Farg‘ona vodiysidagi qadimiy megalitik sivilizatsiya haqida hujjatli film taqdim qilindi

Kun.uz muxbirining xabar berishicha, taqdimotda loyiha jamoasi ekspeditsiya davomida ishtirokchilarning qanday qilib qiyinchiliklarni yengib o‘tganligi, kimlarning qabrlarini topganliklari va nega ushbu film birinchi qadam ekanligini gapirib berishdi.

Ma'lum qilishicha, o‘zbekistonlik olimlar tomonidan tashkil etilgan ekspeditsiya Farg‘ona vodiysi hududidagi yo‘qolgan megalitik sivilizatsiyalarni aniqlagan. Megalitlar — bu ulkan tosh inshootlari. Bu kabi tuzilmalar bizga Stounxendj misolida ma'lum. Bunday joylar juda ko‘p bo‘lib, ular Italiya, Ispaniya, Ozarboyjon va O‘zbekistonda joylashgan.

«Bu kabi ma'lumotlarni jamlash uchun tarix fanlari doktori Vladimir Karasyov va tarix fanlari nomzodi Konstantin Kraxmal uzoq vaqt davomida arxivlar va kutubxonalarda izlanishlar olib borishdi, boshqa madaniyatlar bilan o‘xshashlik va bog‘liqliklarni izlashdi», — deydi loyiha tashkilotchilari.

Megalitik inshootlarning o‘ziga xos xususiyati shundaki, ularning qurilishida sementdan foydalanilmagan. Bunday inshootlar tosh asri hali sement ma'lum bo‘lmagan davrda yaratilgan va shu sababli, bu davr odamlari kichik toshlardan mustahkam inshootlar qurishni bilishmagan. Inshoot mustahkam bo‘lishi uchun esa katta tosh bloklaridan foydalangan.

«Arxeolog kasbi qiziqarli bo‘lsa-da, bugungi kunda yoshlarni o‘ziga jalb qila olmayapti. Ha, bu ba'zida uzoq va charchatuvchi ish bo‘ladi. Ammo bu bilan uning ahamiyati kamayib qolmaydi. U bizga turli olamlarni ochib beradi. Hissiyotli eshitilishi mumkin, lekin bu haqiqat», — deydi loyiha tashabbuskori Bexruz Xamzayev. — Kelgusida bu kabi loyihalarga yosh arxeologlarni jalb etishni rejalashtirmoqdamiz; ularga maydonda ishlash arxeologiyaning kichik bir qismi ekanligini tushuntirish muhimdir. Asosiy ish boshda, topilmalarni aniqlash va tahlil qilish, u yoki bu predmetning vazifasini aniqlash, yangilikni kashf etish jarayonida sodir bo‘ladi».

Ekspeditsiya natijalariga ko‘ra to‘liq metrajli hujjatli film suratga olindi. Loyiha O‘zbekiston milliy universiteti, Namangan viloyati hokimligi va Ziuo Forum ilm-fan va ta'lim-tarbiyani rivojlantirish fondi tomonidan qo‘llab-quvvatlandi.