiya mushaklardagi ayrim moddalarning kislorod ishtirokisiz parchalanishidan hosil bo‘ladi. Biroq, mushaklardagi «yonilg‘i» zaxirasi cheklangan miqdorda bo‘lib, tezda tugaydi. Hayvon vazni qanchalik og‘ir bo‘lsa, u harakatlanayotgandagi inersiyani yengish uchun shuncha ko‘p urinadi. 

Shu sababli fil sichqondek tezlasha olmaydi. Fil tezlik olguncha quvvatini sarflab bo‘ladi. Natijada yirik hayvonlar hech qachon nazariy jihatdan mumkin bo‘lgan tezlikka erisha olmaydi. 

Hirt tuzgan formula hayvonlar migratsiyasi va vahshiy hayvonlarning ularga hujumini hisoblashda qo‘l keladi. Bundan tashqari, formula yordamida nobud bo‘lib ketgan ayrim hayvonlar qanday tezlikda harakatlanganini ham taxmin qilish mumkin.